Siumut
Siumut (İleri), Grönland'da faaliyet gösteren bir sosyal demokrat partidir.[7][8][9] Grönland'a 1979'da özerklik verilmesinden beri Siumut, ülkedeki baskın parti olmuştur. Siumut, 2020 sonlarında çekişmeli bir liderlik rekabetinin ardından görevdeki Başbakan Kim Kielsen'i yenen Erik Jensen tarafından yönetilmektedir.[1]
İleri Siumut | |
|---|---|
 | |
| Lider | Erik Jensen[1] |
| Kuruluş tarihi | 29 Temmuz 1977 |
| Merkez | Nuuk |
| Gençlik kolu | Siumut Gençliği |
| İdeoloji | Sosyal demokrasi[2][3] Grönland bağımsızlığı[4] |
| Siyasi pozisyon | Merkez sol[5][6] |
| Ulusal üyelik | Sosyal Demokratlar |
| Resmî renkler | |
| Inatsisartut | 10 / 31 |
| İlçeler | 31 / 81 |
| Belediyeler | 3 / 5 |
| Folketing (Grönland sandalyeleri) | 1 / 2 |
| İnternet sitesi | |
| Ülke |  Grönland |
Parti üyeleri hem Grönland parlamentosunda, hem de Danimarka parlamentosunda sandalye kazanmayı başarmıştır.
Siumut 1971'de siyasi bir hareket olarak kurulmuş ve 1977'de siyasi parti olarak resmiyet kazanmıştır. Ocak 1979'da Grönland'a özerklik verilmesinin ardından, parti 1979 genel seçiminde yeni kurulan Grönland Parlamentosu'ndaki 21 sandalyenin 13'ünü kazanmış ve parti genel başkanı Jonathan Motzfeldt Grönland'ın ilk Başbakanı olmuştur.[5][10]
Tarihçe
1991 genel seçimlerinin ardından Motzfeldt makamından çekilmiş ve yerini Inuit Ataqatigiit ile bir koalisyon hükûmeti kuran bir başka Siumut'lu olan Lars Emil Johansen'e bırakmıştır.[11]
1997-2002 arası yeniden başbakanlık yapan Motzfeldt'in ardından Hans Enoksen başbakan olmuştur.[12] 1979-2009 arası ve 2013'ten beri Grönland başbakanları Siumut üyelerinden seçilmiştir. 2005 genel seçimlerinde, Siumut oyların %30,7'sini ve parlamentodaki 31 sandalyeden 10'unu kazanmıştır. 2009 genel seçimlerinde oyların %26,5'ini ve 9 sandalyeyi kazanan Siumut, 2013 seçimlerinde oyların %42,8'ini ve 31 sandalyeden 14'ünü kazanmıştır. 2014 seçimlerinde en çok oy alan parti olmakla birlikte üç sandalye kaybeden Siumut, 2018 seçimlerinde daha da gerileyerek 9 sandalyeye düşmüştür. 2021'de yapılan en son seçimlerde Siumut, 1 sandalye kazanarak şu anda 10 sandalye tutmaktadır.
Pozisyon
Siumut, Sosyalist Enternasyonal'ın gözlemci bir ortağıydı.[13]
Danimarka parlamentosunda görev yapan Siumut'lu vekiller, Sosyal Demokratlar grubuna bağlıdır.[14]
Dış bağlantılar
- Resmî site (Grönlandca)
- Grönland Parlamentosu resmî sitesi (Danca)
- Danimarka Parlamentosu'ndaki Kuzey Atlantik Grubu (İngilizce)
Notlar
Kaynakça
 | Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |