r/place
r/place, sosyal ağ sitesi Reddit'te yapılan ortak bir proje ve sosyal deneydir. İlk deney, 2017'nin 1 Nisan Şaka Günü'nde yapıldı. 2017'de yapılan ilk deneyden sonra, 2022'nin 1 Nisan Şaka Günü'nde ikinci kez ve 20 Temmuz 2023'te üçüncü kez tekrarlandı.
2017 etkinliğinde kullanılan logo 2022 ve 2023 etkinliğinde kullanılan logo | |
|---|---|
 2022 yılındaki r/place etkinliğinin sonunda tuvalin son hâli | |
| Sahip | |
| Oluşturan | Josh Wardle |
| URL | reddit.com/r/place |
| Kayıt | Reddit üyeliği gerekli |
| Üye sayısı |
|
| Başlama tarihi |
|
| Geçerli durum | Sona Erdi |
"r/place" adlı subreddit'te başlatılan deney, kayıtlı kullanıcıların 16 renk bir paletten renk seçip tek bir pikselin rengini değiştirebilecekleri bir tuvalden oluşuyordu. Her 5 ila 20 dakika arasında bir piksel konulmasına izin vardı.[1][2] Proje, Josh Wardle tarafından tasarlandı.[3][4] 2017 deneyi, Reddit yönetimi tarafından 72 saat sonra 4 Nisan 2017'de sonlandırıldı. 1 milyondan fazla kullanıcı tuvali düzenledi ve toplamda yaklaşık 16 milyon piksel yerleştirdi. Deney sona erdiğinde 90 binden fazla kullanıcı aktif olarak Place'te düzenleme yapmıştı. Deney, internet kültürünü temsil etmesi nedeniyle övgü topladı.
Genel bakış
"r/place" adlı bir subreddit'te üzerine tek bir renkli piksel yerleştirilebilecek 1 milyon (1000 x 1000) piksel karelik boş bir tuval oluşturuldu.[5] 2017'de, bir piksel eklendikten sonra bekleme süresi 5 ila 20 dakika arasında değişiyordu ve piksel rengi, 16 renkten oluşan bir palet arasından seçebiliyordu.[6][7] 2022'de palet, 4 milyon (2000 x 2000) piksellik bir kareye genişletildi ve renk paleti ilk günde 16, ikinci günde 24, üçüncü günde ise 32 renkten oluşuyordu.[8]
2017 etkinliği
Deneyin ilk saatleri, kullanıcılar genellikle rastgele pikseller yerleştirdi ve kaotik görseller oluştu.[6] Tuvalin ortaya çıkan ilk sanat eserlerinden ikisi, tamamen mavi piksellerden oluşan bir köşe ("Mavi Köşe") ve Pokémon'a atıfta bulunan bir resimdi.[9] Tuval geliştikçe, video oyunları, spor takımları ve hayali ülkeler gibi bazı topluluklar, belirli bölümlere kendi görsellerini oluşturmak için koordine oldu.[6][10] Bu, tuval üzerinde yer için rekabet eden topluluklar arasında çatışmalara neden oldu.[11] Deneye binlerce subreddit topluluğu katıldı.[7]
Tuvalin diğer bölümleri, etkinlik için özel olarak oluşturulan topluluklar tarafından boyandı. Bu toplulukların işbirliğinden, kurgusal karakterler, internet geyikleri, Millî bayraklar, LGBT bayrakları, Mona Lisa[12] ve Yıldızlı Gece gibi ünlü sanat eserlerine kadar çeşitli pixel art çalışmaları yapıldı.[3][13][14] Siyah boşluk, yeşil kafes, yukarıda bahsedilen mavi köşe ve "gökkuşağı yolu" gibi çeşitli sembolik sanatları oluşturmak için birkaç grup da kuruldu.[15] 3 Nisan 2017'de deney sona erdiğinde, 90 binden fazla kullanıcı tuvali görüntülüyor ve düzenliyordu.[5] Bir milyondan fazla kullanıcı, tuvale yaklaşık toplam 16 milyon piksel yerleştirmişti.[11][16] Bir analize göre, 2017 deneyinin sonunda 800'den fazla topluluğun yaptığı eser vardı.[17]
