Enes Kanter Freedom

Mehmet ve Gülsüm Kanter'in çocuğu olarak İsviçre'nin Zürih kentinde doğan^[2] Enes Kanter, üniversitede öğretim görevlisi olan babasının işleri nedeniyle Van'a yerleşti. Basketbola 14 yaşında Van'da başlayan Enes, basketbolunu bu şehirde geliştirdi.^[3] Daha sonra Ankara'daki Samanyolu Koleji'ne katıldı. 2003 yılında takımıyla Mersin'de düzenlenen Türkiye Şampiyonasında Ülkerspor'un dikkatini çekti ve bir sene sonra transfer oldu. Ülkerspor bu transfer için Samanyolu Koleji'ne 7 bin dolar, bir miktar top ve forma yolladı.^[3]

Bir sezon sonra Ülkerspor Fenerbahçe'ye satılınca, Enes 2006 yılında Serdar Apaydın'ın menajerliğindeki Fenerbahçe'nin genç takımına katıldı.^[4] 2008-09 sezonundaysa Fenerbahçe'nin a takımına yükselen ve zaman zaman reserve oyuncu olarak takımda süre alan Enes, ilk resmi maçına 16 Ekim 2008 tarihinde TED Ankara Kolejliler takımına karşı çıktı.^[5] İlk EuroLeague maçınaysa 30 Ekim 2008 tarihinde ALBA Berlin ile oynanan karşılaşmada çıktı ve sezonda Fenerbahçe ile dört'ü Euroleague beşi TBL olmak üzere toplamda dokuz karşılaşmaya çıktı.^[6] 2009 yazında hem Fenerbahçe hem de Yunan Ligi takımlarından Olympiacos Enes'e amatör oyuncu statüsünü korumak için profesyonel sözleşme teklif etti, fakat o kariyerini ABD'de lise ile üniversite takımlarında forma giymek istemesi nedeniyle bu teklifleri reddetti.^[7]

2009 yılında hem eğitimine devam etmek hem de basketbol oynamak amacıyla ABD'ye giden Enes, 2009-10 sezonunu Simi Valley, Kaliforniya'da bulunan Stoneridge Hazırlık Okulu'nda geçirdi.^[8] 2010 yılında Dünya karması ve ABD karması arasında oynanan Nike Hoop Summit maçında Dünya takımında forma giyerken karşılaşmayı 34 sayı, 13 ribaund ile tamamladı.^[9] Enes, böylece Nike Hoop Summit maçı tarihinde 1998 yılında 33 sayı atan Dirk Nowitzki'ye ait rekoru kırarak en çok sayı atan Avrupa'lı oyuncu oldu.^[10] Ayrıca Rivals ve Scout.com siteleri tarafından kendi jenerasyonunda Avrupa'da ve ABD'de bulunan oyuncular arasında potansiyeli en yüksek olan oyunculardan birisi olarak gösterildi.^[11][12]

23 Kasım 2009 günü, Enes, UCLA, USC, Indiana ve ULV arasından Washington Üniversitesi'ne katılacağını sözlü olarak taahhüt etmesine rağmen, diğer kolej programlarını hakkında bilgisi olmadığını mazeret göstererek, daha sonra bu fikrinden vazgeçti.^[13] 23 Mart tarihinde Kentucky koçu John Calipari tarafından ikna edildi ve ertesi gün Kentucky Wildcats ile sözleşme imzaladı.^[14] Fenerbahçe Ülker Enes'in Wildcats'ta oynaması karşılığında 33.000 $ istedi, fakat daha sonra NCAA de oynayabilmesi için NBA yönetimi tarafından Fenerbahçe Ülker’den kendisine yapılan ödeme dekontlarını istendi ve kendisine ödenen tutar 100.000 $’ın üzerinde olduğu için profesyonel oyuncu statüsünde değerlendirilerek NCAA’de oynamasına izin verilmedi.^[15][16][17] 7 Ocak 2011 tarihinde Kentucky onun NCAA'de kurallar gereği oynayabileceği gerekçesiyle başvuruda bulunsa da bu itiraz reddedildi.^[18] Enes'in oynamamasına rağmen Kentucky 2011 NCAA Erkekler Bölüm I Basketbol Turnuvası'nda Final Four'a kalmayı başardı. Kolej'i bitirdikten sonra basketbol çalışmalarına devam etmek için Chicago’ya gidip katılmayı planladığı 2011 NBA Seçmeleri'ne burada hazırlandı.^[19]

