Achex (provinsiya)
Achex (indonezcha: Nanggroe Aceh Darussalam, نڠغرو اتچيه دارالشلام) — Indoneziyaning Sumatra orollaridagi provinsiyasi. Maʼmuriy markazi — Banda-Achex shahri.
Provinsiyaning dini — Islom dining suniy oqimi (97,6 %).
Tarixi
1904 yilgacha bu zaminda Mustaqil Achex sultonligi xukmronlik qilgan.
Keyinchalik bu zaminni gollandlar bosib olgan. Achexlar mustaqillik uchun yillar davomida kurashgan. 1976 yil 4-dekabr kuni Achex mustaqil davlat deb eʼlon qilingan. Bu mustaqillik koʻpga choʻzilmadi markaziy Indoneziya hukumati tomonidan kuch bilan bostirildi.
2004 yilning dekabr oyida provinsiya sunami zilzilasi jiddiy talofatlar olib keldi. Natijada suv toshqini provinsiyaning katta qismi suv ostida qolib, minglab insonlar xalok boʻldi, uylar, yoʻllar va qishloq xoʻjaligiga katta zarar yetdi.
Maʼmuriy boʻlinishi
Achex provinsiyasi 18 okrug(kabupaten) va 5 shahar munitsipalitetiga (kota) boʻlinadi:
| Nomi | Markazi | Asos solingan sana | Qaror | Maydoni (km²) | Aholisi 2010-yilgi roʻyxat | Aholisi 2014-yilgi hisobda |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Banda Aceh shahri | 1956 | UU 24/1956 | 61,36 | 223 446 | 235 245 | |
| Langsa shahri | 2001 | UU 3/2001 | 262,41 | 148 945 | 156 809 | |
| Lhokseumawe shahri | 2001 | UU 2/2001 | 181,06 | 171 163 | 180 200 | |
| Sabang shahri | 1967 | 153,00 | 30 653 | 32 271 | ||
| Subulussalam shahri | 2007 | UU 8/2007 | 1 391,00 | 67 446 | 71 007 | |
| Aceh Besar Regency | Jantho | 1956 | UU 24/1956 | 2 969,00 | 351 418 | 369 972 |
| Aceh Jaya Regency | Calang | 2002 | UU 4/2002 | 3 812,99 | 76 782 | 80 836 |
| Aceh Singkil Regency (including the Banyak Islands) | Singkil | 1999 | UU 14/1999 | 2 185,00 | 102 509 | 107 921 |
| Aceh Tamiang Regency | Karang Baru | 2002 | UU 4/2002 | 1 956,72 | 251 914 | 265 215 |
| Bener Meriah Regency | Simpang Tiga Redelong | 2003 | UU 41/2003 | 1 454,09 | 122 277 | 128 733 |
| Bireuen Regency | Bireuen | 1999 | UU 48/1999 | 1 901,20 | 389 288 | 409 842 |
| Central Aceh Regency (Aceh Tengah) | Takengon | 1956 | UU 24/1956 | 4 318,39 | 175 527 | 184 794 |
| East Aceh Regency (Aceh Timur) | Idi Rayeuk | 1956 | UU 24/1956 | 6 286,01 | 360 475 | 379 507 |
| Gayo Lues Regency | Blangkejeren | 2002 | UU 4/2002 | 5 719,58 | 79 560 | 83 761 |
| Nagan Raya Regency | Suka Makmue | 2002 | UU 4/2002 | 3 363,72 | 139 663 | 147 037 |
| North Aceh Regency (Aceh Utara) | Lhoksukon | 1956 | UU 24/1956 | 3 236,86 | 529 751 | 557 721 |
| Pidie Regency | Sigli | 1956 | UU 24/1956 | 3 086,95 | 379 108 | 399 124 |
| Pidie Jaya Regency | Meureudu | 2007 | UU 7/2007 | 1 073,60 | 132 956 | 139 976 |
| Simeulue Regency | Sinabang | 1999 | UU 48/1999 | 2 051,48 | 80 674 | 84 933 |
| South Aceh Regency (Aceh Selatan) | Tapaktuan | 1956 | UU 24/1956 | 3 841,60 | 202 251 | 212 929 |
| Southeast Aceh Regency (Aceh Tenggara) | Kutacane | 1974 | UU 7/1974 | 4 231,43 | 179 010 | 188 461 |
| Southwest Aceh Regency (Aceh Barat Daya) | Blangpidie | 2002 | UU 4/2002 | 1 490,60 | 126 036 | 132 690 |
| West Aceh Regency (Aceh Barat) | Meulaboh | 1956 | UU 24/1956 | 2 927,95 | 173 558 | 182 721 |
Notes:
- UU is an abbreviation from Undang-Undang (the Indonesia statute of law).
Manbalar
Havolalar
- Rasmiy sahifa (Wayback Machine saytida 2009-02-21 sanasida arxivlangan)