Gürcistan başbakanı
Gürcistan başbakanı (Gürcüce: საქართველოს პრემიერ-მინისტრი), Gürcistan Parlamentosu tarafından seçilip Gürcistan devlet başkanı tarafından atanan Gürcistan Bakanlar Kurulunun en kıdemli bakanıdır. Gürcistan Hükûmeti Başkanının resmi unvanı tarih boyunca değişmiştir, ancak liderin görev ve işlevleri sadece marjinal olarak değişmiştir. Gürcistan'ın ilk başbakanı Noe Ramişvili'dir.
| Gürcistan Başbakanı საქართველოს პრემიერ-მინისტრი (Gürcüce) | |
|---|---|
 | |
| Tür | Hükûmet başkanı |
| Atayan | Gürcistan devlet başkanı |
| Oluşum | 23 Ağustos 1991 |
| Açılışı yapan | Besarion Guguşvili |
Başbakanlık kurumu, 1918'de Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanından kısa bir süre sonra kuruldu. Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığı sırasında başbakanlık görevi, hükûmet başkanı olarak adlandırıldı. Sovyet birlikleri Gürcistan'a girdikten sonra başbakanlık kaldırıldı, bunun yerine Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (Gürcüce: სახალხო კომისართა საბჭოს თავმჯდომარე) ardından da Bakanlar Kurulu Başkanı (Gürcüce: მინისტრთა კაბინეტის თავმჯდომარე) olarak adlandırıldı. Modern bir anlayışla, başbakanlık görevi Ağustos 1991'de restore edilmiş, ancak Aralık 1995'te kaldırılmıştır. Başbakanlık görevi yerine, Devlet Bakanlığı (Gürcüce: სახელმწიფო მინისტრი) görevi getirildi. 6 Şubat 2004'te anayasa reformları gerçekleştirildi, sonuç olarak, Bakanlar Kurulu ve Başbakanlık kurumu restore edildi. Mevcut kanunlara göre cumhurbaşkanı, başbakanlık görevine gelecek olan adayı parlamentoya sunuyor. Eğer başbakanın adaylığı parlamento tarafından kabul edilirse, başbakan cumhurbaşkanı ile istişare ederek bakanlar kurulunu oluşturur.
2010 yılında anayasada yapılan değişiklikler ile 2013 yılında başkanlık sisteminden parlamenter siteme geçilmesi kararlaştırılmıştır.[1] Bu değişiklikler ile cumhurbaşkanının yetkileri azaltılmış, hükûmet ve başbakanın yetkileri artırılmış, ülke içi ve dış siyasette belirleyici bir konuma yükselmiştir.[2]
Gürcistan hükümeti başkanları listesi (1918 – günümüz)
Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti (1918-1921)
- Başbakanlar
| No. | Resim | Ad (doğum–ölüm) | Göreve başlama | Görevden ayrılma | Parti | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Noe Ramişvili (1881-1930) | 26 Mayıs 1918 | 24 Haziran 1918 | Gürcistan Sosyal Demokrat Partisi | Başbakan |
| 2 |  | Noe Jordania (1868-1953) | 24 Haziran 1918 | 18 Mart 1921 |
Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (1922-1936) ve Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1936-1991)
| No. | Resim | Ad (doğum–ölüm) | Göreve başlama | Görevden ayrılma | Parti | Unvan |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Polikarp Mdivani (1887-1937) | 7 Mart 1922 | Nisan 1922 | Gürcistan Komünist Partisi | Halk Komiserleri Konseyi Başkanı |
| 2 | Sergey Kavtaradze (1885-1971) | Nisan 1922 | Ocak 1923 | |||
| 3 | | Şalva Eliava (1883-1937) | Ocak 1923 | Haziran 1927 | ||
| 4 | | Lavrenti Kartvelişvili (1890-1938) | Haziran 1927 | Haziran 1929 | ||
| 5 |  | Filipp Maharadze (1886-1941) | Haziran 1929 | Ocak 1931 | ||
| 6 | | Levan Suhişvili | Ocak 1931 | 22 Eylül 1931 | ||
| 7 | | German Mgaloblişvili (?–1937) | 22 Eylül 1931 | 9 Temmuz 1937 | ||
| 8 | | Valerian Bakradze (1901-1971) | 9 Temmuz 1937 | 15 Nisan 1946 | ||
| 15 Nisan 1946 | Aralık 1946 | Bakanlar Kurulu Başkanı | ||||
| 9 | | Zahari Çhubianişvili (1903–?) | Aralık 1946 | 6 Nisan 1952 | ||
| 10 | | Zahari Ketshoveli (1902-1970) | 6 Nisan 1952 | 16 Nisan 1953 | ||