Enes Kanter, 24 Haziran tarihinde düzenlenen 2011 NBA Seçmeleri'nde Utah Jazz tarafından ilk tur 3. sıradan draft edildi, böylece Türk Basketbol tarihinin en üst sıradan ve en genç draft edilen basketbolcusu unvanını kazandı.^[21] Lokavt sonrası 9 Aralık 2011 tarihinde Utah Jazz ile 4 yıllığına çaylak kontratı imzaladı.^[22]

NBA'deki ilk resmi maçına 28 Aralık günü oynanan Los Angeles Lakers'a 96-71 kaybettikleri maçta çıkan Enes, karşılaşmada aldığı 11 ribaund'la Utah tarihinde çaylak sezonundaki ilk maçında en çok ribaunt alan oyuncusu oldu.^[23] 27 Nisan günü oynanan normal sezondaki son karşılaşmada takımıyla Portland Trail Blazers'ı 96-94 yenerlerken 12 sayı ve 10 ribaund ile oynadı ve NBA kariyerindeki ilk double-double'nı yaptı.^[24] 2011-12 sezonunda Utah sezonu sekizinci sırada tamamlayıp play-off'lara kalırken o çaylak sezonunu maç başına 4.6 sayı ve 4.2 ribaund ortalamalarıyla tamamladı.^[25] Ayrıca çaylak sezonunda takımının oynadığı 66 karşılaşmada da yer alarak Utah Jazz tarihinde çaylak sezonundaki her maçında forma giyen 10.cu çaylak oldu. NBA'deki ilk sezonunda play-off heyecanı yaşayan Enes, takımıyla ilk turda San Antonio Spurs'e 4-0 süpürülerek elendi.^[26]

1 Aralık günü oynanan Oklahoma City Thunder maçında 106-94 kaybederlerken 14'ü son çeyrekte olmak üzere 18 sayı ve 7 hücum ribaundu ile oynayarak her iki alanda da kariyer rekorlarını kırdı.^[27] Enes, 2 Mart 2013 tarihinde oynanan Charlotte Bobcats maçında takımın ilk beş pivot'u Al Jefferson'un sakatlığı nedeniyle ilk kez ilk beş başladı ve 98-68 kazandıkları karşılaşmayı 23 sayı, 22 ribaund'la tamamladı.^[28] Bu maçta kariyerinin ilk 20+20 istatistiğini gerçekleştirmesinin yanında her iki alanda da kariyer rekorlarını kırdı.^[29] 27 Mart'ta oynanan Phoenix Suns maçında omzu çıkarak sakatlandı ve son 10 karşılaşmada forma giymeyip sezonu kapattığı açıklandı.^[30] Enes, 2012-13 sezonunu maç başına 7.2 sayı ve 4.3 ribaund ortalamalarıyla tamamladı.^[25]

Golden State Warriors ile oynanan hazırlık maçıyla sahalara geri döndü ve 16 Ocak 2014 günü oynanan San Antonio Spurs maçında 25 sayı, 11 ribaund ile kariyer sayı rekorunu kırdı.^[31] Enes, 3 Mart tarihinde oynanan Milwaukee Bucks maçında 88-114 kaybederlerken attığı 27 sayıyla aynı sezon içinde ikinci kez kariyer rekorunu kırdı.^[32] 2013-14 sezonunu maç başına 12.3 sayı ve 7.5 ribaund ortalamalarıyla tamamladı.^[25]

16 Aralık tarihinde oynanan New Orleans Pelicans maçında Enes, 119-111 yenilirlerken attığı 29 sayıyla kariyer rekorunu kırdı.^[33]

