Search

Filiz Akın

Türk sinema sanatçısı ve yazar

Filiz Akın veya doğum adıyla Suna Akın (d. 2 Ocak 1943, Ankara), Türk sinema oyuncusu, yazar ve sunucudur.[1] Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit ve Fatma Girik ile birlikte "Yeşilçam'ın dört yapraklı yoncası" olarak tasvir edilmekte ve Türk sinemasının bir dönemine damgasını vurmuş önemli kadın oyunculardan biri kabul edilmektedir.[2] Türk sinemasının "asil, modern, kentli ve zarif yüzü" olarak sinema tutkunlarının hayranlığını kazanan Filiz Akın, "beyaz perdenin Avrupai yüzü, kolejli kızı, sarışın yıldızı" gibi sıfatlarla da tanınmaktadır.[3][4][5][6]

Filiz Akın
Mayıs 2016'da Filiz Akın
DoğumSuna Akın
2 Ocak 1943 (81 yaşında)
Ankara, Türkiye
MilliyetTürk
Diğer ad(lar)ıBeyaz perdenin Avrupai yüzü • Kolejli kız • Sarışın yıldız • Yeşilçam'ın yoncası
Vatandaşlık Türkiye
EğitimAnkara Koleji (ortaokul ve lise)
MeslekOyuncu, yazar, sunucu
Etkin yıllar1962-günümüz
(Aktif: 1962-1975)
Önemli eser(ler)Gurbet Kuşları (1964)
Kader (1968)
Ankara Ekspresi (1970)
Umutsuzlar (1971)
Tatlı Dillim (1972)
Acı Hayat (1973)
Memleketim (1974)
Evlilik
Türker İnanoğlu
(e. 1964; b. 1974)

Leon Bubi Rubinstein
(e. 1982; b. 1993)

Sönmez Köksal (e. 1994)
Çocuk(lar)İlker İnanoğlu (d. 1965)
ÖdüllerTüm Liste

Filiz Akın, orta öğrenimini tamamladıktan sonra bir seyahat şirketinin Ankara acenteliğinde çalışmaya başladı. Gönderdiği fotoğrafıyla Artist dergisinin 1962 yılındaki yarışmasını kazandı ve aynı yıl Memduh Ün'ün ısrarıyla Akasyalar Açarken filmi için kamera karşısına geçmeyi kabul etti.[7] Böylece 13 yıl sürecek aktif oyunculuk kariyeri başladı. 1964 yılında Kadın Berberi filminin setinde tanıştığı yapımcı ve yönetmen Türker İnanoğlu ile evlendi ve 1965'te oğlu İlker İnanoğlu doğdu.[7] 1974'te Türker İnanoğlu'ndan boşanan Akın, Babaların Babası filmiyle 1975 yılında sinemaya veda etti.[8] Yeşilçam sinemasında aktif çalıştığı 13 yılda Ayhan Işık, Sadri Alışık, Yılmaz Güney, Cüneyt Arkın, Tarık Akan ve dönemin daha pek çok erkek yıldız oyuncusuyla çalışma imkânı buldu.

Akın, ekonomik gerekçelerle Kasım 1975 – Mayıs 1981 döneminde sahnede şarkıcılık yaptı.[8][9] 1982 yılında Leon Bubi Rubinstein ile evlenip Paris'e yerleşti. 14 yıl aradan sonra, 1989 yılında Geçmiş Bahar Mimozaları dizisi için tekrar kamera karşısına geçti. 1992'de Güzelliklere Merhaba ile ilk kitabını yayımladı. 1993'te Rubinstein'dan boşanan Akın, 1994'te dönemin MİT müsteşarı Sönmez Köksal ile evlendi. 1998–2002 yılları arasında Paris elçiliğinde bulundu. 2002'de yakalandığını öğrendiği nazofarenks kanserini ABD'de gördüğü tedavi yardımıyla yendi.[10] Bu süreci ve sonucu, 2005 yılında Hayata Merhaba ismiyle kitaplaştırdı. Gördüğü ağır kemoterapi ses tellerine zarar vererek sesinin değişmesine, ameliyata hazırlık işlemleri ise bir kulağında işitme kaybına yol açtı.[7] İzleyen yıllarda kansere karşı farkındalık oluşturmak amacıyla çeşitli kampanyalara destek verdi, panellere katıldı. 2006'da Filiz Akın ile Güzellik, Zayıflama ve Genç Kalma Üzerine isimli üçüncü kitabını yayımladı. 2011 yılında Gün Akşam Oldu dizisi için son kez, o da bir bölümlüğüne, kamera karşısına geçti. 40 yaşından sonra girdiği mutfak zaman içinde bir tutkuya dönüşünce, 2013 yılında bu kez Lezzete Merhaba kitabını yazdı.[11] Bunların yanı sıra Akın, 2004–2007 yılları arasında Sabah gazetesinde köşe yazarlığı yaptı ve 2008'de Kanal 1 televizyon kanalında Filiz Akın'la Sohbetler, 2009'da da Habertürk TV kanalında Filiz Akın'la Hafta Sonu Sohbetleri programını sundu.

