Trinité (atuze)
Po les crustins, li Trinité (on dit eto : li mistere del Sinte Trinité, li Trinisté, li Sinte Troejhinne), c' est ene sinte creyance (dogue), ki vout ki l' Bon Diu soeye fwait di troes "persounes" : Diu l' Pere, Diu l' fi (Djezus-Cri), et l' Sint Esprit.
L' atuze a stî diswalpêye pa l' Eglijhe diviè l' 4inme sieke.
Alez s' vey e splitchant motî po des linwincieusès racsegnes so les mots "Trinité" et "troejhinne".
Aspoyas di l' atuze del trinité dins les sints lives
Sacwants passaedjes des sints lives polèt esse ratuzés come des sene di l' atuze del Trinité.
El Djeneze
Li prumî verset del Bibe :
- Å cmince, li Bon Diu fjha l' Daegne eyet l' Cir
Mins en ebreu, Elohim – li Bon Diu – est å pluriyal, et bara – « fijha » – est å singulî, çou ki pout esse comprins come cwè li Bon Diu est troes et onk.
Des versets la kel Bon Diu cåze å pluriyal.
- Li Bon Diu derit: Fijhans les djins a noste imådje, por zels nos ravizer. (Djn 1:26).
- Vola k' l' ome a divnou come onk di nozôtes. (Djn 3:22)
Pus tård, a Babel, li Bon Diu derit:
- Abeye, dischindans radmint po formaxhî leu lingaedje! (Djn 11:9).
Cwand l' Bon Diu aparexha a Abråm, i s' mostra come troes djins.
Dins l' Noû Testamint
Å Bateme, li Fi esteut e l' aiwe, li Pere cåzéve do cir, et l' Sint Spér dischindeut doucetmint come on colon. Djezus-Cri nos a leyî l' rîle do bateme crustin, avou l' parole:
- Alez si acsegnîz l' monde etir, et batijhî å no do Pere et de Fi et de Sint Spér. (Matî 28:19).
Sint På djåze del Sinte Trinité eto.
- Li gråce di nosse Signeur Djezus-Cri, et l' tcharité do Bon Diu [li Pere] et l' pårtixhaedje do Sint Spér fouxhnuxhe avou vozôtes. (2 Cor 13:13).
- I gn a bråmint des bistokes, mins c' est l' minme Sint Spér; i gn a bråmint des siervices, mins c'est l' minme Signeur [Djezus]; i gn a bråmint des ovraedjes, mins c' est l' Bon Diu k' overe totafwait ådvins d' tertos. (1 Cor 12:4-6).
- På Crisse, nos avans tertos les ouxhs å lådje po moussî å Pere dins li Sint Spér. (Ef 2:18).[1]
Vicansté di l' atuze del Trinité dins l' acsegnmint rlidjeus el Walonreye
L' atuze del Trinité n' est pus voltî acsegneye ås catruceme el Walonreye e 2008.[2]
L' atuze del Trinité veyowe des ôtès rlidjons monoteyisses
Les djwifs, come les muzulmans sont foirt disconte del creyance al Trinité, pask' i trouvnut ki ça n' va waire avou l' monoteyisse. Les cis ki croeynut al Trinité sont lomés des muzulmans les "moucharikîn", "les cis k' assoçnèt Diu".
Po les muzulmans, li sourate 126 di l' Alcoran est waiteye come li passaedje ki rfuze li Trinité, copurade ki Djezus-Cri soeye li fi da Diu l' Pere :
- 1. Dijhoz k' i gn a k' on Bon Diu
- 2. Et k' il est la dispu todi et po todi;
- 3. I n' a pont d' efants, i n' a ni pa ni mame,
- 4. Et i n' a nou parint, minme did lon.
Alére
- G. Sfasie, "The Holy Ghost ou l' Sint Spér et trime et trame sol Trinité", Li Rantoele (gazete) l° 46, esté 2008.