Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Cüzeppe Verdi latin yazuında])
Giuseppe Verdi
Giuseppe Verdi (Джузеппе Верди). Italiäneñ Romantik çorına qarağan kompozitorı, kübesençä, operalar autorı. Ul 19nçı ğasır İtaliä opera sänğäteneñ iñ aldınğı autorlarınıñ berse bularaq, küp kenä zamandaşlarınnan kübräk dan qazanğan. Giuseppe Verdi äsärläre dönyanıñ küplägän zallarında säxnäläşterelä.
Milan şähäreneñ La Scala teatrı tarafınnan quyılğan Oberto isemle berençe operanıñ zur uñışı Verdinı qanatlandıra. Şunnan soñ La Scala teatrı Verdi belän tağın ike äsär icat itü turında qontraqta qul quya. Şul operalarnıñ berse yazğanda, Verdinıñ xatını ülä dä inde.1843 yıldan soñ un yıl eçendä küp oprealar dönya kürä. Qayberäwlär öçen iñ originäl häm möhim opera bulıp 1847 yılda icat itelgän Macbeth operası sanala. Berençe tapqır Verdi operanıñ syüjetına mäxäbbät temın kertmi qala – bu üzenä kürä 19 ğasır İtaliä opera sänğäte öçen qaharmanlıq.
Bu çorda Verdi üzeneñ iñ güzäl äsärläreneñ bersen Rigolettonı tudıra. BU opera berençe tapqır Veniceta 1851 yılda säxnä kürä. Opera tiz arada uñış qazana. Rigoletto yärdämendä Verdi üzeneñ muzıykäl dramağa qarata fikeren yaqlıy, anıñça, bu tör äsärlär törle elementlardan cıyılğan, häm tormışnıñ tirän ictimağıy häm mädäni problemnarın yaqtırtqan bulırğa tieş.Şunnan soñ 1853 yılda Romeda Trovatore häm Veniceta La traviata dönya kürälär.
Küplär Verdinıñ iñ gradioz äsäre – Aidanı Suez qanalınıñ açıluı uñayınnan yazılğan digän fikerdä tora. Şulay da zamanında Verdi mondıy işe täqdimnärne kire bora. Aida äsäre berençe tapqır 1871 yılda Cairoda säxnäläşterelä häm şunda uq zur uñışqa iä bula.