Oyunculuk kariyerinin ilk yıllarında şımarık zengin kız rollerini oynayan Filiz Akın, sonraki filmlerinde daha çok masum, kırılgan ve fedakâr kadınları canlandırmış ve siyah saçlı aktrislerin saltanatını yıkıp Türkiye sinemasında "sarışın esas kadın" sayfası açmıştır.[8] Karakter derinliği taşıyan rollerde bulunduğu Gurbet Kuşları, Kader, Ankara Ekspresi, Umutsuzlar, Utanç, Acı Hayat ve Memleketim, Akın'ın en beğenilen filmleri arasındadır. Akın, Ankara Ekspresi filminde canlandırdığı "Hilda" karakteriyle 1971'de kariyerinin tek Altın Portakal En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'nü kazanmış, özellikle 2000 yılından sonra da pek çok onur ödülüne değer görülmüştür. Ayrıca Filiz Akın, sinemada aktif olduğu yıllarda "Türk sinemasının en iyi giyinen oyuncusu" ünvanına sahip olmuştur.[8]

Hayatı ve kariyeri

Ailesi ve ilk yılları

Filiz Akın, 2 Ocak 1943 tarihinde "Suna Akın" adıyla Ankara'da doğdu.[12][13] Annesi Habibe Leman Şaşırmaz, Ankaralı bir terzi; babası Bekir Sami Akın ise Afyonlu bir hâkimdi.[12][14] Annesi baba tarafından Arnavut iken, babası anne tarafından Çerkestir.[14][15] Annesinin ikinci evliliğinden kız kardeşi Günseli doğdu.[12][16] Anneannesi Halime Hanım'ın öz babası Atatürk’ün şifrecisi, üvey babası da Atatürk’ün kalem müdürü olup Atatürk kıyafet seçiminde zevkine güvendiği için zaman zaman Halime Hanım'ın fikrini alırdı.[16] Filiz Akın 3 yaşına kadar babası hakim Sami Bey'in görev yaptığı Beypazarı’nda yaşadı.[17] 5,5 yaşında ilkokula başladı.[12] İlköğrenimini Ankara, Kızılay'da bulunan Sarar İlkokulu'nda tamamladı.[18] 7 yaşındayken annesi ile babası ayrıldı.[15]

Kolej yılları ve sonrası

Filiz Akın ortaokul ve liseyi Ankara Koleji'nde yatılı ve burslu okudu.[14][19] Okulda yaptığı resimler ve kompozisyon çalışmaları ile çeşitli ödüller aldı.[20] Tüm sınıfları başarı ile geçti, öğretmenleri tarafından ideal öğrenci olarak gösterildi.[21] Okulda en bilinen özelliği çok iyi taklit yapmasıydı.[22] 1960 yılının Haziran ayında kolejden mezun oldu.[21] Koleji bitirdikten sonra American Export Lines isimli New York merkezli seyahat şirketinin Ankara acenteliğinde çalışmaya başladı.[23][24] 2 yıl çalıştığı bu şirketin deniz kısmının şefi oldu.[21] İyi derecede İngilizce ve Fransızca öğrendi, ayrıca İtalyanca öğrenmeye çalıştı.[21] Diğer yandan Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde devam mecburiyeti olmayan Arkeoloji Bölümü'nde bir dönem okudu.[12][20]

