Grigori Magistros

Aydınlatıcı Grigor tarafından kurulan hanedandan geldiği iddia edilen soylu Pahlavuni ailesinden din adamı omayan üyesidir, askeri komutan Vasak Pahlavuni'nin oğludur. Bizans İmparatorluğu, Ani Krallığı'nı ilhak ettikten sonra, Grigori, Edessa eyaletinin valisi (doux) olarak hizmet etmiştir. Görev süresi boyunca, Ermeni ve Bizans Kiliselerinin her ikisinin de sapkın olarak etiketlediği ayrılıkçı bir Hristiyan Ermeni mezhebi olan Tondrakiyan Hareketi'ni etkin şekilde bastırmak için çalışmıştır.^[1]

Süryanice ve Yunanca hem dini hem de laik edebiyat çalıştı. Anania Shirakatsi'nin eserleri ve Callimachus, Rodoslu Andronikos ve Olympiodorus'un çevirileri de dahil olmak üzere bulunacak bilimsel veya felsefi değeri olan tüm Ermeni el yazmalarını topladı. Platon'un Yasalar, Sokrates'in Savunması, Euthyphron, Timeos ve Phaidon çalışmalarını tercüme etmiştir. Dönemin pek çok din alimi öğrencisidir.

Yazılarının en başında 80 adet olan ve zamanın siyasi ve dini sorunları hakkında bilgi veren "Mektuplar" yer almaktadır. Şiiri, kendi yüzyılının Homeros Yunanca ve Arapçasının etkilerini taşır. Baş şiirsel eseri İncil'de kaydedilen başlıca olayların uzun vezinli bir öyküsüdür. Bu eser, söylendiğine göre, 1045'te üç gün içinde, okuduktan sonra Hristiyan olan bir Müslüman alimin isteği üzerine yazılmıştır. Grigori, Araplar tarafından Ermenistan'a getirilen kafiye kullanımını benimseyen neredeyse ilk şairdir.^[2]

Özel

Genel

• (Ermenice) Գրիգոր Մագիստրոսի թղթերը [Grigori Magistros'un mektupları]. Aleksandropol: Georg Sanoeants' Publishing, 1910. An English translation, with commentary, by Professor Theo van Lint at Oxford, is currently underway.^[1]
• Muradyan, Gohar, "Greek Authors and Subject Matters in the Letters of Grigor Magistros," Revue des Études Arméniennes 35 (2013): pp. 29–77.