Öncesinde Utah Jazz yönetimine takas olmak istediğini belirten Enes, 19 Şubat 2015 tarihinde Detroit Pistons ve Cleveland Cavaliers'ın da aralarında bulunduğu dört takım arasında yapılan bir takas sonucu Oklahoma City Thunder'a takas oldu.^[34] İki gün sonra oynanan Charlotte Bobcats maçında Thunder formasıyla ilk karşılaşmasına çıktı ve 110-103 kazanırlarken 10 sayı, 13 ribaund ile oynadı.^[35] Enes, 15 Mart günü oynanan Chicago Bulls maçını 109-100 kazanırlarken ilk çeyrekte aldığı 10 ribaund ile Thunder tarihinin bir çeyrekte en çok ribaund alan oyuncusu oldu.^[36] 4 Nisan tarihinde oynanan ve 131-135 kaybettikleri Dallas Mavericks maçında 30 sayı atarak kariyer rekorunu kırdı.^[37] 2014-15 sezonunun sonlarında doğru Thunder'a takas olan Enes, maç başına 18,7 sayı ve 11 ribaund ortalamaları tutturdu.^[25]

Sezonun sona ermesiyle kontratı sebebiyle sınırlı free-agent oldu. 9 Temmuz 2015 tarihinde Portland Trail Blazers Enes'e $70 milyon karşılığında 4 yıllık sözleşme teklif etti.^[38] Ancak kurallar gereği kontratı karşılama hakkı bulunan Thunder üç gün sonra bu kontratı karşılayacağını açıkladı ve böylece Enes takımda kalmış oldu.^[39]

13 Ağustos 2021'de Kanter, 2,7 milyon dolarlık sözleşme ile Boston Celtics ile anlaştı.^[40]

10 Şubat 2022'de Enes Kanter, Dennis Schröder ve Bruno Fernando ile birlikte Daniel Theis karşılığında Houston Rockets'a takas edildi.^[41] 14 Şubat'ta Rockets, Kanter'in transferinden vazgeçti.

Fransa'nın Metz kentinde yapılan FIBA 18 Yaş Altı Avrupa Basketbol Şampiyonası'nda Türkiye genç erkek millî basketbol takımında yer alan Enes Kanter, turnuvanın En Değerli Oyuncusu seçildi. 2011 Avrupa Basketbol Şampiyonasında Türkiye millî basketbol takımı kadrosunda yer almış ve turnuvayı maç başına 9,7 sayı ortalamasıyla tamamlamıştır.^[42]

Kanter bir Müslümandır. 2019'da Washington Post'ta NBA playoffları sırasında Ramazan ayında oruç tuttuğunu ve buna NBA basketbol maçları oynarken uzun süre aç kalmanın da dahil olduğunu söyledi.^[43]

Kanter, üniversite yıllarında Sünger Bob ve Jersey Shore dizisini izleyerek İngilizce öğrendiğini söyledi.

Kanter, profesyonel güreşçi Dana Brooke ile Aralık 2019'a kadar çıktı.^[44][45]

Kanter, 2020'de moda tasarımcısı ve binici Ariana Rockefeller ile çıkmaya başladı.^[46]

Kanter, 29 Kasım 2021'de Amerikan vatandaşı oldu ve yasal olarak adını da Enes Kanter Freedom olarak değiştirdi.^[47]

Kanter, profesyonel güreş hayranıdır ve daha önce profesyonel bir güreş kariyeri sürdürmekle ilgilendiğini ifade etmiştir. Kanter, All Elite Wrestling'den MJF de dahil olmak üzere profesyonel güreşçilerle çevrimiçi çekişmeler yaşamıştır.

9 Eylül 2019'da Kanter, Madison Square Garden'da düzenlenen WWE Monday Night Raw etkinliğinde özel bir gösteri yaptı ve Raw yayına girmeden önce WWE 24/7 Şampiyonu R-Truth'u yenerek unvanı kazandı, ancak birkaç dakika sonra unvanı R-Truth'a geri kaybetti. Ayrıca, New York kalabalığına Celtics formasını gösterdiği bölüm sırasında kendisini bir "heel" olarak kabul ettirdi.

