Urla
Urla, Türkiye'nin İzmir ilinin bir ilçesidir. İlçenin doğusunda Güzelbahçe ve Seferihisar, batısında Çeşme, kuzeybatısında Karaburun ve Ege Denizi, kuzeyinde İzmir Körfezi ve güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. Nüfusu TÜİK 2020 yılı verilerine göre 69.550'dir.
| Urla | |
|---|---|
 | |
 İzmir'deki yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | İzmir |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mustafa Gözlet |
| • Belediye başkanı | Selçuk Balkan (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 727 km² |
| Rakım | 50 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 66,360 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 35600 |
| İl alan kodu | 0232 |
| İl plaka kodu | 35 |
Resmî site www.urla.bel.tr | |
Köken bilimi
Urla eski İyon Klazomenai kentinin harabelerini barındırır. Güzelbahçe'nin hâlâ kullanılan eski isminde (Klizman) bu ismin izi vardır. Bizans zamanında Bryela (Tanrının Kadını - Meryemana) ismini alan bu kent sonra muhtemelen bir sessiz harf transpozisyonu ile Vourla (Yunanca Sazlık) olarak anılmıştır. Urla ismi muhtemelen bu isimden kaynaklanmıştır.[3]
Tarihçe
Urla'da yapılan arkeolojik araştırmalarda İskele Mahallesi'ndeki Limantepe Höyüğü'nün MÖ 4000'lere kadar tarihlenebilen bir merkez olduğu ortaya çıkarılmıştır. Buluntuların en önemlilerinden birisi kent limanı olup Ege Denizi'nin bilinen en eski limanlarından biri olduğu kabul edilmektedir. Antik Klazomenai kenti de liman bölgesinde yer alır. Kent, Antikçağ'da özellikle zeytinyağı üretimiyle önemli bir ticaret merkezi olmuştur.
Urla, Aydınoğulları Beyliği ile 1330'lu yıllarda ilk kez Türk egemenliği ile tanışmış, 14. yüzyıl sonlarında Osmanlı topraklarına katılmıştır. Urla 16. yüzyılda Ayşe Hafsa Sultan'ın Manisa'da inşa ettirdiği külliyenin gelirlerini karşılayan vakıf yapısı içinde yer almıştır. Denizli Mahallesi Camii, Kamanlı Camii, Sungurlular Camii, Hacı Turan Kapan Camii ve Fatih İbrahim Bey Camii ve Hacı Turan Şadırvanı 15. ve 16. yüzyıllarda yapılmış Türk eserleridir.
Coğrafya
Şehir merkezine 35 km uzaklıkta yer alır. İlçenin doğusunda Güzelbahçe ve Seferihisar, batısında Çeşme, kuzeybatısında Karaburun ve Ege Denizi, kuzeyinde İzmir Körfezi ve güneyinde Ege Denizi bulunmaktadır. Yüzölçümü 727 km²'dir.[1] Otuz altı mahallesi vardır. Belediye binası Hacıisa, Urla'da konumlanmıştır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[4] | 15.666 | 8.936 | 6.730 |
| 1935[5] | 17.073 | 9.961 | 7.112 |
| 1940[6] | 17.858 | 10.330 | 7.528 |
| 1945[7] | 18.415 | 10.206 | 8.209 |
| 1950[8] | 19.309 | 10.403 | 8.906 |
| 1955[9] | 22.424 | 10.892 | 11.532 |
| 1960[10] | 18.754 | 10.827 | 7.927 |
| 1965[11] | 20.625 | 12.454 | 8.171 |
| 1970[12] | 21.170 | 12.641 | 8.529 |
| 1975[13] | 22.774 | 13.903 | 8.871 |
| 1980[14] | 26.066 | 14.416 | 11.650 |
| 1985[15] | 26.907 | 21.641 | 5.266 |
