Selahaddin Kartalı

Selahaddin Kartalı (Arapça: نسر صلاح الدين; Kürtçe: Ajala Selahedîn), Mısırlıların söylemiyle Mısır Kartalı^[1] veya Cumhuriyet Kartalı (Mısır Arapçası: العقاب الجمهوري; el-'u'ạb el-goumhūri), günümüzde Mısır, Irak, Suriye, Filistin, Kürdistan Bölgesel Yönetimi ve Yemen armalarında veya bayraklarında yer alan ulusal bir semboldür. Sembol, Eyyûbî Devleti'nin kurucusu olan Kürt komutan ve hükümdar Selahaddin Eyyubi'nin kullanmış olduğu kartalı temsil etmektedir.

1952'deki Mısır Devrimi'nden bu yana kartal, özellikle 1950'lerden itibaren antiemperyalist siyasi değişim geçiren Arap devletlerinde -özellikle Mısır- ve Arap milliyetçiliğinde ikonik bir sembol hâline geldi. Kartal eskiden, artık dağılmış hâlde olan Birleşik Arap Cumhuriyeti, Yemen Arap Cumhuriyeti, Güney Yemen ve Libya Arap Cumhuriyeti devletlerinin ulusal bir sembolüydü. Günümüzde ise, çoğunluğu Orta Doğu'da yer alan birçok ülkenin ve ayrıca Güney Yemen'deki Güney Geçiş Konseyi'nin ulusal armasında yer almaktadır.

Sembolün kökeni

Firavunlar döneminden kalma Mısırlıların tapınaklarında tasvir edilen antik kartaldan esinlenen Mısır'ın ilk Sultanı Selahaddin Eyyubi, bu hayvanı bir güç sembolü olarak kabul etti ve kişisel standardı olarak kartalla süslenmiş sarı bir bayrak taşıdı.^[2] Selahaddin'in saltanatı sırasında inşa edilen Kahire Kalesi'nin batı duvarında Selahaddin'in amblemini tasvir ettiğine inanılan büyük bir kartal vardır. Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi'nin orijinal olarak çift başlı olduğunu iddia ettiği bu kale duvarındaki kartalın bugün itibarıyla başı yoktur.^[3] Ayrıca kartalın üzerindeki seyir çizgileri duvardakilerle uyuşmamaktadır. Bu da bugünkü yerine, büyük ölçüde Selahaddin'in iktidarından çok sonra, büyük ihtimalle Kavalalı Mehmed Ali'nin iktidarı sırasında, duvarın üst kısmı yeniden inşa edildiğinde taşındığını göstermektedir.^[3]