Yeşilçam'a adım

Filiz Akın, lise arkadaşı Oya San’ın annesinin ısrarı ile Artist mecmuasının düzenlediği yarışmaya fotoğrafını gönderdi ve 1962 yılında birinci oldu.[12] Ancak ödülün kendisine Akasyalar Açarken filminde oynarsa verileceği söylenince vazgeçti.[20] Dergi yöneticileri ve filmciler kendisini ikna etmek için İstanbul'dan Ankara'ya geldiler ancak ikna olmadı.[20] Fakat Memduh Ün de Ankara'ya kadar gelip ısrar edince teklifi kabul etti.[20] İşi ve üniversiteyi bırakıp annesiyle birlikte İstanbul’a gitti.[20] Kendisine yardımcı olan derginin yöneticilerine ve Memduh Ün’e güven duyması sinemaya başlamasına yardımcı oldu.[20] Anlaşmayı imzaladı ve 1962 yılında ilk filmi olan Akasyalar Açarken'i Göksel Arsoy’la birlikte çektikten sonra prodüktörler kendisine bütün yılını dolduran bir program hazırladılar.[14]

1962-1975 Sinema yılları

Filiz Akın,[25] 3 yıl süren aktif sinema kariyerinde başta Cüneyt Arkın, Ediz Hun ve Kartal Tibet olmak üzere, Ayhan Işık, Sadri Alışık, Yılmaz Güney, Tarık Akan ve Kadir İnanır da dahil, döneminin neredeyse bütün erkek yıldız oyuncularıyla başrolü paylaşma fırsatı buldu. Ancak Türk sinemasının en önemli yönetmenlerinin en önemsiz filmlerinde rol aldı.[8] Çok sıradan filmlerde de oynadı; Battı Balık, Uçurumdaki Kadın, Asfalt Rıza gibi, keşke hiç yer almasaydım, dediği filmlerde de.[26]

1. Antalya Film Festivali'nde en iyi film ve en iyi yönetmen ödüllerini alan 1964 yapımı Gurbet Kuşları, Akın'ın Türk sinema tarihine geçen ilk filmi oldu.[8] Cüneyt Arkın'ın da ilk filmi olan Gurbet Kuşları, Türk sinemasında ilk göç filmi olmasının yanı sıra bir kadın göğsünün bir Türk filminde ilk kez göründüğü film olma özelliğini taşımaktadır.[27]

Oyunculuğunun, güzelliğini ve yıldızlığını geride bıraktığı ilk filmi 1968 yapımı Kader kabul edilmektedir. Bu filmdeki Elif rolüyle 1968'de Gazeteciler Yüksekokulu öğrencileri tarafından yılın kadın sanatçısı ödülüne layık görüldü. Başrolünü Cüney Arkın'la paylaştığı Kader, Akın'ın da en beğendiği filmlerindendir.[26]

Umutsuzlar, Ankara Ekspresi, Utanç, Dağlar Kızı Reyhan ve Yankesici Kız Hacer serisi kendisinin en çok etkilendiği filmleri arasındadır.[20]

1971 yılında Ankara Ekspresi filmindeki Hilda rolüyle 8. Altın Portakal Film Festivali en iyi kadın oyuncu ödülünü aldı.[28] Akın, aynı ödülü Umutsuzlar filmindeki Çiğdem ve Utanç filmindeki Bahar rolleriyle de almayı dilemiş ancak bu dileği gerçekleşmemiştir.[29]

24 Mart 1972 tarihli Pazar Mecmuası'na verdiği bir röportajda aynı yıl Yılmaz Güney ile İzin adlı bir film çekeceklerine değinmiştir ancak film çekilmemiştir.[8]

Mayıs 1962 ile Eylül 1972 arasında 105 film çevirdi.[30] Kariyerinde toplam 116 film[20] çeviren Filiz Akın 1975 yılında sinemayı bıraktı.[30]

