Ferdi Tayfur

Ferdi Tayfur, 15 Kasım 1945 tarihinde doğmuştur. Adana'nın Yüreğir ilçesine bağlı Taşçı köyünde doğan sanatçıya adını dublaj sanatçısı Ferdi Tayfur'un hayranı^[2] babası Cumali Bey koymuş, oğlunun eğitimine düşkün olan Cumali Bey'in pavyon çıkışı öldürülmesi ile eğitim hayatı sona eren sanatçı yoksul ve trajik bir hayat^[3] yaşadığını, babasının ölümünden sonra annesinin evlendiğini, kendisinin de okumak istediğini ancak imkanlar yüzünden bunu gerçekleştiremediğini söylemiştir.^[3] Henüz çocukluk yıllarında üvey babasının bulduğu şekerci dükkanında çıraklık yapan sanatçı okumayı iş hayatında öğrendiğini söylemiştir.^[3] Daha sonraları çiftlikte çalışarak ailesinin geçimine katkıda bulunan Tayfur aynı yıllarda düğünlerde şarkı söylerken yerel gazetede Adana Radyosu'nun müzik yarışması ilanını görür^[3] ve yarışmaya katılır. Ancak birinciliği kazanamaz ve ikinci olur, üvey babasının engellemelerine karşı İstanbul'a gelip Lunapark Gazinosu'nda iş bulur ve Nurten İnnap'a bağlama çalmaya başlar. Daha sonra Leyla / Aşkınla Beni Öldürdün adlı ilk plağını doldurur ve bu plağından 500 lira kazanır.

Ferdi Tayfur 1968 yılında Seda Plak ile iki plaklık anlaşma yapar ancak beklenen ilgiyi görmez. Akabinde yeniden Adana'ya döner ve çiftlikteki işlerin başına geçer, diğer yandan müzik çalışmalarına devam eder ve üç yıl aranın ardından yaptığı Huzurum Kalmadı adlı plağı yayınlanır. 1973 yılında ise Görsev Plak adına yaptığı Dur Dinle Sevgilim / Kır Çiçekleri adlı 45'lik ile çıkış yakalar. Yine 1974 yılında yaptığı Yüreğimde Yara Var / Bana Gerçekleri Söyle adlı 45'lik ile adını duyurur. 1975 yılında Elenor Plak'a transfer olur. Önce Bırak Şu Gurbeti, ardından Çeşme adlı şarkısı ile adını duyurur.^[4]

Besteler yaparak müzik kariyerinde ilerlediği yıllarda nikahlı olduğu Zeliha Hanım ile mütevazı bir törenle 1974 yılında evlenen Tayfur'un ilk plağı iyi satış yapmış ama ancak maddi sıkıntıları nedeniyle Elenor Plak'ın sahibi Atilla Alpsakarya'nın girişimiyle sanatçının bestelediği iki şarkı Gülden Karaböcek'e satılmış akabinde plakları art arda yayınlanan sanatçı asıl çıkışını "Çeşme" şarkısı ile yakalamış, 1976 yılında aynı isimle Necla Nazır ile başrolünde oynadığı ilk sinema filmi vizyona girmiştir. Filmi 12 milyon kişi izlemiştir.^[5]

1992 yılında çıkardığı Prangalar albümü 5 milyon rakamıyla Türkiye'nin en çok satan albümlerinden olup, Ferdi Tayfur'un en çok satan albümüdür.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kasetlerin yanında konserler de verdi. 1993 yılında Gülhane Parkı'nda verdiği konsere 200.000 kişi katılarak rekor kırmıştır.^[6]

Sanatçının 16-17 yaşlarındayken birliktelik yaşadığı bir kadından Timur adında bir oğlu vardır. Sonrasında resmi nikâhlı ilk ve tek eşi olan Zeliha Hanım'dan iki kızı (Tuğba ve Funda) olmuştur.

Yaklaşık 30 yıldır birlikte yaşadığı 2007 yılında ayrıldığı sinema oyuncusu Necla Nazır'dan ses sanatçısı Tuğçe Tayfur adında bir kızı bulunuyor. Necla Nazır ile birlikteyken ilişki yaşadığı Habibe Ümyani Demir'den sanatçının Ferdi Taha adında bir çocuğu vardır.

Sanatçı 2010 yılında, uzun yıllar sonra resmi nikâhı hâlâ devam eden ilk eşi Zeliha Turanbayburt ile beraber yaşamaya başlamıştır. Yaşantısını uzun süredir Marmaris'te sürdürmektedir.^[7]

Tayfur Seda Plak'tan 6, Gen Plak'tan 1, Kader Plak'tan 2, Görsev Plak'tan 5, Elele Plak'tan 1, Elenor Plak'tan 9 olmak üzere hayatı boyunca toplam 24 adet 45'lik plak çıkarmıştır.

