Türkmenistan demografisi

^[3]

^[4][5]

Toplam Doğurganlık Hızı (TFR) (İstenen Doğurganlık Hızı) ve Kaba Doğum Hızı (CBR):^[6]

Kaynak: BM Dünya Nüfus Beklentileri ^[7]

Tabloda 1926 ile 1995 yılları arasında Türkmenistan nüfusunun (yüzde olarak) etnik bileşimi gösterilmektedir. Bağımsızlıktan bu yana Slav etnik gruplarında (Ruslar ve Ukraynalılar) ve ayrıca Kazaklar ve Tatarlarda keskin bir düşüş olmuştur 1979 ve 1995 nüfus sayımları). Özbekler şimdi Türkmenistan'ın ikinci büyük etnik grubu ve Ruslar üçüncü sırada yer alıyor. Şubat 2001'de Aşkabat'ta açıklanan verilere göre, nüfusun % 91'i Türkmen, % 3'ü Özbekler ve % 2'si Rus. 1989 ve 2001 yılları arasında Türkmenistan'daki Türkmen sayısı iki katına çıktı (2.5'ten 4.9 milyona), Rusların sayısı üçte iki azaldı (334.000'den 100.000'in biraz üzerine).^[8]

Azerbaycanlıların Türkmenistan'da bağımsız bir etnik grup olarak varlık göstermesi yirminci yüzyılda olmaktadır. 1902 yılında Şamahı'ndaki yıkıcı deprem nedeniyle büyük bir Azerbaycanlı grup Türkmenistan'a göç etti .

Şamahılı Beyler esas olarak Türkmenbaşı ve Aşkabata yerleşti Beyler'in serveti Türkistan bir parçası olan Türkmenistanda büyük bir "yatırım patlaması" yarattı . Beyler, modernleştirilmiş teknolojik ekipman kullanarak yeni binalar inşa etmeye başladı. Kısa sürede çok sayıda otel, ev, çay evi, kervansaray, cami, medrese, okul ve tiyatro inşa edildi.

Azeriler de Bolşeviklerle mücadelede Türkmenlerin yanında yer aldılar . Azeriler, Enver Paşa önderliğindeki Basmacı savaşçıları arasında bulundu ve bazıları hareketin finanse edilmesine yardımcı oldu. Onlarca yıl Bolşeviklerin sömürge politikasına karşı süren mücadele başarısız oldu. Basmacı hareketi üyelerinin çoğu Türkistan'ın bağımsızlığı savaşlarında öldürüldü, diğer kısmı Gulag çalışma kamplarına sürüldü .

SSCB yönetimince 70 yıl boyunca Azerbaycanlı savaşçılar ulusal düşman ilan edildi ve adları tarih kitaplarından silindi. SSCB'nin çöküşü sırasında Türkmenistan'da 36.000 Azeri yaşıyordu, şimdi nüfusu 49.852'in üzerine çıktı.

Türkmenistan'da yaşarken Azerbaycanlılar ülkenin kültürüne ve sanatına katkıda bulundular. Gaval, Nağara, Tar, Saz ve Kamança gibi müzik aletleri Türkmenistan'da popülerlik kazanmış ve Dovga, syabzi kızartma ve tatlı pirinç gibi Azerbaycan yemekleri Türkmenistan'ın favori yemekleri haline gelmiştir. Bugün Azerbaycan Türkmenistan topluluğunun kendi camileri, müzisyenleri ve dansçıları var.

Türkmenistanlı bazı ünlü Azerbaycanlılar: Bakü Şehir İcra Kurulu Başkanı Hajibala Abutalibov, Azerbaycan'ı Eurovision Şarkı Yarışması'nda iki kez temsil eden Elnur Huseynov ve O Ses Türkiye yarışmasını kazanan şarkıcı Natavan Habibi, film yönetmen Ajdar Ibrahimov, Azerbaycan'ın ulusal kahramanları Fahraddin Musayev ve petrol endüstrisindeki ilk kadın Tahir Bagirov ve 1959-1983 yılları arasında Dışişleri Bakanı. Tahira Tahirova Türkmenistan'da doğdu.^[9]

Aşağıdaki demografik istatistikler, Eylül 2018 itibarıyla CIA Dünya Raporundan alınmıştır.^[10]

• Türkmence (resmi) % 72
• Rusça % 12
• Özbekçe % 9
• Azerice % 1
• Diğer % 7

• İslam % 93
• Hristiyan % 6
• Bilinmeyen % 1

• Türkmenler % 85
• Özbekler % 5,8
• Ruslar 5,1 %
• Azerbaycanlılar % 1,2
• Diğer % 1

• 0-14 yaş: % 25.79 (erkek 699.612 / kadın 680.583)
• 15-24 yaş: % 18.39 (erkek 495.025 / kadın 488.930)
• 25-54 yaş :% 43.18 (erkek 1.147.044 / kadın 1.163.762)
• 55-64 yaş :% 7,9 (erkek 199.363 / kadın 223.443)
• 65 yaş ve üstü: % 4.74 (erkek 110.505 / kadın 143.010) (2017 tahm.)

• toplam: 27,9 yıl
• erkek: 27.5 yıl
• 28.4 yıl (2017 tahmini)

• doğumda: 1.04 erkek / kadın
• 15 yaş altı: 1.03 erkek / kadın
• 15-24 yaş: 1,01 erkek / kadın
• 25-54 yaş: 0,98 erkek / kadın
• 55-64 yaş: 0,89 erkek / kadın
• 65 yaş ve üzeri: 0.77 erkek / kadın
• toplam nüfus: 0.98 erkek / kadın (2017 tahm.)

• 2.07 çocuk / kadın (2017 tahm.)

• % 1.12 (2017 tahmini)

• toplam nüfus: 70.4 yıl
• erkek: 67.4 yıl
• kadın: 73.6 yıl (2017 tahmini)

15 yaş ve üzeri okur yazartoplam nüfus: % 98.8erkek: % 99,3kadın: % 98.3 (1999 tahm.)

Türkmenistan