1965 yılında ilk eşi Türker İnanoğlu ile olan evliliğinden oğlu İlker doğdu.[31] Bu dönemde aile Topağacı semtindeki evlerinde yaşadı.[32] 1964 yapımı Kadın Berberi filminin setinde tanışıp aynı yıl evlendiği Türker İnanoğlu ile evliliği 10 yıl sürdü, çift 1974'te Almanyalı Yarim filminden sonra boşandı.[33][34]

1975-1982

Sinema filmlerinden sonra İstanbul Bankası'nın reklam filmlerinde oynayan Filiz Akın 1977 yılında TRT'de Podyum Show isimli eğlence ve müzik programının sunuculuğunu yaptı.[30] 1979 yılında Haldun Dormen'in yazdığı Bir Ayrılık adlı tiyatro oyununda rol aldı.[30][35][36]

1979 yılında İzmir Fuarı'nda assolist olarak sahne aldı.[36][37]

Eylül 1979'da[38] İzmir Efes Oteli'ne girerken bir saldırgan tarafından bacağından bıçaklandı. Kısa sürede yakalanan saldırgan, savcılığa verdiği ilk ifadede Filiz Akın'a âşık olduğunu ancak onun kendisine karşılık vermediğini, bu sebeple bıçakladığını söyledi. Daha sonra ifadesini değiştirdi ve mafya babası Mehmet Nabi İnciler'in kendisini azmettirdiğini söyledi. Filiz Akın ise saldırıyı hafif bir yarayla atlattı ve aynı gece yaralı bir hâlde sahneye çıktı.[39]

Perdeden sahneye geçiş

1970'li yılların ikinci yarısından itibaren halkın yeni oyuncağı haline gelen televizyonun, aileleri evde tutmaya başlamasıyla Türk sineması sokaktaki bekar erkeği çekecek seks filmlerine ve şarkıcı, türkücü melodramlarına yönelince Filiz Akın da perdeyle yol ayrımına geldi.[40] O günlerde sponsorları olan Türkan Şoray'ın aksine, Filiz Akın sinemayı sürdürebileceği benzer bir destekten yoksundu.[41] Aşk ilişkisine benzettiği sinemayla ilişkisinde sinema kendisini terk etmeden kendisi sinemayı terk ederek, diğer birçok Yeşilçam oyuncusunun yaptığı gibi, kendisine belirli bir yaşam standardını sağlayacak paraların sunulduğu sahneye geçiş yaptı.[42] Pek çok filminde sahneye çıkıp şarkı söylerken görülen Filiz Akın'ın sahne serüveni bu kez rol gereği değil, gerçekti. Kasım 1975'te başlayıp Mayıs 1981'de son bulan bu şarkıcılık evresinde başta İstanbul, Ankara ve İzmir'dekiler olmak üzere gazinolarda ve fuarlarda assolistlik yaptı, Zeki Müren, Bülent Ersoy ve Ferdi Tayfur gibi dönemin ünlü ses sanatçılarıyla çeşitli programlar ve organizasyonlar çerçevesinde sahneyi paylaştı.[8] Akın'ın pek anmak istemediği bir dönemdir bu aynı zamanda.[43]

1982-2002

Filiz Akın, 1982 yılında Bubi Rubinstein ile evlendi. Evliliği boyunca 11 yıl Paris’in Neuilly ve Bougival semtlerinde yaşadı.[12] 11 yıl evli kalan çift 1993 yılında ayrıldı.[44]

1989'da televizyon dizisi Geçmiş Bahar Mimozaları için tekrar kamera karşısına geçti. Rutkay Aziz, Müşfik Kenter ve Nurseli İdiz gibi oyuncularla başrolü paylaştığı bu dizideki Hümeyra rolüyle bambaşka bir Filiz Akın olarak seyircileriyle buluştu. Akın, Hümeyra'yı şu sözlerle anlatmıştır:[45]

Paris’e yerleştikten tam dokuz yıl sonra, Geçmiş Bahar Mimozaları'ndaki Hümeyra rolü teklif edildi. Aslında katı ilkeleri olan bir kadındı. Benden farklıydı. Ancak hatalarını anlayıp aileyi yeniden bir araya getirme uğraşı ile farklı bir kimlik sergiliyordu ve dizinin başkadın rolüydü.

