Sodyum tiyosiyanat
Sodyum tiyosiyanat (bazen sodyum sülfosiyanür olarak da adlandırılır) NaSCN formülüne sahip kimyasal bileşiktir. Bu renksiz sulangan tuz tiyosiyanat anyonunun ana kaynaklarından biridir. Bu haliyle, ilaçların ve diğer özel kimyasal maddelerin sentezinde bir öncül madde olarak kullanılmaktadır.[2] Tiyosiyanat tuzları tipik olarak siyanürün elementel kükürt ile olan reaksiyonuyla hazırlanır:
 | |||
| |||
 | |||
| Adlandırmalar | |||
|---|---|---|---|
Sodyum tiyosiyanat | |||
Diğer adlar Sodyum rodanür Sodyum sülfosiyanat Sodyum rodanat Tiyosiyanik asitin sodyum tuzu | |||
| Tanımlayıcılar | |||
3D model (JSmol) | |||
| ChEBI | |||
| ChEMBL | |||
| ChemSpider | |||
| ECHA InfoCard | 100.007.960 | ||
| EC Numarası |
| ||
PubChem CID | |||
| RTECS numarası |
| ||
| UNII | |||
CompTox Bilgi Panosu (EPA) | |||
| |||
| |||
| Özellikler | |||
| Molekül formülü | NaSCN | ||
| Molekül kütlesi | 81.072 g/mol | ||
| Görünüm | deliquescent renksiz kristaller | ||
| Yoğunluk | 1.735 g/cm3 | ||
| Erime noktası | 287 °C | ||
| Kaynama noktası | 307 °C bozunur | ||
| Çözünürlük (su içinde) | 139 g/100 mL (21 °C) 225 g/100 mL (100 °C) | ||
| Çözünürlük | aseton, alkoller, amonyak, SO2de çözünür | ||
| Asitlik (pKa) | −1.28 | ||
| Kırınım dizimi (nD) | 1.545 | ||
| Yapı | |||
| ortorombik | |||
| Tehlikeler | |||
| GHS etiketleme sistemi: | |||
| Piktogramlar |   | ||
| İşaret sözcüğü | Tehlike | ||
| R-ibareleri | R20/21/22, R32, R36, R37, R38 | ||
| G-ibareleri | S22, S26, S36 | ||
| Tehlike ifadeleri | H302+H312+H332, H318, H412 | ||
| Önlem ifadeleri | P261, P280, P301+P312+P330, P305+P351+P338+P310 | ||
| NFPA 704 (yangın karosu) | |||
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |||
LD50 (medyan doz) | 764 mg/kg (oral, sıçan)[1] | ||
| AB sınıflandırması | Zararlı (Xn) | ||
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 0675 | ||
| Benzeyen bileşikler | |||
Diğer anyonlar | Sodyum siyanat Sodyum siyanür | ||
Diğer katyonlar | Potasyum tiyosiyanat Amonyum tiyosiyanat | ||
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
| Bilgi kutusu kaynakları | |||
- 8 NaCN + S8 → 8 NaSCN
Sodyum tiyosiyanat ortorombik hücrede kristalleşir. Her bir merkezi Na+ katyonu, triatomik tiyosiyanat anyonu tarafından sağlanan üç kükürt ve üç azot ligandı ile çevrilidir.[3] Laboratuvarda genellikle Fe3+ iyonlarının varlığı için bir test olarak kullanılır.
Kimyasal sentez uygulamaları
Sodyum tiyosiyanat, alkil halojenürleri karşılık gelen alkil tiyosiyanatlara dönüştürmek için kullanılır. Yakından ilişkili reaktifler arasında, suda iki kat çözünürlüğe sahip olan amonyum tiyosiyanat ve potasyum tiyosiyanat bulunur. Gümüş tiyosiyanat da kullanılabilir; çözünmeyen gümüş halojenürlerin çökeltilmesi, çalışmayı basitleştirmeye yardımcı olur. İzopropil bromürün sıcak etanolik bir çözelti içerisinde sodyum tiyosiyanat ile işlenmesi, izopropil tiyosiyanatı verir.[4] Sodyum tiyosiyanatın protonlanması izotiyosiyanik asit verir, S=C=NH (pKa = −1.28).[5] Bu tür yerinde sodyum tiyosiyanattan üretilir; tiyoüre türevlerini elde etmek için organik aminlere eklenir.[6]