Ramil Seferov

Ramil Sahib oğlu Seferov, 1977 yılında Azerbaycan SSC'nin Cebrayıl Rayonunda dünyaya gelmiştir. Ermenistan ile Azerbaycan arasında savaş çıktığında 12 yaşında olan Seferov bir orta okul öğrencisiydi ve babasının önerisi üzerine subay olmaya karar vermişti.^[3] 1993 yılında Karabağ Savaşının sonlarına doğru Cebrayıl Ermeni güçlerince işgal edildi. Seferov'un yakın akrabaları yaşamını yitirmiş, kendileriyse göçmen durumuna düşmüşlerdi.^[1][3]

14 yaşında yeni bir hayat kurmak için geldikleri Bakü'de, Cemşid Nahçıvanski Askeri Lisesine başlamış ve bir yıl sonra başarılarından ötürü Türkiye'ye gönderilerek İzmir'deki Maltepe Askeri Lisesinde dört yıl eğitim görmüştür. Daha sonra Ankara'da Kara Harp Okulu'ndaki eğitimini tamamlamasının ardından bir yıl İstanbul'da Türk Silahlı Kuvvetlerinde staj yapmıştır.^[3] Ülkesine döndükten sonra bir yıl boyunca orduda görev yapan Seferov, Haydar Aliyev Azerbaycan Yüksek Askeri Okulu'ndaki süre boyunca üsteğmenliğe kadar yükselmiştir.^[3]

2004 yılında NATO'nun Barış İçin Ortaklık programı çerçevesinde Macaristan Milli Savunma Üniversitesi'ne üç aylık İngilizce kursu için gitmiştir.^[3] Ülkesine dönüşüne yirmi gün kala Gurgen Markaryan adlı Ermeni subayını uykusunda balta ile başını keserek öldürmüştür.^[1][4] İddialara göre Seferov polise ilk ifadesinde: "Ermeniler benim doğduğum toprakları işgal ettiler... O sırada yakın akrabalarımdan bazılarını kaybettim... Bizimle beraber eğitimde iki Ermeni'nin olduğunu da öğrendim... Yanımdan geçerken Ermenice bir şeyler mırıldanıyor ve yüzüme bakarak gülüyorlardı. Ben de onları öldürmeye, daha doğrusu kafalarını kesmeye karar verdim. Çünkü Ermeniler Azerileri aynı yöntemle öldürmüşlerdi."^[5][6] demiştir. Seferov, mahkemede öldürme sebebi olarak, Markaryan'ın tahrik edici sözlerini ve Azerbaycan bayrağına karşı hakaret etmesini göstermiştir.^[1] Ancak olayın önceden tasarlanarak gerçekleştirildiği, kurbana aşırı zulmedildiği hükmedilerek 13 Nisan 2006'da Seferov ömür boyu hapis cezasına mahkûm edildi.^[1] Seferov hapiste kaldığı sürede Macar yazarlar Magda Szabó'nun Kapı ve Ferenc Molnár'in Pal Sokağı Çocukları romanlarını Azericeye çevirmiştir.^[7][8]

Macaristan mahkemesinin hakkında verdiği ömür boyu hapis cezasının infazının Azerbaycan'da gerçekleştirilmesi için Macaristan, Ramil Seferov'u 31 Ağustos 2012 tarihinde Azerbaycan'a iade etmiş, ardından aynı gün içerisinde Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev tarafından hakkında af kararı çıkartılmıştır.^[9][10]

Macaristan'ın Seferov'u iade etmesinin, doğalgaz boru hattı rekabeti sonucu yapılan 3 milyar Euroluk bir tahvil satışı ile gerçekleştiği iddia edildi. İade, Macaristan'da da protesto edildi.^[11] Markaryan’ın ailesi 2013 yılında Azerbaycan aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne dava açtı. Davayı Mayıs 2020’de karara bağlayan yüksek mahkeme, Seferov’un iade edildikten sonra Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev tarafından affedilmesini ve terfi ettirilmesini Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. ve 14. maddelerini ihlal ettiğine ve Azerbaycan’ın “ayrımcılık yaparak” insan hakları ihlalinde bulunduğuna hükmetti. Karara göre Azerbaycan’ın, başvuru sahiplerine yaklaşık 15 bin İngiliz sterlini ödemesine karar verildi. AİHM, iade kararını veren Macaristan hükûmetine yönelik şikayeti ise reddetti.^[12]

• Karabağ Savaşı
• Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri
• Ermenistan-Macaristan ilişkileri