| 1990[16] | 35.467 | 25.648 | 9.819 |
| 2000[17] | 49.269 | 36.579 | 12.690 |
| 2007[18] | 48.058 | 41.058 | 7.000 |
| 2008[19] | 49.774 | 42.559 | 7.215 |
| 2009[20] | 50.609 | 43.386 | 7.223 |
| 2010[21] | 52.500 | 45.244 | 7.256 |
| 2011[22] | 53.417 | 45.034 | 8.383 |
| 2012[23] | 54.556 | 46.289 | 8.267 |
| 2013[24] | 56.751 | 56.751 | veri yok |
| 2014[25] | 59.166 | 59.166 | veri yok |
| 2015[26] | 60.750 | 60.750 | veri yok |
| 2016[26] | 62.439 | 62.439 | veri yok |
| 2017[26] | 64.895 | 64.895 | veri yok |
| 2018[26] | 66.360 | 66.360 | veri yok |
| 2019[26] | 67.339 | 67.339 | veri yok |
| 2020[26] | 69.550 | 69.550 | veri yok |
| 2021[26] | 72.741 | 72.741 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Kültür
İlçede 2015 yılından beri her yıl bahar aylarında Urla mutfağının tanıtıldığı Enginar Festivali düzenlenmektedir.[27] Buna ek olarak Urla'ya bağlı Özbek Mahallesinde her yıl Mart Dokuzu Ot Bayramı yapılmaktadır.[28]
Turizm
Güvendik sırtlarından Urla kıyıları ve önündeki 12 ada ile İzmir Körfezi seyredilebilmektedir. Bademler Mahallesi, tiyatrosu ve sera çiçekçiliği ile bilinmektedir. Barbaros, Özbek, Balıklıova ve Gülbahçe Mahalleleri de turizm açısından öne çıkmaktadır.
Yönetim
- Belediye başkanları
| Belediye başkanları, partileri ve aldıkları oy oranları | |||
|---|---|---|---|
| Yıllar | Belediye Başkanı | Parti | Oy oranı (%) |
| 2023 | Mustafa Gözlet | Bağımsız | İçişleri Bakanlığı ataması[a] |
| 2020 | Murtaza Dayanç | Bağımsız | İçişleri Bakanlığı ataması |
| 2019 | Önder Can | Bağımsız | İçişleri Bakanlığı ataması |
| 2019 | İbrahim Burak Oğuz | Cumhuriyet Halk Partisi | 67,49 |
| 2014 | Sibel Uyar | Cumhuriyet Halk Partisi | 44,43 |
| 2009 | Mehmet Selçuk Karaosmanoğlu | Cumhuriyet Halk Partisi | 56,45 |
| 2004 | Mehmet Selçuk Karaosmanoğlu | Anavatan Partisi | 36,06 |
| 1999 | Mehmet Selçuk Karaosmanoğlu | Anavatan Partisi | 48,29 |
| 1994 | Bülent Baratalı | Cumhuriyet Halk Partisi | 39,74 |
| 1989 | Bülent Baratalı | Sosyaldemokrat Halkçı Parti | 46,43 |
| 1984 | Bülent Baratalı | Sosyal Demokrasi Partisi | 37,88 |
| 1977 | Bülent Baratalı | Cumhuriyet Halk Partisi | 52,50 |
Eğitim
İlçede 30 ilköğretim okulu ve 5 ortaöğretim kurumu bulunmaktadır. 6.764 öğrencinin eğitim gördüğü bu okullarda 441 öğretmen görev yapmaktadır. Yüksek öğretim kurumları bakımından ise ilçede İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nün yerleşkesi, Ege Üniversitesi'ne bağlı Su Ürünleri Fakültesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi Yüksek Okulu bulunmaktadır.
Altyapı
İzmir-Çeşme Otoyolu ilçeden geçmektedir. Haziran 2017'den beri ilçeye yaz sezonunda İZDENİZ vapurları sefer düzenlemektedir.[29]
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Urla Belediyesi 20 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- T.C. Urla Kaymakamlığı 1 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.