Place etkinliği, internet kültürünü temsil etmesi nedeniyle övgü topladı. The A.V. Club bunu "Redditor'lerin sevdikleri şeyler adına iyi huylu mücadelesi" olarak nitelendirdi.[18] Gizmodo ise "internetin işbirliği yapma yeteneğinin kanıtı" olarak nitelendirdi.[19] Bazı yorumcular, deneyi internet kültürünün geniş bir temsili olarak tanımladı.[20] Bazıları, Reddit içindeki bireysel topluluklar arasındaki görünür iş birliği ve ilişki hakkında da yorum yaptı.[18] Newsweek, "internetin şimdiye kadarki en iyi deneyi" olarak nitelendirirken[6] Ars Technica'dan bir yazar Place'in işbirlikçi ruhunun internet topluluklarında aşırılıkçılıkla mücadele için bir model temsil ettiğini öne sürdü.[21] Deney, bot kullanımına karşı koruma yetersizliği nedeniyle bazı eleştiriler aldı.[22] Deney bittikten sonra, tuvalin son halindeki görselleri incelemeyi sağlayan r/place Atlas adında bir site yayımlandı.[23][24]
2022 etkinliği
28 Mart 2022'de Place'in yeniden başlatılacağı duyuruldu. 1 Nisan 2022'de etkinlik başladı ve dört gün sürdü. İkinci ve üçüncü günlerde renk paleti ile alan genişletildi. Renk paletindeki renk sayısı 16'dan 24'e, sonradan 32 renge; alan ise 1 milyondan 2 milyona, sonradan 4 milyon piksele genişletildi.[26][27] 2017'den farklı olarak, subredditler kendi görsellerini tasarlamada daha hızlı koordine oldu ve Discord ile Twitch'te görselleri genişletme ve tahrif olmuş pikselleri düzeltme girişimlerinde bulunuldu.[27][28] 3 Nisan itibarıyla 6 milyondan fazla kullanıcı tarafından, saatte 2,5 milyondan fazla piksel hızında yaklaşık 72 milyon piksel tuvale yerleştirildi. Ayrıca etkinlik boyunca Reddit'teki kullanıcı sayısında 6 kat, 2017 deneyine göre yerleştirilen piksellerde 4,5 kat artış oldu.[16][29] Son gün, etkinlik sona ermeden önce, kullanıcılar yalnızca beyaz piksel yerleştirmekle sınırlandırıldı. Tüm tuval yavaş yavaş beyaz boşlukla dolduruldu ve orijinal boş durumuna geri döndü.[30][31]
Popüler kültüre, internet geyiklerine ve siyasete yapılan atıflar tuvalde yaygın olarak görülüyordu.[32] Osu, Star Wars gibi hayran toplulukları, kendi alt kültürlerini temsil eden illüstrasyonlar oluşturarak katıldı.[29] 2017'ye benzer şekilde, sanat eserlerinin bazıları ülke bayraklarından ve diğer milliyetçi görsellerden oluşuyordu.[16] Buna Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'nin güneş gözlüklü resmi[16] ve devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı'nda Ukrayna'ya verilen destek de dahildi.[27]
Twitch'teki popüler yayıncılar ve YouTuberlar, izleyicilerine tuvalin üzerine logolar ve semboller çizmeleri talimatını verdi.[16][33] Kanadalı yayıncı Félix "xQc" Lengyel, açtığı yayında 233 bin eşzamanlı izleyici ile kendi kişisel rekorunu kırdı.[28][34] Lengyel'in izleyicileri, tuvale rastgele saldırılar düzenliyordu ve bu yüzden Reddit yöneticileri tarafından yasaklanıyordu.[34] Lengyel, bir saat içinde altı yıllık yayıncılık kariyerinde aldığından daha fazla ölüm tehdidi aldığını söyledi.[33][35]