Kanter, ilk ve orta eğitimini Türkiye'deki Hizmet okullarında aldı ve ABD'ye geldiğinde hareketin gönüllüleriyle yeniden bağlantı kurup, hareketin kurucusu Fethullah Gülen'le kişisel bir ilişki kurmuştur. Kanter, Gülen'le ilgili olarak şunları söylemiştir: "Dinim hakkındaki görüşleri ve günümüz sorunlarını çözme yolları bana cazip geldi. Gülen adaleti, saygıyı ve bizim gibi olmayanlara karşı sevgiyi öne çıkaran bir İslam'ı teşvik ediyor. Müslüman olmanın beraberinde bir tür görev getirdiğine ve bunun da başkalarına yardım etmek olduğuna inanıyor. Bunlar benim güçlü bir şekilde hissettiğim ilkeler."

Kanter, 2013 yılında Türkiye'deki yolsuzluk skandalı nedeniyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı kamuoyu önünde eleştirmeye başladığını söyledi.^[48] 2016'daki başarısız darbe girişiminden sonra Kanter, Twitter'da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı eleştirerek onu "yüzyılımızın Hitler'i" olarak nitelendirdi.^[49] Temmuz ayındaki darbe girişiminden kısa bir süre sonra babası ve ailesi, siyasi görüşleri ve Gülen'e verdiği destek nedeniyle 8 Ağustos'ta soyadını değiştirmesini isteyerek onu kamuoyu önünde evlatlıktan reddetti. Kanter, Gülen'i "ailesinden daha çok" sevdiğini belirterek gayriresmi olarak adını Enes Gülen olarak değiştirdi.^[50] Babası birkaç hafta sonra, 2016-18 Türkiye tasfiyelerinin bir parçası olarak 1 Eylül'de 272 sayılı hükûmet kararnamesi ile üniversitedeki görevinden ihraç edildi.^[51][52] Kanter ayrıca eski NBA oyuncusu Hidayet Türkoğlu'ndan da tepki aldı. Türkoğlu, Kanter'in yorumlarını "mantıksız" olarak nitelendirdi.^[53]

Kanter'in babası, 2018 yılında Türkiye'de bir terörist gruba üye olmakla suçlandı. Kanter, babasının Türk hükümeti tarafından hedef alındığına ve uzun yıllar hapis cezasına çarptırılabileceğine inanıyordu. Kanter, Türkiye'deki arkadaşları ve ailesiyle iletişime geçemiyordu çünkü konuşmaların kaydedileceğinden ve zarar göreceklerinden korkuyordu. Pasaportunun iptal edilmesinden altı gün sonra Türk hükûmeti, kendisini İslamcı bir örgüt olan FETÖ'ye üyeliği nedeniyle Kanter hakkında yakalama kararı çıkardı.^[54] Türkiye, Eylül 2017'ye kadar Türkiye'ye gelmeyen vatandaşlarının vatandaşlıklarının iptal edileceğini söyledi; Eylül 2017'de Kanter kendisini vatansız olarak tanımladı.^[55] Aralık 2017'de Associated Press, Türk savcıların gıyabında yargılanacak olan Kanter için dört yıldan fazla hapis cezası istediğini bildirdi.^[56]

Yine Ocak 2019'da Türkiye, Kanter hakkında iade talebinde bulundu ve Interpol'den tutuklanması için kırmızı bülten çıkarmasını talep etti. Ancak Interpol'ün internet sitesine göre herhangi bir kırmızı bülten çıkarılmadı.^[57] ABD Oregon Senatörü Ron Wyden, Kanter'in davasını üstlendi ve "ABD, özgür düşünce ve ifadeye yönelik böylesine bariz bir saldırı karşısında sessiz kalmamalıdır" dedi.^[58] Kanter daha sonra, 2020'de Portland'a geri dönmesini kolaylaştırmak için maaşından fedakârlık yapmasının bir nedeni olarak Wyden ile kurduğu bağı gösterdi.^[59]

Türk hükûmeti, 10 Ocak 2023'te Enes Kanter'in başına 500.000 dolar ödül koyulduğunu^[60] ve isminin Türkiye'nin "En Çok Aranan" teröristler listesine eklendiği bildirdi.^[61] Buna cevaben Kanter, ""Terörize ettiğim tek şey basketbol potası." dedi.^[62]

