Michael J. Fox
Michael J. Fox (asıl adı: Michael Andrew Fox; d. 9 Haziran 1961), Amerikalı-Kanadalı oyuncu. En bilinen rolleri Geleceğe Dönüş üçlemesinde (1985-1990) Marty McFly; Family Ties (1982-1989) dizisinde kendisine üç Emmy ve bir Altın Küre getiren Alex P. Keaton rolü ve Spin City (1996-2000) dizisinde Mike Flaherty rolleridir. Ayrıca Spin City ile bir Emmy ve 3 Altın Küre ödülü kazandı. Ailesi birçok yere göçten sonra en son Vancouver'a yerleşti.[1]
Michael J. Fox | |
|---|---|
 2020'de Fox | |
| Doğum | Michael Andrew Fox 9 Haziran 1961 Edmonton, Alberta, Kanada |
| Diğer ad(lar)ı | Michael Fox; Mike Fox |
| Etkin yıllar | 1973-2020 |
| Evlilik | Tracy Pollan (e. 1988) |
| Çocuk(lar) | 4 |
| İmza | |
Dosya:Michael J. Fox signature.svg, Michael J. Fox official signature (2021).svg | |
.jpg)
Fox'a 1991 yılında 29 yaşında Parkinson hastalığı teşhisi kondu ve 1998 yılında durumunu kamuoyuna açıkladı. Hastalığın semptomları kötüleştiği için 2000 yılında oyunculuktan emekli oldu. O zamandan beri bir tedavi bulmaya yönelik araştırmaların savunucusu oldu ve Michael J. Fox Vakfı'nı kurdu. İsveç Karolinska Enstitüsü, Parkinson hastalığının tedavisini savunan çalışması nedeniyle 5 Mart 2010 tarihinde kendisine fahri doktora verdi.
Parkinson hastalığına bağlı olarak zaman zaman hareket etmekte ve konuşmakta zorlanan ünlü oyuncu, yaşama bağlılığından hiçbir şey kaybetmedi. Michael J. Fox Parkinson Araştırmaları Vakfı aracılığıyla hastalığın tedavi araştırmalarına destek veren Fox, 2000-2006 yılları arasında vakfı için 78 milyon dolar gelir topladı. Fox'un vakfı, özellikle Parkinson'un erken teşhisine yönelik çalışmalara destek veriyor. Babası Kanada ordusuna mensuptu.[2] 18 yaşında Hollywood'a yerleşti ve yine bu yaşta keşfedildi. Young Republican adlı bir dizide oynamaya başladı.[3]
Michael J. Fox, Kanada vatandaşlığının yanı sıra, 2000 yılında Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı olmuştur.[4]
Fox, Kasım 2020 yılında sağlığı kötüleştiği için ikinci kez oyunculuktan emekli olduğunu açıkladı.[5]
Erken dönemi
Fox, 9 Haziran 1961'de bir polis memuru ve Kanada Kuvvetleri üyesi olan William Fox'un oğludur. İrlandalı, İngiliz ve İskoç kökenlidir.[6][7][8] Ailesi, babasının kariyeri nedeniyle Kanada'nın çeşitli şehir ve kasabalarında yaşıyordu. Sonunda, babası 1971'de emekli olduğunda Britanya Kolumbiyası'nın Vancouver'ın büyük bir banliyösü olan Burnaby'ye taşındılar. Babası 6 Ocak 1990'da kalp krizinden öldü.[1] Fox, Burnaby Central Secondary School'a gitti ve şu anda Burnaby South Secondary'de onun adına bir tiyatro vardır.
Fox, 15 yaşındayken yapımı Canadian Broadcasting Corporation tarafından gerçekleştirilen Kanadalı televizyon dizisi Leo and Me'de rol aldı ve 1979'da 18 yaşında oyunculuk kariyerini ilerletmek için Los Angeles'a taşındı. Evliliğinden kısa bir süre sonra Vancouver'a geri döndü.
Parkinson hastalığı
Fox, 1991 yılında Doc Hollywood filmini çekerken erken başlayan Parkinson hastalığının semptomlarını göstermeye başladı ve kısa bir süre sonra teşhis konuldu. İlk semptomlarında sadece seğiren küçük bir parmak ve ağrıyan bir omuz olmasına rağmen, birkaç yıl içinde çalışamayacağı söylendi.[9]
Teşhisi konulduktan sonra, Fox çok içmeye başladı ve depresyona girdi.[10] Sonunda yardım istedi ve içkiyi tamamen bıraktı.[11] 1998'de Parkinson hastalığı hakkında halka açıldı ve Parkinson hastalığı araştırmalarının güçlü bir savunucusu oldu.[12] Onun vakfı, Michael J. Fox Vakfı, embriyonik kök hücre çalışmaları da dâhil olmak üzere, Parkinson hastalığını iyileştirmek için gelecek vadeden her araştırma yolunu ilerletmek için kuruldu.
İlk kitabı olan Lucky Man'de, yedi yıl boyunca hastalığı inkâr ettikten sonra, Michael J. Fox Vakfı'nı nasıl kurduğunu, içkiyi bıraktığını ve Parkinson hastalığı ile yaşayan insanların nasıl savunucusu hâline geldiğini anlatmaktadır.[13]
5 Mart 2010'da Fox, Parkinson hastalığı araştırmalarına yaptığı katkılardan dolayı Karolinska Institutet'ten tıp alanında fahri doktora aldı.[14][15] Ayrıca British Columbia Üniversitesi'nden fahri hukuk doktorası aldı.[16]
31 Mayıs 2012 tarihinde British Columbia Adalet Enstitüsü'nden[17] bir sanatçı olarak başarılarının yanı sıra araştırma fonu ve Parkinson hastalığı konusunda farkındalık yarattığından dolayı fahri Hukuk Doktoru derecesi aldı.
2016 yılında, Michael J. Fox Foundation for Parkinson Research kuruluşu, Parkinson hastalığı konusunda farkındalık yaratmak için bir çekiliş hazırladı ve Nike'ın yardımıyla biri Hong Kong'da diğeri Londra'da olmak üzere iki açık artırma yoluyla 6,75 milyon dolar topladı.[18]
Filmografi
Film
| Yıl | Film | Rol | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1980 | Midnight Madness | Scott Larson | İlk filmi |
| 1982 | Class of 1984 | Arthur | |
| 1985 | Geleceğe Dönüş | Marty McFly | |
| Genç Kurt | Scott Howard | ||
| 1987 | Light of Day | Joe Rasnick | |
| Başarının Sırrı | Brantley Foster / Carlton Whitfield | ||
| 1988 | Şehrin Parlak Işıkları | Jamie Conway | Bir kitaptan uyarlanmıştır |
| 1989 | Savaş Günahları | PFC. Max Eriksson | Gerçek olaylardan uyarlanmıştır |
| Geleceğe Dönüş II | Marty McFly / Marty McFly Jr / Marlene McFly | ||
| 1990 | Geleceğe Dönüş III | Marty McFly / Seamus McFly | |
| 1991 | Doc Hollywood | Dr. Benjamin "Ben" Stone | |
| The Hard Way | Nick "Nicky" Lang / Ray Casanov | ||
| 1993 | Yuvaya Dönüş | Chance | Seslendirme |
| Life with Mikey | Michael "Mikey" Chapman | ||
| For Love or Money | Doug Ireland | Also titled The Concierge | |
| 1994 | Where the Rivers Flow North | Clayton Farnsworth | |
| Greedy | Daniel "Danny" McTeague | Also called Unseemly Acts | |
| 1995 | Coldblooded | Tim Alexander | |
| Karanlık Sokaklar | Pete Maloney | ||
| Amerikan Başkanı | Lewis Rothschild | ||
| 1996 | Homeward Bound II: Lost in San Francisco | Chance | Seslendirme |
| Sevimli Hayaletler | Frank Bannister | ||
| Çılgın Marslılar | Jason Stone | ||
| 1999 | Küçük Kardeşim | Stuart Little | Seslendirme |
| 2001 | Atlantis: The Lost Empire | Milo James Thatch | Seslendirme |
| 2002 | Bilinmeyen Yol | Mr. Baker | |
| Küçük Kardeşim 2 | Stuart Little | Seslendirme | |
| 2006 | Küçük Kardeşim 3 | Stuart Little | Seslendirme |
| 2009 | The Magic 7 | Marcel Maggot | Seslendirme |
| 2013 | Drew: The Man Behind the Poster | Kendisi | Belgesel |
| 2014 | Annie | Kendisi | Küçük rol |
| 2015 | Being Canadian | Kendisi | Belgesel |
| Back in Time | Kendisi | Geleceğe Dönüş belgeseli[19] | |
| Mr Calzaghe | Kendisi | Belgesel | |
| 2016 | A.R.C.H.I.E | A.R.C.H.I.E | Seslendirme |
| 2018 | A.R.C.H.I.E. 2 | A.R.C.H.I.E | Seslendirme |
| 2019 | See You Yesterday | Bay Lockhart |
Tv dizisi
| Yıl | Başlık | Rol | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1973 | The Beachcombers | Bölüm: "Truck Logger" | |
| 1977 | The Magic Lie | Nicky | Bölüm: "The Master" |
| 1978 | Leo and Me | Jamie | Ana röl; röl Mike Fox |
| 1979 | Letters from Frank | Ricky | Televizyon filmi (CBS) |
| Lou Grant | Paul Stone | Bölüm: "Kids" | |
| 1980-1981 | Palmerstown, U.S.A. | Willy – Joe Hall | Ana röl (11 bölümleri) |
| 1980 | Family | Richard Topol | Bölüm: "Such a Fine Line" |
| Here's Boomer | Jackie | Bölüm: "Tell 'Em Boomer Sent You" | |
