Karaman (il)
Karaman, Türkiye'nin bir ilidir. İç Anadolu Bölgesinde yer alan ilin merkezi Karaman şehridir. Nüfusu: 254.919'dur. (2020 sonu). İlin yüzölçümü 8.678 km2'dir. İlde km2'ye 29 kişi düşmektedir.[2]
| Karaman | |
|---|---|
 | |
 İlin Türkiye'deki konumu | |
 İl sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi Akdeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Vali | Hüseyin Engin Sarıibrahim |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 8678 km² |
| Nüfus | |
| • Toplam | 240.362 |
| • Kır | 68.040 |
| • Şehir | 172322 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 338 |
| İl plaka kodu | 70 |
1989 yılında Orta Anadolu'nun gelişmesi amacıyla alınan kararla Konya ilinden ayrılarak il olmuştur.[3] Karaman'ın merkez, Ayrancı, Kazımkarabekir ilçelerinde Akdeniz iklimine benzer karasal iklim; Ermenek, Başyayla, Sarıveliler ilçelerinde Akdeniz iklimi görülür. Bu nedenle ilde yetişen bitki türleri çeşitlilik göstermektedir. Batı ve kuzeyinde Konya, güneyinde Mersin, güneybatısında Antalya illeri ile çevrilidir.
Karaman, Anadolu'da Türkçenin Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından resmî dil ilan edildiği yerdir.[4]
Yönetim
İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[5][6]
Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
Karaman Valisi, 1975-Üsküdar doğumlu Hüseyin Engin Sarıibrahim'dir. Ağustos 2023/376 sayılı kararname ile Iğdır Valisi iken atanmıştır.
Karaman Belediye Başkanı, 1978- Karaman doğumlu Savaş Kalaycı (MHP), 31 Mart 2024 seçimlerinde %49,24 oy oranıyla seçilmiştir.[7]
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Karaman İl Genel Meclisi üye sayısı, 12 AK PARTİ, 2 MHP, 2 CHP ve 1 İYİ P. olmak üzere 17’dir.[8] Karaman Belediye meclisi ise 17 AK PARTİ, 11 MHP ve 3 CHP olmak üzere 31 üyeden oluşur.[9]
2018 Genel seçimleri sonucu, Karaman'ı temsilen TBMM'e AKP'den 2 milletvekili (Recep Şeker ve Selman Oğuzhan Eser), CHP'den 1 milletvekili (İsmail Atakan Ünver) seçilmiştir.[10]
2023 Genel seçimleri sonucu, Karaman'ı temsilen TBMM'e AKP'den 2 milletvekili (Selman Oğuzhan Eser ve Osman Sağlam), CHP'den 1 milletvekili (İsmail Atakan Ünver) seçilmiştir.[11]
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri[12])
Karaman ili nüfusu: 263.960'dır. Bu nüfusun % 81,89'u şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 8.678 km2'dir. İlde km2'ye 30 kişi düşmektedir. (Bu sayı Merkezde 52’dir.) İlde yıllık nüfus artış oranı% 1,18 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Sarıveliler (% 5,47)- Başyayla (-% 0,06)
04 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 6 İlçe, 11 belediye, bu belediyelerde 133 mahalle ve ayrıca 158 köy vardır.