Deney, internetin büyük ölçüde parçalandığı ve kutuplaştığı bir zamanda bir kolektivizm duygusu yarattığı için övgü topladı.[16] Washington Post, Place'i 2006'da her pikselin bir dolara satıldığı bir milyon piksellik bir web sitesi olan The Million Dollar Homepage ile karşılaştırdı.[16] The Conversation; deney, internette işbirliğinin insanların tutkularını ifade etme yeteneğini gösterirken bazı toplulukların da toksiklik gösterdiğini dile getirdi.[31] Kotaku, Place'i överek "Modern internetin bu kadar çöp olduğu bir çağda, r/Place geri döndü ve gerçekten harika." dedi.[27] 2022'deki deney, Reddit'in günlük aktif kullanıcılarının tüm zamanların zirvesine ulaşmasına neden oldu.[29]
2023 etkinliği
Reddit, 20 Temmuz 2023'te r/place projesini yeniden başlattı. Proje, Reddit'in üçüncü parti uygulamalarını etkileyen yeni API kararı da dahil Reddit kullanıcılarının yönetimi sertçe eleştirdiği zamanda başladığı için “Doğru Yer, Yanlış Zaman” olarak nitelendirildi.[39][40]
İlk gün, tuvalin üzerine irili ufaklı çok sayıda “fuck spez” (çev. 'spez'i sikeyim'; “spez” Reddit CEO'su Steve Huffman'ın Reddit kullanıcı adı) yazısı yazıldı.[39] Alman bir topluluk, "u/spez ist ein Hurensohn” yani “u/spez orospu çocuğudur” yazısını yazdı.[39][41] The Messenger web sitesi, giyotin altındaki “spez” resminin Reddit tarafından kaldırıldığını bildirdi. Reddit, kişilere yönelik nefretin yasak olduğunu ve kurallara uyduğunu belirtti.[42][43][44] Bazı yazılarda ise sadece “API” ifadesi yer alıyordu.[40] Ayrıca Reddit'in API kararını eleştiren “bizden çalınanı asla unutma” yazılı bir resim de yapıldı.[39] Huffman'a karşı yapılan protestolar arasında İngiliz kullanıcılar tarafından yapılan “spez = twat” yazısı da bulunuyordu.[45]
En kayda değer katkılar arasında "Bad Apple!!" müzik klibinin animasyonunu oluşturan Touhou Project, osu! ve Hatsune Miku subreddit'lerinden gelen kullanıcıların çalışmaları bulunuyordu.[46][46][47] Ayrıca 2022'de ölmüş olan Minecraft içerik üreticisi Technoblade'in anısına yapılan çalışmalar da yapıldı.[44]
Tuval altı kez genişletildi ve etkinlik 25 Temmuz 2023'te sona erdi.[48] Son gün, etkinlik sona ermeden önce, kullanıcılar yalnızca beyaz piksel yerleştirmekle sınırlandırıldı. Tüm tuval yavaş yavaş beyaz boşlukla doldurulurken, kullanıcılar beyaz pikselleri kullanarak son kez tuvalin ortasına "FUCK SPEZ!" yazdı.[48][49] Daha sonra tuval tamamen beyaz boyayla kaplandı ve etkinlik sona erdi.[48]
The Verge, bazı Reddit kullanıcılarının Reddit'in API'si için ücret talep etme, sohbet geçmişini silme ve Reddit Gold sistemini kapatma yönündeki son kararları nedeniyle hâlâ "öfkeli" olması nedeniyle projenin "mümkün olan en kötü zamanda" başlatıldığını söyledi.[40] Etkinlik sona erdikten sonra Polygon, Reddit CEO'su Huffman'a yönelik protestolar nedeniyle 2023 r/place etkinliğinin önceki 2 etkinlikten farklı olduğunu söyledi.[41]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Resmî site
- 2017 tuvalinin açıklamalı hali 21 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 2022 tuvalinin açıklamalı hali 11 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