| Trouble in High Timber Country | Thomas Elston | Televizyon filmi (ABC) | |
| 1981 | Trapper John, M.D. | Elliot Schweitzer | Bölüm: "Brain Child" |
| Leo and Me | Jamie | 1976'da üretilen, 1981 yılına kadar CBC'de televizyon yayınlanmadı; "Mike Fox" olarak | |
| 1982 | Teachers Only | Jeff | 1 bölümleri |
| 1982-1989 | Family Ties | Alex P. Keaton | Başrol (176 bölüm) |
| 1983 | The Love Boat | Jimmy | Bölüm: "I Like to Be in America..." |
| High School U.S.A. | Jay-Jay Manners | Televizyon filmi (NBC) | |
| 1983-1984 | The $10,000 Pyramid | Kendisi | Ünlüler Yarışmacı (30 bölüm) |
| 1984 | Night Court | Eddie Simms | Bölüm: "Santa Goes Downtown" |
| The Homemade Comedy Special | Sunucu | Televizyon özel (NBC) | |
| Don't Ask Me, Ask God | Future Son | Televizyon filmi | |
| 1985 | Family Ties Vacation | Alex P. Keaton | Televizyon filmi |
| 1985 | Poison Ivy | Dennis Baxter | Televizyon filmi (NBC) |
| 1986 | David Letterman's 2nd Annual Holiday Film Festival | Kendisi | Özel televizyon (NBC); Segment: "Iceman Hummeth" |
| 1987 | Dear America: Letters Home from Vietnam | Pfc. Raymond Griffiths | TV filmi belgesel; Sadece ses |
| 1988 | Mickey's 60th Birthday | Alex P. Keaton (flashback clip) | Özel televizyon |
| 1990 | Sex, Buys, & Advertising | Kendisi | Özel televizyon |
| 1991 | Saturday Night Live | Sunucu | Bölüm: "Michael J. Fox/The Black Crowes" |
| Tales from the Crypt | Savcı | Bölüm: "The Trap" | |
| 1992 | Shelley Duvall's Bedtime Stories | Anlatıcı | Bölüm: "There's a Nightmare in My Closet" |
| 1994 | Don't Drink the Water | Axel Magee | Televizyon filmi (ABC) |
| 1996-2000 | Spin City | Mike Flaherty | Başrol (103 bölüm) |
| 1997 | The Chris Rock Show | Kendisi | Bölüm: "Jesse Jackson/Rakim" |
| 2002 | Clone High | Gandhi's Remaining Kidney | Sadece ses; Bölüm: "Escape to Beer Mountain: A Rope of Sand" |
| 2004 | Scrubs | Dr. Kevin Casey | Episodes: "My Catalyst", "My Porcelain God" |
| 2005 | Saving Milly | Kendisi | Televizyon filmi[kaynak belirtilmeli] |
| 2006 | Boston Legal | Daniel Post | Tekrarlayan rol (6 bölüm) |
| 2009 | Rescue Me | Dwight | Tekrarlayan rol (5 bölüm) |
| 2010-2016 | The Good Wife | Louis Canning | Tekrarlayan rol (26 bölüm) |
| 2011 | Ace of Cakes | Kendisi | |
| Curb Your Enthusiasm | Kendisi | Bölüm: "Larry vs. Michael J. Fox" | |
| Phineas and Ferb | Michael | Sadece ses; Bölüm: "The Curse of Candace" | |
| 2013-2014 | The Michael J. Fox Show | Mike Henry | başrol (22 bölüm) |
| 2015 | Jimmy Kimmel Live! | Kendisi / Marty McFly | Bölüm: "Michael J. Fox/Sen. Bernie Sanders/Big Grams" |
| 2016 | Nightcap | Kendisi | Bölüm: "The Cannon" (appeared with his wife, Tracy Pollan) |
| 2018 | Designated Survivor | Ethan West | 5 bölüm |
| 2019 | Corner Gas Animated | Kendisi | Seslendirme, Bölüm: "Dream Waiver" |
Video oyunları
| Yıl | Başlık | Röl | Bilgi |
|---|---|---|---|
| 2011 | Back to the Future: The Game | William McFly Future Marty McFlys | Bölüm 5: "Outatime" |
| 2015 | Lego Dimensions | Marty McFly |
Yönetmen
| Yıl | Başlık | Röl | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1986 | The Iceman Hummeth | Yazar / yönetmen | Kısa film |
| 1991 | Tales From The Crypt | Yönetmen / aktör | Bölüm: "The Trap" |
| 1992 | Brooklyn Bridge | Yönetmen | Bölüm: "Rainy Day" |
Yapımcı
| Yıl | Başlık | Notlar |
|---|---|---|
| 1995 | Coldblooded | Yapımcı |
| 1996-2000 | Spin City | Yönetici yapımcı |
| 1999 | Anna Says | Yönetici yapımcı |
| 2002 | Otherwise Engaged | Yönetici yapımcı |
| 2003 | Hench at Home | Yönetici yapımcı |
| 2013-2014 | The Michael J. Fox Show | Yönetici yapımcı |