Uber
Uber, San Francisco, Kaliforniya menşeli Amerikan uluslararası ulaşım ağı şirketidir. Hizmetlerine, araç çağırma, yemek teslimi (Uber Eats), paket teslimi, kuryecilik, yük taşımacılığı dahildir. Uber mobil uygulaması geliştirir, pazarlar ve işletir.[3][4] 28 Mayıs 2015 itibarıyla, bu hizmet dünya çapında 58 ülkede ve 300 şehirde kullanılmaktadır.[5][6] Lime şirketi ile ortaklıkla, elektrikli bisiklet ve motorlu trotinet kiralaması da yapılır. Uber'in başlamasından beri, "Uberification" olarak bilinegelen meyil ile diğer birçok şirket onun ticâri modeli benzerini veya daha iyisini yapmaya çalışmıştır.[7][8] Esnek çalışan sayısına göre Uber dünyada en büyük şirketlerden biridir. Careem, Jump, Otto, Postmates şirketleri Uber bünyesine katılmıştır.
 | |
| Tip | Halka açık şirket |
|---|---|
| Menkul değer sembolü | NYSE: UBER |
| Kuruluş | Mart 2009) |
| Kurucu | Garrett Camp Travis Kalanick |
| Genel merkezi | San Francisco, Kaliforniya, ABD |
| Önemli kişiler | Ronald Sugar (Chairman) Dara Khosrowshahi (CEO) Nelson Chai (CFO) Tony West (CLO) |
| Ürün | Mobil uygulama, web sitesi |
| Gelir |  11,270 milyar $ (2018)[1] |
| Net gelir | -1,8 milyar $ (2018)[1] |
| Sahibi | SoftBank Group (16,3%) Benchmark Capital Partners (11,0%) Travis Kalanick (8,6%) Garrett Camp (6,0%) Suudi Arabistan Kamu Yatırımı Fonu (5,4%) Alphabet Inc. (5,2%) Ryan Graves (2,4%) |
| Çalışan sayısı | 22.263 (2018)[2] |
| Web sitesi | uber.com |
_-2.jpg)
.jpg)
Uber 2009'da Travis Kalanick ve Garrett Camp tarafından "UberCab" olarak kurulmuş, uygulama ertesi Haziran piyasaya çıkarılmıştır. 2011'de US$49 milyon girişim sermayesi toplamıştır. 2012 itibarıyla Uber uluslararasına genişlemiştir. 2014'te araba paylaşımı ile deney yapmış ve diğer güncellemeler yapmıştır. Devamlı daha fazla sermaye toplamış, 2015 başlarında toplam 2.8 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. 2015'in sonuna kadar Uber'in $10 milyar gelir oluşturacağı tahmin edilmektedir.[9]
Ehliyetsiz, toplum kaynaklı sürücülerin emniyetsiz ve kanun dışı iddialarına göre birçok devlet ve taksi şirketi Uber'i protesto etmiştir.[10]
Uber ar-ge çalışmaları sonucunda otonom araç ile yolcu taşımacılığına başlamıştır. 14 Aralık 2016 tarihinde San Francisco'da otonom bir Uber aracının kırmızı ışıkta geçmesi yüzünden bir yaya ezilme tehlikesi geçirmiştir.[11]
Uber Türkiye
- Uber, 2014 Haziran ayında Türkiye'de 10 şoförle UberBLACK hizmetini başlattı.[12]
- Emniyet Genel Müdürlüğü, Aralık 2016'da tüm illere gönderdiği talimatla Uber'e korsan taşımacılık suçundan ceza kesilmesini istedi.[13]
- İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Eylül 2017'de Uber’e dava açtı.[14]
- Uber, Eylül 2018'de e-fatura sistemine geçti.[15]
- Uber, Türkiye'de 2 bini taksi olmak üzere 8 binden fazla aktif sürücü ve 4 milyon kullanıcıya ulaştı.[16]
- Uber, İstanbul'daki XL faaliyetlerini 31 Mayıs 2019 itibarıyla durdurdu.[17][18]
- Uber'e kayıtlı taksi sürücüsü 4 bini geçti. Uber, talebin artmasıyla ticari taksilerden Haziran 2019 itibarıyla %5 komisyon almaya başladı.[19]
- 16 Ekim 2019 tarihinde İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi, haksız rekabet oluştuğu gerekçesiyle Uber faaliyetlerinin durdurulmasına, mobil uygulamasına ve internet sitesine erişimin engellenmesine karar verdi.[20]
- 24 Aralık 2020 tarihinde, mahkeme, Uber uygulamasına erişim engeli kararını kaldırdı.[21]
- 18 Ocak 2021 tarihinde İstanbul Taksiciler Esnaf Odası, Uber'in erişim engelini kaldıran mahkeme kararının iptali için Yargıtay'a başvurdu.[22]
- 10 Mart 2021 tarihinde Ankara'da kullanıma sunuldu.[23]
- 1 Temmuz 2021 tarihinde İzmir'de kullanıma sunuldu.[24]
- 16 Ağustos 2021 tarihinde Muğla'da kullanıma sunuldu.[25]
- 22 Kasım 2022 tarihinde Antalya'da kullanıma sunuldu.[26]
- 1 Şubat 2023 tarihinde Adana'da kullanıma sunuldu.[27]
- 31 Mart 2023 tarihinde Bursa, Mersin ve Kayseri'de kullanıma sunuldu.[28]