| 11 | | Valerian Bakradze (1901-1971) | 16 Nisan 1953 | 20 Eylül 1953 | ||
| 12 | | Givi Cavahişvili (1912-1985) | 21 Eylül 1953 | 17 Aralık 1975 | ||
| 13 | | Zurab Pataridze (1928-1982) | 17 Aralık 1975 | 5 Haziran 1982 | ||
| 14 | | Dmitri Kartvelişvili (1927–) | 2 Temmuz 1982 | 12 Nisan 1986 | ||
| 15 | | Otar Çerkezia (1933–) | 12 Nisan 1986 | 29 Mart 1989 | ||
| 16 | | Zurab Çheidze (1930–) | 29 Mart 1989 | 14 Nisan 1989 | ||
| 17 | | Nodari Çitanava (1935–) | 14 April 1989 | 15 November 1990 | ||
| 18 | Tengiz Sigua (1934–) | 15 Kasım 1990 | 18 Ağustos 1991 | Bağımsız |
Gürcistan Cumhuriyeti (1991 – günümüz)
- Başbakanlar
| № | Ad (doğum–ölüm) | Resim | Göreve başlama | Görevden ayrılma | Parti |
|---|---|---|---|---|---|
| — | Murman Omanidze (1938–) (acting) | | 18 Ağustos 1991 | 23 Ağustos 1991 | Bağımsız |
| 1 | Besarion Guguşvili (1945–) | | 23 Ağustos 1991 | 6 Ocak 1992[3] | Yuvarlak Masa - Özgür Gürcistan |
| 2 | Tengiz Sigua (1934-2020) | 6 Ocak 1992 | 6 Ağustos 1993 | Bağımsız | |
| — | Eduard Şevardnadze (1928-2014) (geçici) |  | 6 Ağustos 1993 | 20 Ağustos 1993 | |
| 3 | Otar Patsatsia (1929–) | | 20 Ağustos 1993 | 5 Ekim 1995 |
- Devlet bakanları
| № | Ad (doğum–ölüm) | Resim | Göreve başlama | Görevden ayrılma | Parti |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Niko Lekişvili (1947–) | | 8 Aralık 1995 | 26 Temmuz 1998 | Gürcistan Vatandaşları Birliği |
| 2 | Vaja Lortkipanidze (1949–) | | 31 Temmuz 1998 | 11 Mayıs 2000 | |
| 3 | Giorgi Arsenişvili (1942-2010) | | 11 Mayıs 2000 | 21 Aralık 2001 | |
| 4 | Avtandil Jorbenadze (1951–) | | 21 Aralık 2001 | 27 Kasım 2003 | |
| 5 | Zurab Jvania (1963-2005) |  | 27 Kasım 2003 | 17 Şubat 2004 | Birleşik Ulusal Hareket |
- Başbakanlar
| № | Ad (doğum–ölüm) | Resim | Göreve başlama | Görevden ayrılma | Parti |
|---|---|---|---|---|---|
| 4 | Zurab Jvania (1963-2005) | | 17 Şubat 2004 | 3 Şubat 2005 | Birleşik Ulusal Hareket |
| — | Miheil Saakaşvili (1967–) (acting)[4] |  | 3 Şubat 2005 | 17 Şubat 2005 | |
| 5 | Zurab Noğaideli (1964–) |  | 17 Şubat 2005 | 16 Kasım 2007 | |
| — | Giorgi Baramidze (1968–) (acting)[5] |  | 16 Kasım 2007 | 22 Kasım 2007 | |
| 6 | Lado Gurgenidze (1970–) | .jpg) | 22 Kasım 2007 | 1 Kasım 2008 | Bağımsız |
| 7 | Grigol Mgaloblişvili (1973–) | _(A).jpg) | 1 Kasım 2008 | 6 Şubat 2009 | |
| 8 | Nikoloz Gilauri (1975–) | .jpg) | 6 Şubat 2009 | 4 Temmuz 2012 | |
| 9 | Vano Merabişvili (1968–) |  | 4 Temmuz 2012 | 25 Ekim 2012 | Birleşik Ulusal Hareket |
| 10 | Bidzina İvanişvili (1956–) |  | 25 Ekim 2012 | 20 Kasım 2013 | Gürcü Hayali |
| 11 | İrakli Garibaşvili (1982–) | .jpg) | 20 Kasım 2013 | 30 Aralık 2015 | |
| 12 | Giorgi Kvirikaşvili (1967–) |  | 30 Aralık 2015 | 21 Haziran 2018 | |
| 12 | Mamuka Bahtadze (1982–) | .jpg) | 21 haziran 2018 | 2 Eylül 2019 | |
| 13 | Giorgi Gaharia (1975–) | .jpg) | 8 Eylül 2019 | 18 Şubat 2021 | |
| 14 | İrakli Garibaşvili (1982–) | | 22 Şubat 2021 | 8 Şubat 2024 | |
| 15 | İrakli Kobahidze (1978-) | 8 Şubat 2024 | Görevde |
Dış bağlantılar
- Грузия (Georgia) 29 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (rus)
- Ministers by Ministry (gürc.). Gürcistan'ın Başbakan Yardımcıları. government.gov.ge. 1 mayıs 2012 tarihli arşivleme
- Ministers by Ministry (gürc.). Gürcistan'ın Başbakan Yardımcıları. government.gov.ge 1 mayıs 2012 tarihli arşivleme
- Ministers by Ministry (gürc.). Gürcistan'ın Başbakan Yardımcıları. government.gov.ge. 1 mayıs 2012 tarihli arşivleme
- Ministers by Ministry (gürc.). Gürcistan'ın Başbakan Yardımcıları. government.gov.ge. 1 may 2012 tarihli arşivleme