Güzelyurt, Borçka

Güzelyurt köyünün bilinen eski adı Başköy'dür. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde Başköy (باشكوی) olarak geçer.^[3] Rus idaresinin 1886 tarihli nüfus sayımında da bu yerleşimin adı Başköy (Башкёй) şeklinde yazılmıştır.^[4]

Başköy, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ilk yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ancak Başköy'ün adı erken döneme ait kayıtlarda geçmemektedir. Nitekim Başköy tarihsel Gürcü topraklarında geç dönemde ortaya çıkmış bir yer adı olup bir bölgede üst kesimde, yukarıda bulunan yerleşmelere verilmiştir.^[5]

Başköy, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağına bağlı Gönye nahiyesinin köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde bu yerleşim aynı nahiyeye bağlı Neciya (Necia) köyüyle birlikte kaydedilmiştir. Bu kayda göre Başköy ve Neciya köyü 50 haneden oluşuyordu. Bu köylerin nüfusu 140 kişi verilmiş olmakla birlikte, bu tarihte Osmanlı idaresinin sadece erkek nüfusu tespit ettiği bilinmektedir. Bu durumda erkek sayısı kadar kadın eklenince, Başköy ile Neciya'nın toplam nüfusunun 280 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.^[3]

Başköy, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Başköy, Batum sancağının Gonio kazasına bağlıydı. 1886 tarihli nüfus tespitinde Başköy'de, 2 hanede 13'ü erkek ve 24'ü kadın olmak üzere 37 kişi yaşıyordu ve nüfusun tamamı Lazlardan oluşuyordu. Bu sırada Necia (Недзиа) köyünde, 2 hanede 14 kişi (5 erkek, 9 kadın) yaşıyordu.^[4] Başköy ile Necia köylerinin bu tarihte sadece 51 kişiden oluşması, bu iki yerleşimin Rus idaresi sırasında büyük bir göçe sahne olduğunu göstermektedir.

Başköy, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, Artvin ve Batum sancaklarını Gürcistan'ın parçası sayan Moskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.^[6]

Başköy ve Necia köyleri Türkiye'ye bırakıldıktan sonra Beğlevan köyüne birer mahalle olarak bağlanmıştır. Başköy geç dönemde Güzelyurt olarak ayrı köye dönüşürken, Necia "Selimiye" adıyla Beğlevan (Güreşen) köyünün mahallesi olarak kalmıştır.

Güzelyurt köyü Artvin il merkezine 51 km, Borçka ilçe merkezine 26 km uzaklıktadır.^[7]

• Güzelyurt, Borçka için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft