Gök madrasasi (Sivas)

Gökmedrese yoki Gök medrasasi (soʻzma-soʻz: „Samoviy madrasa“ yoki „Koʻk madrasa“; forscha: گوک مدرسه), Sohibiye Medresesi nomi bilan ham tanilgan, Turkiyaning Sivas shahrida joylashgan, 13-asrga oid madrasa, islomiy taʼlim muassasasi.

Tarixi

Madrasa 1277-yili Pervane vafotidan keyin Rum Saljuqiylar saltanatining amaldagi hukmdori, vazir Sohib ota Fahrettin Ali tomonidan barpo etilgan. 1271-yilgacha Fahrettin Ali amir Pervane bilan yaxshi munosabatda boʻlgan. Onadoʻlida koʻplab binolar faoliyatini yoʻlga qoʻygan. Gökmedrese ular orasidagi eng hayratlanarlilaridan biridir. Madrasaning asl nomi Sohibiyya boʻlib, Sohip Ota nomiga ishora qiladi. Ammo binoda ishlatiladigan koʻk rangli koshinlar tufayli u Gökmedrese deb nomlangan.

Madrasa „Kaloyan“^[a] (Vizantiya yunoncha:Καλό Γιάννη, „Kalo Yianni“, tom maʼnoda „yaxshi Jon“) nomi bilan tanilgan Konyalik meʼmor tomonidan qurilgan^[1]. Dastlab inshoot ikki qavatli bino edi. Shuningdek, hammom (turk hammomi) va 30 kishilik oshxona ham boʻlgan. Ammo hozirda pastki qavatning faqat 13 ta xonasi saqlanib qolingan. Bino 1823-yilda qayta tiklangan va 1926-yilgacha foydalanilgan .

Texnik tafsilotlar

Kirish qismidagi peshtoqning har ikki tomonida 25 m (82 ft) balandlikdagi minoralar joylashtirilgan. Binoning kengligi 31.25 m (102.5 ft) ni tashkil etadi. Hovli oʻlchamlari 24.25 m × 14.40 m (79.6 ft × 47.2 ft). Ikki boʻlim mavjud boʻlib, biri masjidga (namozxonaga), ikkinchisi sinf xonalariga olib boradi.

Vaqf

Oʻrta asrdagi islom mamlakatlarida Vaqf daromad manbai boʻlib, vaqflarni ekspluatatsiya qilish va saqlash, shuningdek, undan xodimlarning maoshini chiqarib berish uchun foydalanilgan. Gökmedreseda 85 ta bozor, 9 ta qishloq, 2 ta ferma va boshqa manbalar vaqfiye sifatida vaqf qilingan.