Akın, Umutsuzlar ve Utanç filmlerinin yanı sıra Geçmiş Bahar Mimozaları dizisiyle de bir ödül sahibi olmayı istemiştir.[45]

1991 yılında babası Sami Akın'ı kaybetti.[46]

Mayıs1994'te dönemin Millî İstihbarat Teşkilatı müsteşarı Sönmez Köksal ile Ankara'da evlendi.[47][48] Evlenince Ankara'ya taşındılar.[15] Çiftin nikâh şahitliklerini dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk yaptı.[47]

Akın, 4 yıl Paris sefaretinde olmak üzere bu dönemde toplam 15 yıl Fransa'da yaşadı.[12]

Paris sefireliği

Eşi Sönmez Köksal'ın Şubat 1998'te Paris Büyükelçisi olarak görevlendirilmesiyle[48] Filiz Akın resmen Paris Sefiresi oldu [49] ve 4 yıl Paris sefaretinde bulundu.[12] Paris'te Türkiye'yi tanıtmak amacıyla düzenlenen La Fayette'deki Türk-Osmanlı ürünleri standı, Bagatelle bahçelerindeki Lale Parkı ve Türk ressamları sergisi, Versay'daki büyük sergi gibi etkinliklerde gösterdiği özen ve çabaları ile bir kültür elçisi olan Filiz Akın[50][51] ayrıca kültürüyle, zarafetiyle Fransızları etkiledi.[52]

2002-günümüz

2002 yılında bir çeşit burun ve ağız arkası kanseri olan nazofarenks'e yakalandığını öğrendi.[53][54][55] Teksas Üniversitesi'ne bağlı MD Anderson Kanser Merkezi'nde tedavi oldu [56] ve kanseri yendi.[55] Bu hastalık sonucu ses telleri ve ses tonu ciddi zarar gördü.

2004-2007 yılları arasında Sabah Gazetesi'nde köşe yazıları yayınlandı.[57][58][59][60]

2005 yılında Türkiye Meme Vakfı yararına, kansere karşı destek amaçlı "sarı bilezik" kampanyasını başlattı, 1 milyon adet bilezik satıldı.[61][62] 2005 yılında toplumda kansere olan farkındalığın artırılması amacıyla düzenlenen ve Hacettepe Üniversitesi Umut Evi projesi yararına düzenlenen "mavi bilezik" kampanyasının tanıtımına destek verdi.[63][64]

Onursal Başkanlığını yaptığı merkezi Amerika’da olan Starkey İşitme Vakfı'nın Türkiye kolu EMÖV Vakfı ile "Türkiye'de İşitmeyen Kalmasın" projelerine 2007'den itibaren destek oldu.[65][66]

2006 yılında Beypazarı'nda 3 yaşına kadar yaşadığı konağın bulunduğu sokağa belediye meclisi tarafından "Filiz Akın Sokak" ismi verildi.[67]

2008 yılında Kanal 1 televizyonunda "Filiz Akın'la Sohbetler" programını sundu.[68]

2009 yılında Habertürk TV'de "Filiz Akın'la Hafta Sonu Sohbetleri" programını sundu.[69]

2013 Kasım ayında üçüncü kitabı Lezzete Merhaba'nın imza günü için 32.Tüyap İstanbul Kitap Fuarı'nda sevenleriyle buluştu.[70]

Filiz Akın, TED Üniversitesi Mütevelli Heyet üyesidir.[71]

Kitapları

  • Güzelliklere Merhaba, Altın Kitaplar Yayınevi, 1992[72]
  • Hayata Merhaba, Epsilon Yayınevi, 2005[73]
  • Filiz Akın ile Güzellik, Zayıflama ve Genç Kalma Üzerine, Epsilon Yayınevi, 2006[74]
  • Lezzete Merhaba, Epsilon Yayınevi, 2013[75]

Hakkında yazılanlar

  • Dört Yapraklı Yonca, Onların Sihri Neydi?, Bircan Usallı Silan, Epsilon, 2004 [76]
  • Başrolde Filiz Akın, Pınar Çekirge, Altın Bilek Yayınları, 2014[8]
  • Filiz Akın, Burçak Evren, DKİV Yayınları, 2010[77]
  • Ayrıca Atıf Yılmaz'ın "Hayallerim, Aşkım ve Sinema" (1990), Türker İnanoğlu'nun "Bay Sinema" (2004), Agâh Özgüç'ün "Türk Sineması’nın Kadınları" (2008) isimli kitaplarında Filiz Akın portreleri yer aldı.[30]

