Psiphon
Psiphon, güvenli iletişim ve gizleme teknolojilerinin bir kombinasyonunu (VPN, SSHve HTTP Proxy) kullanan bir İnternet sansürü önleme aracıdır. Psiphon'ın kod temeli, devletlerin internet sansürünü empoze etmek için kullandığı içerik-filtreleme sistemlerini İnternet kullanıcılarının güvenli bir şekilde atlatmasına yardımcı olan sistem ve teknolojiler tasarlayan Psiphon İnc tarafından geliştirilip sürdürülmektedir. Psiphon, özellikle "internet düşmanı" olarak kabul edilen ülkelerdeki kullanıcıları desteklemek için tasarlanmıştır.[1]
Psiphon (1.0)'in orijinal fikri, "SafeWeb"[2] ve "Anonymizer" gibi daha önceki web proxy yazılım sistemleri jenerasyonlarından yola çıkarak Toronto Üniversitesi'ndeki Citizen Lab tarafından geliştirilmiştir.
Psiphon İnc, 2007 yılında gelişmiş sansür önleme sistemleri ve teknolojileri geliştiren bağımsız bir Ontario şirketi olarak kurulmuştur. Psiphon İnc ve Citizen Lab, kimi zaman Psi-Lab ortaklığı yoluyla Toronto Üniversitesi Munk School of Global Affairs'de araştırma projeleri üzerinde birlikte çalışmaktadır.[3]
Psiphon, şu anda üç tane farklı, ancak birbiriyle ilişkili açık kaynaklı yazılım projelerinden oluşmaktadır:
- 3.X – Bulut tabanlı bir çalışma-zamanı tünel sistemi.[4]
- 2.X – Bulut tabanlı bir güvenli proxy sistemi.[5]
- 1.X – Özgün ev tabanlı sunucu yazılımı (Citizen Lab tarafından 2004 yılında başlatılıp 2006 yılında yeniden yazılıp piyasaya sürüldü). Psiphon 1.X artık Psiphon İnc ya da Citizen Lab tarafından desteklenmemektedir.[6]
Tarih
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Psiphon.jpg/260px-Psiphon.jpg)
Psiphon'ın orijinal fikri, önce kişisel bilgisayar kullanıcılarının yükleyip yöneteceği ve daha sonra bu kullanıcıların internetin sansürlendiği ülkelerdeki arkadaş ve aileleri için özel bağlantılara sunuculuk yapacağı, kullanımı basit ve yükü hafif bir internet proxy'si olarak öngörülmüştü. Nart Villeneuve'ye göre, "amaç, (kullanıcıların) bunu bilgisayarlarına yükleyip daha sonra en güvenli şekilde olduğunu bildikleri yoldan o önleyiciyi filtre edilen ülkelerdeki insanlara ulaştırmaları. Yapmaya çalıştığımız şey, basitçe erişilebilecek büyük bir teknoloji ağı yerine, birbirini tanıyan insanlar arasında bir güven ağı inşa etmek."[7] Psiphon 1.0, 1 Aralık 2006'da Citizen Lab tarafından açık kaynaklı bir yazılım programı olarak piyasaya sunuldu.[8]
Psiphon İnc, 2007'nin başlarında Citizen Lab ve Toronto Üniversitesi'nden bağımsız, Kanadalı bir şirket olarak kuruldu. Orijinal kodu (1.6) GNU Genel Kamu Lisansı altında kullanıma sunuldu. 2008 yılında Psiphon, Fransa Senatosu tarafından Netexplorateur Ödülü'ne layık görüldü. 2009 yılında, Index on Censorship tarafından verilen The Economist En İyi Yeni Medya Ödülü'nü kazandı. 2011'de, Psiphon 1.X resmi olarak piyasadan çekildi ve artık Psiphon İnc. ya da Citizen Lab tarafından aktif olarak desteklenmiyor.
Psiphon İnc, 2008 yılında İnternews tarafından yönetilen SESAWE (Açık İnternet) proje(leri) yoluyla iki alt-hibe kazandı. İnternews ameliyat SESAWE üzerinden iki alt-hibe verildi.[8][9] Hibenin finansmanı, Demokrasi, İnsan Hakları ve Çalışma Bürosu (DRL) tarafından idare edilen Avrupa Parlamentosu ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nın İnternet Özgürlüğü programı'ydı.[10] Bu hibelerin amacı, Psiphon'ı farklı coğrafik bölgelerdeki büyük sayıdaki kullanıcıları destekleyebilecek kapasitede, ölçeklendirilebilir bir sansür önleme aracı olarak geliştirmekti. Çekirdek geliştirme ekibi, daha önce güvenli bir doküman yönetim sistemi olan Ciphershare'i geliştirmiş olan bir grup deneyimli güvenlik ve şifreleme yazılımı mühendisini de içine dahil ederek büyüdü.[11]
2010 yılında, Psiphon İnc Broadcasting Board of Governors (ABD), ABD Dışişleri Bakanlığı ve BBC'ye hizmet vermeye başladı. Psiphon İnc şu anda (2015) ticari faaliyetlerden ettiği gelirlerle işletiliyor.
Psiphon İnc, 2012 yılında Psiphon 3'ün Android işletim sistemi'nde çalışacak mobil versiyonunu geliştirmeye başladı.[12]
Ayrıca bakınız
- Bilgi edinme özgürlüğü
- GNUnet
- Hacktivizm
- İnternet sansürü
- OpenNet Girişimi
- The Six/Four System
Ek okuma
- Software jumps China's firewall for news from Tibet
- BBC: Web censorship 'bypass' unveiled
- Canadian software touted as answer to Internet censorship abroad
- Computerworld: Liberation software designed on basis of trust
- Reuters: Canada experts find path round Internet firewalls
- Al Jazeera's Listening Post story about psiphon on YouTube
- Index on Censorship – Psiphon wins Economist New Media award at Freedom of Expression awards 2009