Махатма Ганди
Мохандас Карамчанд «Махатма» Ганди (гөҗ. મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી, 1869 елның 2 октябре, Порбандар, Гөҗәрат, Британия Һиндстаны — 1948 елның 30 гыйнвары, Нью-Дели, Һиндстан) — Һиндстанның Бөекбританиядән бәйсезлеге өчен көрәшкән җитәкчеләрнең берсе. Аның сатьяграха фәлсәфәсе (ягъни көч кулланмау) дөнья пацифистлары эшчәнлегенә зур йогынты ясый.
| гөҗ. મોહનદાસ ગાંધી | |
 | |
 | |
| Җенес | ир-ат[1][2][3][…] |
|---|---|
| Ватандашлык |  Һиндстан |
| Тугандагы исем | гөҗ. મોહનદાસ ગાંધી |
| Кушамат/тәхәллүс | Bapu |
| Туу датасы | 2 октябрь 1869[1][4][5][…] |
| Туу урыны | Порбандар[d], Порбандар[d], Британия Һиндстаны[6][5] |
| Үлем датасы | 30 гыйнвар 1948[1][4][5][…] (78 яшь) |
| Үлем урыны | , Yaña Dähli, Индия берлеге[d][7][8] |
| Үлем төре | һомицид[d][9] |
| Үлем сәбәбе | утлы коралдан ату ярасы[d][10] |
| Кем үтергән | Натхурам Годзе[d][5] |
| Җирләнгән урыны | Раҗ Гһат[d] |
| Ата | Карамчанд Уттамчанд Ганди[d][5][11] |
| Ана | Putlibai Karamchand Gandhi[d][5][11] |
| Кардәш | Raliatbehn Gandhi[d][11], Мулибен Ганди[d][11], Панкунварбен Ганди[d][11], Laxmidas Karamchand Gandhi[d][11] һәм Карсандас Ганди[d][11] |
| Ире яки хатыны | Кастурба Ганди[d][12][5] |
| Балалар | Харилал Ганди[d][12][13], Манилал Ганди[d][14][13], Рамдас Ганди[d][13] һәм Девдас Ганди[d][13] |
| Туган тел | гөҗәрат теле[5] |
| Язма әсәрләр теле | гөҗәрат теле, һинд теле һәм инглиз теле |
| Сак астында тоту урыны | Yerawada Central Jail[d][15][5], Дворец Ага-хана[d][5], Yerawada Central Jail[d][16] һәм Yerawada Central Jail[d][16] |
| Һөнәр төре | сәясәтче, барристер, политический публицист, журналист, фәлсәфәче, автобиограф, эссече, гәҗит мөхәррире, защитник гражданских прав, мемуарист, гуманист, антивоенный активист, инкыйлабчы, язучы, хокук белгече, борец за свободу |
| Эшчәнлек өлкәсе | фәлсәфә, юриспруденция[d] һәм пасыфизем[d] |
| Әлма-матер | Альфред югары мәктәбе[d], Эчке гыйбадәтханә[d], Лундын үнивирситите көллияте[d][5] һәм Samaldas Arts College[d] |
| Шәкертләр | Виноба Бхаве[d] |
| Укытучылары | Шримад Раджчандра[d] |
| Титул префиксы | Махатма[d][5] |
| Активлык чорнының башы | 1893 |
| Сәяси фирка әгъзасы | Һиндстан милли кәнгрисе[17] |
| Яшәү рәвеше | вегетарианлык[d][5] |
| Күз төсе | тёмно-карий[d] |
| Последние слова | हे राम |
| Рабочая рука | леворукость[d] |
| Сугыш | Соляной поход[d][5] |
| Сәнгать юнәлеше | ненасилие[d][5] һәм вегетарианлык[d][5] |
| Әгъзалык | Эчке гыйбадәтханә[d] һәм Вегетарианское общество[d] |
| Сәяси идеология | Гандизм[d] |
| Алмаштырылган | Сароджини Найду[d] |
| Йогынтысын кичергән | Генри Дэвид Торо[d], Лев Толстой, Будда, Гилберт Кит Честертон[d], Джон Рёскин[d], Вьяса, Нармадшанкар Даве[d], Шримад Раджчандра[d], Henry Stephens Salt[d] һәм Тируваллувар[d] |
| Бүләкләр | |
| Телгә алынган хезмәтләр | Civilization V[d] |
| Биеклек / буй | 164 сантиметр |
| Нинди веб-биттә тасвирланган | Lua хатасы: expandTemplate: template "ref-hi" does not exist. |
| Причёска | лысина[d] |
| Commons Creator бите | Mohandas K. Gandhi |
 Махатма Ганди Викиҗыентыкта | |
Биография
Раджкот кенәзлегендәге министр улы булган бу кеше Англиядә юридик белем ала. 1893—1914 елларда Көньяк Африкада эшли, анда үзләренеңгражданлык һәм социаль хокуклары өчен көч кулланмый гына көрәшүче Һиндстаннан килгән кешеләр общинасына ж,итәкчелек итә. Индусларны бурлар белән көрәштә инглизләрне якларга чакыра, Бөекбритания хөкүмәте тарафыннан бүләкләнә.
1915 елда Һиндстанга кайта. 1919 елда ҺМК лидеры була. Гандиның, көч кулланмыйча, колониаль хакимият белән хезмәттәшлектән баш тартып, рухи көч белән жиңү мөмкинлеге турындагы тәгълиматы зур популярлык казана.
Искәрмәләр
Чыганаклар
Сылтамалар
Шулай ук карагыз
- Б. P. Амбедкар
- Джавахарлал Неру
- Индира Ганди
- Һиндстан милли конгресы
- Сатьяграха
- Ибрагим Ругова