Vikipedi, özgür ansiklopedi
Osetçe (Osetçe : Ирон ӕвзаг , romanize : İron evzag ), Kafkasya ’da yaşayan Osetlerin konuştuğu Doğu İran dilleri grubundan bir dildir . Asıl olarak Rusya içindeki Kuzey Osetya-Alanya ’da ve Gürcistan ’da Güney Osetya ’da konuşulur. Osetçe konuşan toplam kişi sayısı 700.000 kadardır. Bu nüfusun yaklaşık yüzde yirmisi, Gürcistan’ın değişik bölgelerinde yaşar.
Osetçe, Hint-Avrupa dilleri ailesinden Doğu İran dilleri grubuna giren dillerden biridir.[5] İskit dillerinden geriye kalan tek dil Osetçedir. Kuzey Osetya’nın, eğitim dili ve aynı zaman da Rusça ile birlikte resmî dilidir. De facto Güney Osetya yönetiminin de resmî dili ve bu bölge halkının da eğitim dilidir.
Osetçe İron ve Digor olarak iki ana lehçeye ayrılır. İron , Kuzey ve Güney Osetya'da konuşulan iki şiveyi ve bu şivelere bağanan, değişik ağızları barındırır. Digor , Kuzey Osetya'nın batısında konuşulur. Osetçe'nin bir üçüncü lehçesi de, orta çağ'daki göçler sonucu, 17. yüzyıla kadar Macaristan'da konuşulan, bu gün ölü bir dil olan Yas dilidir.
Aşağıdaki tablo Osetçenin diğer Hint-İran ve Hint-Avrupa dilleri ile olan bağlantısını göstermektedir.
Bazı kelimelerin çeşitli dillerdeki karşılığı Türkçe ateş ay yeni anne kız kardeş gece burun üç kırmızı sarı yeşil kurt Osetçe арт[ärt]
мӕй[mɐj]
нӕуӕг[nɐˈwɐg]
мад[mäd]
хо[χo]
ӕхсӕв[ɐχˈʃɐv]
фындз[fɘn(d)z]
ӕртӕ[ɐrˈtɐ]
сырх[ʃɘrχ]
бур[bur]
цъӕх[t͡sʼɐχ]
бирӕгъ[ˈbirɐʁ]
Peştuca اورōr
مياشتmyāšt
نویnəway
مورmōr
خورxōr
شپهšpa
پوزهpōza
درېdrē
سورsur
زيړzyaṛ
شينšin
لېوهlēwə
Kürtçe agir / ar meh/heyv nu mak/dayik xwişk şev poz sê sor zerd/bor kesk/şîn gur / wir Mazenderanca tash mung nou mār khakher shu feni se serkh zard suz werg Farsça آتشātaş
ماهmāh
نوnow
مادرmādar
خواهرxāhar
شبšab
بینی / پوزهpoze / bini
سهse
سرخsorx
بور/ زردzard / bur
سبزsabz
گرگgorg
Sanskrit agníḥ mā́s/mā́saḥ návaḥ/návyaḥ mā́tā svásā nák/náktiḥ nás/nā́sā tráyaḥ rudhiráḥ pít háriḥ vṛ́kaḥ Kati Dili āŋo mos nuĩ nua sus řotr nāsuř tre puṭ ādra ādra ṣiol Almanca Feuer Monat neu Mutter Schwester Nacht Nase drei rot gelb grün Wolf Latin ignis mēnsis novus māter soror nox nasus trēs ruber flāvus, gilvus viridis lupus Modern Yunanca φωτιάfôtiá
μήναςmếnas
νέοςnéos
μητέραmêtéra
αδελφήadelfế
νύχταnýhta
μύτηmýtê
τρίαtría
κοκκινόςkokkinós
κίτρινοςkítrinos
πράσσινοςprássinos
λύκοςlýkos
Ermenice հուրhur
ամիսamis
նորnor
մայրmayr
քույրk'uyr
գիշերgišer
քիթk'it'
երեքyerek'
կարմիրkarmir
դեղինdeğin
կանաչkanač
գայլgayl
Rusça огоньogon'
месяцmesâc
новыйnovıĭ
матьmat'
сестраsestra
ночьnoč'
носnos
триtri
красныйkrasnıĭ
жёлтыйžëltıĭ
зелёныйzelënıĭ
волкvolk
Rusya Federasyonu resmî dili Rusya federal birimlerindeki resmî diller Resmî fonksyonu olan diller Alfabeler 1 Rusya'da Kiril alfabesi resmi olarak desteklenmektedir. 2 Kiril olmayan diğer alfabeler için ayrı federal yasalar gereklidir.
Eski
Orta
Modern
Eğik yazılmış diller ölü dilleri göstermektedir.