Search

Рахманбирде Мәдәзимов

Рахманбирде Мәдәзимов (узб. Мадазимов Рамонберди Муаммадаъзим аълам уғли) (1875-1933) - Кыргызстанда театр хәрәкәтен оештыручы, аңа нигез салучы, Үзәк Азиядә өлкән һөнәри театрның беренче директоры, сәнгать җитәкчесе һәм баш режиссеры, Бабур исемендәге Ош Дәүләт академия үзбәк театрына нигез салучы һәм аның баш режиссеры, Кыргызстанның мәдәният һәм сәнгать үсешенә зур өлеш керткән

Рахманбирде Мәдәзимов
Туган телдә исем Рахмонберди Мадазимов
Туган 1875(1875)
Кыргызстан ССР, Ош (Кыргызстан)
Үлгән 1933(1933)
Кыргызстан ССР, Узген
Күмү урыны Үзгән
Милләт үзбәк
Ватандашлыгы  Кыргызстан
Россия империясе
 СССР
Һөнәре артист, режиссер, язучы
Эш бирүче Бабур исемендәге Ош Дәүләт академия үзбәк театры
Сәяси фирка Россия социал-демократик эшчеләр фиркасе
Җефет Бибиханым

Биография

Мирзо Рахманбирде Хаҗи Мөхәммәтҗан улы аъламның (Мәдәзимов) 1875 елда Ош шәһәрендә туа. Ул да, әтисе Мөхәммәзим кебек үк, Мәккә хаҗиларын кылган абруйлы мулласы була, ул да догалар белән өметсез авыручыларны да дәвалый, танылган дин белгече, Ислам динен тотучы була. Ул вакытта грамотаны белгән кешеләр, Рахманбирде Мәдәзимов һәм аның балалары бик аз була. Рахманбирде Мәдәзимов шәһәрнең рус-тузем мәктәбендә укыган. Рахманбирде Хаҗи Мәдәзимов язучы була, 1914-1915 елларда Ташкәнт шәһәрендә Төркестан крае генерал-губернаторы канцеляриясе каршындагы типографиядә аның ике "Ошнинг тавсифи" («Ош тасвирламасы»), "Исмлар имлоси" («Исемнәр имләсе») китабы дөнья күрә.

1914 елда Рахманбирде Мәдәзимов җитәкчелегендә шәһәрнең рус-туем мәктәбе укытучысы Балтыйхуҗа Солтанов белән театр түгәрәгенә нигез салына.

1918 елда Рахманбирде Мәдәзимов җитәкчелегендә башка мәгърифәт эшлеклеләре һәм Ош укытучылары Бекназар Назаров, Иброхим Мусабоев, Журахон Зәйнобиддинов, Назирхон Камолов, Әбдрәшид Эшонхонов, А. Сәидов белән бергә Кыргызстанда беренче тапкыр Төркестан фронтыннан Реввоенсовет каршында концерт бригадасы базасында Үзешчән театр түгәрәгенә нигез салына. Театр труппасының беренче директоры, сәнгать җитәкчесе һәм режиссеры Рахманбирде Мәдәзимов Кыргызстанда театр хәрәкәтен беренче оештыручы һәм оештыручы була. 1919 елда түгәрәк драма труппасына оеша. Киләчәктә труппага артистлар Абдукодир Исхоков, Исроилжон Исмоилов, Җәләл Собитов кушылды. Бу труппа театр сәнгате үсешенә генә түгел, Кыргызстанның көньягында профессиональ музыка сәнгате үсешенә дә ярдәм итте. Труппаның репертуарында, театр куелышларыннан тыш, күп санлы концерт программалары куелган, шулай ук спектакльләрне музыкаль яктан тәэмин итү өчен халык көйләрен эшкәртү башкарылган, бу исә музыкант-профессионаллар барлыкка килү юлында аерым этап булды. Алга таба әлеге труппа Бабур исемендәге Ош Дәүләт академия үзбәк театры булдыру өчен нигез булып тора. Урта Азиядә үзбәк академия музыка-драма театры, Хәмзә исемендәге үзбәк милли академия драма театрыннан соң, Ташкәнт шәһәрендә (1913-27 февраль 1914 нигез салынган) икенче һөнәри театр булып тора)

Театрның директоры, сәнгать җитәкчесе һәм режиссеры Рахманбирде Мәдәзимов театр составында Ош өязенең барлык районнарында да булды, анда спектакльләр куя һәм басмачылык белән сәнгать һәм мәдәният кораллары белән көрәште. Районнарда спектакльләр куеп, басмачларның кайда урнашуын һәм аларның коралларын саклау урыннарын белә идем. Ул үзенең туганы, аңа нигез салучы һәм шәһәрнең беренче милиция начальнигы Балтыйхуҗа Солтанов белән бергә басмауслыкны зарарсызландыруда актив катнаша. Үз арбасында ул театр реквизиты белән бергә басмачы бандалары эшләгән һәм шул рәвешле Кызыл Армияне корал һәм сугыш кирәк-яраклары белән тәэмин иткән районнар аша тиз арада Кызыл корал алып килә.

Театрда эшләү

ЕлИсемҮзбәкчә исемАвтор
1919Үз атасын үтерүчеПадаркушМ. Бехбудий
1919Төркистанлы табибТуркистонлик табибМәннан Уйгыр
1920Агуланган тормышЗаҳарли ҳаётХәмзә Хакимзадә Ниязи
1921ЯтимЕтимГулом Зафарий
1922Төһмәтчеләр җәзасыТуҳматчилар жазосиХәмзә Хакимзадә Ниязи
1923ЛаләханЛолахонКамил Яшин
1924Көньятан рапортЖанубдан рапортМахмуд Рахмон
1925ГөлсараГулсараК.Яшин һәм М.Мозаффаров
1926Ике коммунистИкки коммунистК.Яшин
1927ДусларЎртоқларК.Яшин
1928ЭчтәИчкаридаК.Яшин
1929ХәлимәҲалимаГоләм Зәфәри
1929Аҗи-аҗиАжи-ажиК.Яшин
1930Пахта кырындагы вакыйгаПахта шумғиялариГомәрҗан Исмәгыйлев
1931ӨйләнүУйланишН. В. Гоголь
1932ТылмачТилмочМәннан Уйгыр

Сылтау

Чыганак — https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=tt&q=Рахманбирде_Мәдәзимов&oldid=4106774
🔥 Top keywords: Баш битXXVIII гасыр (б. э. к.)Махсус:Соңгы үзгәртүләрМахсус:ЭзләүEva ElfieПроект:Вики-яз 2024АвтоградбанкҖәүдәт ХантимеровСергей Антипов (1949)Икенче бөтендөнья сугышыСергей СкрябинВикипедия:Җаваплылыктан баш тартуВикипедияСуваВикипедия:Эчтәлек17 июньАйдар ШәйхинВикипедия:КонтактларВикипедия:ЯрдәмВикипедия:Җәмгыять үзәгеВадим Захаров (1986)XXIX гасыр (б. э. к.)Марат ЯруллинЖасмин (җырчы)Ярдәм:Википедиягә рәхим итегез!XXVII гасыр (б. э. к.)XXX гасыр (б. э. к.)Чарльз ЧаплинВикипедия:ТасвирламаКорбан бәйрәмеEmmanuel MakronБашкортстанда татарларның хокукларын бозуПортал:Хәзерге вакыйгаларВикипедия:Turında1978 елның 31 августы вакыйгасыНаҗар НәҗмиТөркем:Википедия:Викиҗыентыкка мәкаләдә турыдан-туры сылтама булган мәкаләләр1022 елКүпер