Zamantı
Zamantı Irmağı Seyhan Nehri ve havzasını besleyen iki büyük koldan biridir. Kayseri'nin Pınarbaşı ilcesinde bulunan 1500 metre yükseklikteki Uzunyayla'da yer alan Şerefiye mahallesinden doğar. Pınarbaşı'ndan başlayarak derin bir boğaz halini alan Zamantı Vadisi boyunca önce kuzey-güney doğrultusunda sonra kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda akarak Kayseri'nin Pınarbaşı, Tomarza, Develi, Yahyalı ilçelerinden geçer Tomarza'da batı, Yahyalı'da ise kuzey-güney doğrultusunu alır Büyükçakır’ı geçtikten sonra Kayseri-Adana sınırını çizerek Mengez’e doğru akar ve Karantı dağının eteklerinde Kayseri sınırlarını terkeder; Adana'ya 80 km kala, Aladağ ilçesinin Akinek Dağı yamaçlarında Göksu Irmağı ile birleşerek Seyhan Nehri'ni oluşturur.
| Zamantı Irmağı | |
|---|---|
 Zamantı Irmağı havzası | |
| Konum | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| İlçe(ler) | Pınarbaşı, Tomarza, Develi, Yahyalı, Aladağ |
| Şehir(ler) | Kayseri, Adana |
| Genel bilgiler | |
| Drenaj sistemi | Seyhan |
| Aktığı yer | Seyhan→Akdeniz |
| Kaynak | 38°56′22″N 36°40′25″E / 38.93937°K 36.67364°D |
| Kaynak rakımı | 1642 m |
| Ağız | 37°36′22″N 35°35′06″E / 37.60614°K 35.58502°D |
| Ağız rakımı | 317 m |
| Yükseklik farkı | 1325 m |
| İniş | 4,6 ‰ |
| Uzunluk | 308 km [1] |
| Debi | 22,5 m³/sn |
| Sol kolları | Kocaçayırlık Deresi |
| Akım yerleri | Bahçelik Barajı, Gümüşören Barajı |
Havza
Zamantı Irmağı akarsularla derin biçimde yarılmış, bu durumda plato görünümü almış Uzunyayla'daki kaynakları toplayarak Tahtalı Dağları'nın batısında yer alan alanda Zamantı Vadisi boyunca pek çok dere, çay ve kaynakla beslenir.
| Akarsu | Uzunluk (km) | Debi (m³/sn) | Başlangıç Noktası | Bitiş Noktası |
|---|---|---|---|---|
| Develi Deresi | 20 | 0.138 | Yağlıpınar | Aygörmez |
| Güzler Deresi | 25 | 0.083 | Yassı Tumbat | Akköy |
| Kışla Deresi | 12 | 71 | İkrat Mevkii | İncesu |
| Soğanlı Deresi | 17 | 0.352 | Orhanlı Tumbaşı | İltaş Tepe |
| Yahyalı Deresi | 30 | 2.025 | Kızkalesi | Mustafabeyli |
| Boran Dere | - | - | - | - |
| Kuş Deresi | - | - | - | - |
| Tahtacık Deresi | - | - | - | - |
| Tahtalımezar Deresi | - | - | - | - |
| Kuru Dere | - | - | - | - |
| Alagöz Deresi | - | - | - | - |
Yağış alanı yaklaşık 8.700 km² olan Zamantı Irmağı’nın ortalama yıllık akımı 65.603 m³ tür. Irmağın en yüksek debisi saniyede 970 m³’e bu sıradaki su derinliği 410 cm’ye kadar çıkmaktadır. Akıttığı en az su miktarı saniyede 29 m³ olarak ölçülen Zamantı Irmağı’nın bu sıradaki su düzeyinin de 1 m. düştüğü gözlenmiştir. Irmağın ortalama debisi 22,5 m³/sn'dir. Bu özellikleriyle Zamantı, Türkiye'nin rafting yapılan en önemli ırmaklarından birisidir.
Yerleşimler
Zamantı Irmağı üzerindeki yerleşim yerleri ve yapılar
| İl | İlçe | Yer adı |
|---|---|---|
| Kayseri | ||
| Pınarbaşı | Şerefiye * Örenşehir * Üçpınar * Yahyabey * Tahtaköprü * Kaynar * Altıkesek * Halitbeyören * Karaboğaz * Pınarbaşı * Bahçecik * Kızılhan * Sıradan * Saçlı * Kavlaklar * Çördüklü * Kayabaşı * Afşarsöğütlü * Melikgazi | |
| Tomarza | Tatar * Akmezar * Bostanlık * Köprübaşı * Süvegenler * Şıhbarak * Böke * Culha | |
| Develi | Köseler * Eşelik * Kılıçkaya * Taşçı * Yenice * Çukuryurt * Gümüşören | |
| Yahyalı | Karaköy * Çamlıca * Yeşilköy * Çavdaruşağı * Balcıçakırı * Delialiuşağı * Büyükçakır | |
| Adana | Kozan | Işıkkaya * Akincir * Köprücük * Ergenuşağı |
Kaynakça
- "Kayseri Valiliği resmi sitesi". Sulama Projeleri. Erişim tarihi: 19 Ocak 2014.[ölü/kırık bağlantı]
- "www.kayserim.biz". Kayseri'deki Akarsular. 11 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2014.
- "www.kayserim.net". Kayseri'deki Akarsular. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2014.
- notlar