Filmografisi

Filiz Akın, 22 filmle en çok Cüneyt Arkın'la film çekmiştir. Bunu, 21 filmle Ediz Hun ve 15 filmle Kartal Tibet izlemiştir. Ayhan Işık'la 6 film, İzzet Günay'la 5 film, Kadir İnanır'la 4 film ve Tarık Akan'la 3 film çevirmiştir.

Başrolü Cüneyt Arkın'la paylaştığı Yıkılan Yuva (1967) olumsuz bir karakteri canlandırdığı tek filmidir.

İlk renkli filmi 1968 yapımı Aşka Tövbe'dir.

1963 yapımı İki Gemi Yanyana, Akın'ın seslendirdiği tek filmidir. Filiz Akın'ı diğer tüm filmlerinde Adalet Cimboz, Jeyan Mahfi Tözüm, Tijen Par, Nevin Akkaya ve Sema Aybars seslendirmiştir.

1966 yapımı Günahkar Kadın, Akın'ın Türkan Şoray'la birlikte çektiği tek filmidir.

Akın'ın başrolü Tarık Akan'la paylaştığı 1971 yapımı Tatlı Dillim filmi, aynı zamanda Kemal Sunal'ın ilk filmidir.

Sefiller (1966), Sözde Kızlar (1967), Aşkım Günahımdır (1968), Aşka Tövbe (1968), Ömrümün Tek Gecesi (1968), Sabah Yıldızı (1968), Karlı Dağdaki Ateş (1969), Yaralı Kalp (1969), Ankara Ekspresi (1970) ve Zambaklar Açarken (1973) edebiyat yapıtlarından uyarlama filmleridir.

1973 yapımı Karateci Kız filminde Akın'ın Bülent Kayabaş'ı öldürdüğü sahne, 2012 yılında video paylaşım sitelerinde dublajlı olarak paylaşılınca kısa sürede viral oldu; sahne tüm zamanların en kötü ölüm sahnesi ilan edildi, sayısız parodisi yapıldı ve The Ellen DeGeneres Show gibi talk show'larda gösterildi.

Akın, 13'ü aşkın filmindeki rolünde Selma ismini taşımıştır, en az 14 filminde ise Filiz adını kullanmıştır. Çıtkırıldım (1966) filmindeki rolünde hem adı Filiz hem de soyadı Akın'dır.

Birlikte çalıştığı yönetmenlerden bazıları şunlardır: Memduh Ün, Atıf Yılmaz, Ertem Eğilmez, Orhan Elmas, Halit Refiğ, Metin Erksan, Süreyya Duru, Yılmaz Güney, Muzaffer Arslan, Safa Önal, Mehmet Dinler.

Film listesi

Ödüller

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

"https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=tr&q=Filiz_Akın&oldid=33370556" sayfasından alınmıştır
🔥 Top keywords: Anasayfa2024 Avrupa Futbol ŞampiyonasıÖzel:AraAvrupa Futbol ŞampiyonasıAişe2020 Avrupa Futbol ŞampiyonasıOktay Kaynarca2024 FIVB Kadınlar Voleybol Milletler LigiKylian MbappéSlovakyaTürkiye2024 Avrupa Futbol Şampiyonası elemeleriFIVB Dünya SıralamasıFIFA Dünya KupasıTürkiye millî futbol takımıMuhammed'in evlilikleriGibi bölümleri listesi2008 Avrupa Futbol ŞampiyonasıKurban BayramıVII. KleopatraGülse BirselRomelu LukakuOsmanlı padişahları listesiÖzel:SonDeğişikliklerMuhammedÜlkeler listesiAntoine Griezmann2026 FIFA Dünya KupasıVatan ŞaşmazII. MehmedOsmanlı İmparatorluğuFIFA Dünya Kupası finalleri listesiBurçlarSeks pozisyonlarıUsame bin LadinGheorghe HagiPrens (dizi)Muğla'nın ilçeleriSıla