| 2022 yılı sonunda Karaman ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri | ||||||||||||
| İlçe | Nüfus 2022 | Nüfus 2023 | Fark | Nüfus Artışı % | Belediye Sayısı | Mahalle Sayısı | Köy Sayısı | Köy Nüfusu | Şehir nüfusu | Şehirde oturan % | Alanı km2[13] | km2'ye düşen kişi |
| Ayrancı | 7.608 | 7.630 | 22 | 0,29 | 1 | 4 | 22 | 5.199 | 2.431 | 31,86 | 2245 | 3 |
| Başyayla | 3.432 | 3.434 | 2 | 0,06 | 1 | 5 | 4 | 1.490 | 1.944 | 56,61 | 141 | 24 |
| Ermenek | 27.776 | 28.103 | 327 | 1,17 | 3 | 32 | 26 | 9.040 | 19.063 | 67,83 | 1242 | 23 |
| Kazımkarabekir | 4.531 | 4.710 | 179 | 3,88 | 1 | 8 | 6 | 1.105 | 3.605 | 76,54 | 423 | 11 |
| Merkez | 206.240 | 208.199 | 1.959 | 0,95 | 3 | 65 | 93 | 27.049 | 181.150 | 87,01 | 4036 | 52 |
| Sarıveliler | 11.251 | 11.884 | 633 | 5,47 | 2 | 19 | 7 | 3.908 | 7.976 | 67,12 | 590 | 20 |
| Karaman | 260.838 | 263.960 | 3.122 | 1,18 | 11 | 133 | 158 | 47.791 | 216.169 | 81,89 | 8677 | 30 |
İlin yıllara göre nüfusları
| Karaman il nüfus bilgileri | ||||
|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Sıra | Fark | Şehir - Kır |
| 1990[14] | 217.536 | 67 | %49 106.051 111.485 %51 | |
| 2000[15] | 243.210 | 68 | %12  | %58 139.912 103.298 %42 |
| 2007[16] | 226.049 | 66 | %7  | %65 147.210 78.839 %35 |
| 2008[17] | 230.145 | 66 | %2 | %66 151.822 78.323 %34 |
| 2009[18] | 231.872 | 66 | %1 | %67 155.932 75.940 %33 |
| 2010[19] | 232.633 | 66 | %0 | %69 159.834 72.799 %31 |
| 2011[20] | 234.005 | 66 | %1 | %69 162.487 71.518 %31 |
| 2012[21] | 235.424 | 66 | %1 | %70 165.564 69.860 %30 |
| 2013[22] | 237.939 | 66 | %1 | %71 168.686 69.253 %29 |
| 2014[23] | 240.362 | 66 | %1 | %72 172.322 68.040 %28 |
| 2015[24] | 242.196 | 66 | %1 | %73 175.790 66.406 %27 |
| 2016[24] | 245.610 | 66 | %1 | %73 180.165 65.445 %27 |
| 2017[24] | 246.672 | 67 | %0 | %74 182.510 64.162 %26 |
| 2018[24] | 251.913 | 67 | %2 | %74 186.664 65.249 %26 |
| 2019[24] | 253.279 | 67 | %1 | %75 190.269 63.010 %25 |
| 2020[24] | 254.919 | 67 | %1 | %75 192.314 62.605 %25 |
| 2021[24] | 258.838 | 67 | %2 | %76 197.002 61.836 %24 |
Konum
| Konum Bilgileri | ||||||
| İlçe | Kuruluş Yılı[25] | Önceden bağlı olduğu ilçe | Alanı km² | Rakım mt. | Merkeze km[26] | Ulaşan Yollar[26] |
| Karaman Merkez | 4.036 | 1.063 |  -06,  -08, 70-01, 70-50, 70-51 | |||
| Ayrancı | 1987 | Ereğli | 2.245 | 1.141 | 45 | -08, 70-03 |
| Başyayla | 1990 | Ermenek | 141 | 1.346 | 145 |  -03=>70-55, 70-59 |
| Ermenek | Cumh.önce | 1.242 | 1.282 | 120 | -04, 70-50 | |
| Kazımkarabekir | 1989 | Merkez | 423 | 1.052 | 24 | -06 |
| Sarıveliler | 1990 | Ermenek | 590 | 1.523 | 161 | -03=>70-56 |
| KARAMAN | 1989 | KONYA | 8.678 | -06, -08 70-01,70-50, 70-50 | ||
Spor
2018-2019 Sezonu sonunda, Karaman’nın liglerindeki tek takımı Karaman Belediyespor, futbol Bölgesel Amatör Lig (BAL) de grubunda 7. oldu. Karaman'ın voleybol kadın ve erkek bölgesel liglerinde 4 takımı yer almıştır.
Ziraat Türkiye Kupası'nda Karaman Belediyespor, 3.turda Etimesgut BS'a elenmiştir.
Önemli spor tesisleri: Kemal Kaynaş Stadyumu (2.250) ve Süreyya Ayhan Atletizm Pisti (4.750)'dir.TRT Avaz'da Karaman 28 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Karaman’ın gezilecek yerleri! Tarihi ve turistik açıdan Karaman 13 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Notlar
Dış bağlantılar
- Karaman Valiliği2 Aralık 1998 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Karaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü 18 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Karaman Belediyesi16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.