• 1975: 1. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Bırak Şu Gurbeti - Sevdalılar Beni Anlar)
• 1975: 2. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Çeşme - Muhtaç Etme Beni Plağıyla)
• 1975: 3. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Yağmur Gözyaşım - Alıştım Plağıyla)
• 1975: 4. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Yadeller - Ağlamazsam Uyuyamam Plağıyla)
• 1976: 5. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Derbeder - Vazgeç Felek Plağıyla)
• 1976: 6. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Benim Gibi Sevenler - Söz Geçmiyor Gönlüme Plağıyla)
• 1978: 7. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Merak Etme Sen - Söz Veriyorum Plağıyla)
• 1979: 8. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Hapishane Görüş Günü - Gönül Oyunu Plağıyla)
• 1980: 9. Altın Plak Ödülü (İnsan Sevince Long Plağıyla - İnsan Sevince, aynı zamanda Sovyetler Birliği’nde bugünkü Rusya’da basılan ilk Türk Sanatçısı albümüdür.)
• 1992: MÜYAP 1991 Yılı Arabesk Dalında En çok Albüm Satan Sanatçı Ödülü
• 1993: Gülhane Konserleri Ödülü (Bir Alana En Çok Seyirci Toplaması nedeniyle (Yaklaşık 200.000 Kişi) Dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Tarafından Verilmiştir.)
• 1994: En İyi Arabesk Erkek (Fadime'nin Düğünü)
• 1995: Doğa Savaşçıları Çevre Örgütü Tarafından Verilen Çevre Ödülü
• 1995: IFA İstanbul FM Altın Ödülü
• 1994: 1. Kral Tv Türkiye Video Müzik Ödülleri En iyi Arabesk Fantezi Müzik sanatçısı ödülü (Fadime'nin Düğünü Şarkısıyla)
• 1995: 2. Kral Tv Türkiye Video Müzik Ödülleri En İyi Arabesk Fantezi Müzik Sanatçısı ödülü (Yağmur Çamur Şarkısıyla)
• 1999: 6. Kral Tv Türkiye Video Müzik Ödülleri En iyi Arabesk Fantezi Müzik sanatçısı ödülü (Bağbozumu Şarkısıyla)
• 1999: Magazin Gazetecileri Derneği Onur Ödülü
• 2001: Magazin Gazetecileri Derneği Yılın En İyi Arabesk Sanatçısı Ödülü
• 2004: Meltem TV Yılın Sanatçısı Ödülü
• 2004: Bitlis Valisi M. Asım Hacımustafaoğlu ile Bitlis Belediye Başkanı Cevdet Özdemir tarafından verilen şükran plaketi
• 2005: İhlas Marmara Koleji Yılın En İyi Müzik sanatçısı Ödülü
• 2005: Magazin Gazetecileri Derneği Yılın En İyi Arabesk Sanatçısı Ödülü
• 2007: Siyaset Dergisi Sanat Onur Ödülü
• 2008: 14. Kral Tv Türkiye Video Müzik Ödülleri En İyi TSM Sanatçısı Ödülü (Kalbimin Sahibi Sensin Şarkısıyla)
• 2008: Aydoğdu Üzerimize İlahisiyle MÇF 2008 Sosyal Sorumluluk Ödülü
• 2009: Siyaset Dergisi Yaşam Boyu Sanat Onur Ödülü
• 2009: Radyo 15 Sanat Onur Ödülü
• 2011: Siyaset Dergisi Yılın Onur Ödülü
• 2013: 19. Kral Tv 1. Türkiye Müzik Ödülleri Yaşam Boyu Onur Ödülü
• 2014: Akdeniz TV Yaşam Boyu Başarı ve Onur Ödülü
• 2014: 21. Adana Altın Koza Ödülü
• 2015: 15. Yıl İnternet Medyası Yılın En İyileri Ödülleri Yaşam Boyu Meslek Onur Ödülü

• Mobil Reklamı (1993)
• Filli Boya Reklamı (2000)
• Namlı Zeytin

• 2003: Şekerci Çırağı (roman)
• 2008: Yağmur Durunca (roman)
• 2013: Bir Zamanlar Ağaçtım (roman)
• 2014: Paraşütteki Çocuk (roman)

• Discogs'ta Ferdi Tayfur diskografisi
• IMDb'de Ferdi Tayfur
• SinemaTürk'te Ferdi Tayfur