Hemedan (eyalet)
Hemedan Eyaleti (Farsça: استان همدان, Ostān-e Hamadān, Azerbaycan Türkçesi: Hәmәdan), İran'nin 31 eyaletinden birisidir.
| Hemedan eyaleti استان همدان | |
|---|---|
 | |
| Ülke |  İran |
| Başkent | Hemedan |
| İller | 10 |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 11.526 km² |
| Nüfus (2011) | |
| • Toplam | 1,758,268 |
| • Yoğunluk | 89.8/km² |
| Zaman dilimi | UTC+03:30 (ISS) |
| Diller | Farsça Azerice Lurca Leki Kürtçe |
19.368 km² yüzölçümündeki[1] eyaletin 2005 yılı nüfusu 1.739.000'dir. Halkı Azeriler, Kürtler, Lurlar ve Lekler'den oluşur. Eyaletin önemli kentleri Tuyserkan, Nihavend, Malayer, Esadabad, Bahar, Razan ve Kabudrahang'dır.
Geçmişi
Eyaletin geçmişi çok eskidir. Pers devletleri zamanında Hamedan şehri (o zamanlardaki adıyla Ectabana) İran platosunda çok önemli bir merkezdi ayrıca dönem dönem Pers devletlerine başkentlik yapmıştı. Seyyid Mahmut Birifkani, Birifkan Seyyidleri adlı kitabında şu bilgilere yer vermektedir: 'Hemedan adını Sam'ın torununun adından alır. Hemedan, Med İmparatorluğu'nun başkenti idi. Hemedan Felluç'un oğlu, Sam'ın oğlu, Nuh'un oğludur.'
Etnik durumu
Bölgede Azerbaycan Türkleri nüfusun çoğunluğu oluşturur. Hakim dil ise Azericedir. Genellikle eyaletin kuzey ve kuzeydoğu yönü tamamen Azeri etnik yapısı bulunur. Azerilerden sonra Farslar ikinci etnik yapıyı oluşturur.
Konumu ve coğrafi yapısı
Hamedan Eyaleti, İran'ın batısında yer alır. Kuzeyinde Zencan Eyaleti, doğusunda Merkezi Eyaleti, güneyinde Luristan Eyaleti ve batısında ise Kirmanşah ile Kürdistan eyaletleri bulunur.
Eyalet, Zagros Dağları'nın engebeli arazisi içinde bulunur. Yazları ılıman, kışları ise sert geçen bir dağ iklimine sahiptir. Eyaletin dağlık kesiminde yer alan şehristanlarında sekiz ay kar olur. Eyalet, karlı zirveleri olan dağlar ile ve verimli vadilerle meşhurdur. Hamedan'ın en yüksek noktası 3574 m.'lik Alvand dağı'dır.
Yönetim yapısı
Hamedan Eyaleti, idari olarak 9 şehristan ve 24 bahşa ayrılmıştır. Bu alt yönetim bölgeleri aşağıdaki tabloda, konumları ise haritada gösterilmiştir.
| Sıra | Şehristan Adı | Nüfusu | Yönetim merkezi | Bağlı bahşlar |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Bahar şehristanı | 121.590 | Bahar | Merkezî • Lalecin • Salehabad |
| 2 | Esadabad şehristanı | 104.566 | Esadabad | Merkezî |
| 3 | Famenin şehristanı | 88.251 | Famenin | Merkezî • Pişhur |
| 4 | Hamedan şehristanı | 626.183 | Hamedan | Merkezî • Şara |
| 5 | Kabudrahang şehristanı | 137.919 | Kabudrahang | Merkezî • Şirinsu • Gültepe |
| 6 | Malayer şehristanı | 285.272 | Malayer | Merkezî • Cuvkar • Samen • Zand |
| 7 | Nihavend şehristanı | 178.683 | Nihavend | Merkezî • Giyan • Hezel • Zarindeşt |
| 8 | Razan şehristanı | 111.120 | Razan | Merkezî • Kurve-i Dercezin • Serdrud |
| 9 | Tuyserkan şehristanı | 109.262 | Tuyserkan | Merkezî • Kolgolrud |