2019 yılında Kanter, Enemy of the State adlı bir ESPN belgeseline konu oldu.^[63] Ekim 2021'de, Çin'in en önemli lideri Şi Cinping'i "acımasız bir diktatör" olarak kınadı ve Twitter'da Özgür Tibet hareketine desteğini ifade etti. Kanter'in dediklerine misilleme olarak Çin hükûmeti, tüm Boston Celtics maçlarını yayınlamayı durdurdu.^[64] Yine Ekim ayında, Washington, D.C.'de bir mitinge liderlik etti ve ABD Kongresini, Çin'in Uygurlara, Kazaklara ve Kırgız azınlıklara baskı uyguladığı iddia edilen bölgelerden ithalatı sınırlayacak bir yasa olan Uygur Zorla Çalıştırmayı Önleme Yasasını geçirmeye çağırdı.^[65][66]

Kasım 2021'de Kanter, Fox News ve CNN'de Çin'deki 2022 Kış Olimpiyat Oyunları'nın boykot edilmesini savunan röportajlarda yer aldı.^[67] 6 Aralık 2021'de Amerika Birleşik Devletleri, oyunların diplomatik boykotunu açıkladı; bu, sporcuların yine de katılabileceği, ancak Amerika Birleşik Devletleri hükûmetinden hiçbir "diplomatik veya resmi temsilci" gönderilmeyeceği anlamına geliyordu.^[68]

Kanter'in son kontratından feragat edildikten sonra, Çin devletini yatıştırmak için NBA'in dışına itildiğini iddia etti. Adam Silver ve NBA, Kanter'in aktivizminin kadro dışı bırakılmasına neden olduğunu reddetti.^[69]

Haziran 2022'de Kanter, Kanadalı Senatör Leo Housakos ve Kanadalı Milletvekili Garnett Genuis ile birlikte bir basın toplantısına katıldı. Bu basın toplantısında Kanter, Çin'deki Uygurlara olan ilgisinin nasıl başladığını anlattı. Kanada Hükûmetine, Sincan eyaletinden zorla çalıştırılarak üretilen malların ithalatını durdurması çağrısında bulunuldu.

Ocak 2023'te Kanter, gazeteci John Stossel ile "The FULL Enes Kanter Freedom" başlıklı bir röportaj gerçekleştirdi: Çin, NBA İkiyüzlülüğü, LeBron ve Cena Üzerine" başlıklı röportajda, Çin de dahil olmak üzere vatandaşlarına ifade özgürlüğü tanımayan ülkelere karşı mücadele deneyimlerini özetledi ve LeBron James ve John Cena'yı Çin bağlantıları nedeniyle eleştirdi.

Kanter, Nisan 2021'de "İsrail yanlısı internetteki önde gelen etkileyicilerden biri" olarak listelendi.^[70] Aynı yılın Eylül ayında ABD, BAE, Bahreyn ve İsrail'den diplomatların ev sahipliği yaptığı ve İsrail ile iki Arap ülkesi arasındaki ilişkilerin normalleşmesine işaret eden İbrahim Anlaşmaları'nın yıldönümünü kutlayan bir etkinliğe katıldı. Kanter, Kasım 2020'de İsrailli diplomat Gilad Erdan ile de görüşerek antisemitizmle mücadele için güçlerin birleştirilmesinden bahsetti.^[71][72]

Kanter, 2018 yazında Amerika Birleşik Devletleri'nde 16 ücretsiz basketbol kampı düzenledi. Yine aynı yıl Kanter, Yunanistan'daki orman yangını mağdurları için bir bağış toplama etkinliği başlattı. 2019 yazında başlangıçta 40 ücretsiz basketbol kampı planlanmıştı ancak kendisi sonuçta 50 kampa ev sahipliği yaptı.^[73] 2020 yazında 50 ücretsiz kamp daha planlandı.^[74]

Aralık 2023'te Freedom, tüm dünyada Hristiyanları, Müslümanları ve Yahudileri basketbol oynamak için bir araya getiren basketbol okulları oluşturma planlarını duyurdu.^[75]

• http://www.nba.com/playerfile/enes_kanter/ 16 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• www.eneskanterlive.blogspot.com
• Kentucky bio
• DraftExpress.com Profili18 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• NBADraft.net Profili22 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Scout.com Profili 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Enes Kanter Biyografi