Delaware
Delaware (İngilizce telaffuz: [ˈdɛləwɛər] (
dinle)),[1] ABD'denin Orta Atlantik bölgesinde yer alan bir eyalettir.[2] 50 eyalet içerisinde büyüklük olarak 5.294 km² alanıyla 49. sırada bulunmaktadır. Eyalet, Atlas Okyanusu ve Chesapeake Körfezi arasındaki bölgede, Delmarva yarımadasında kurulmuştur. Delaware eyaletinin büyük kısmı Atlas Okyanusu kıyı şeridinde bulunmaktadır. Delaware eyaleti bu kıyı şeridi boyunca 45 km² bir alana sahiptir. Eyaletin kuzeydeki sınırı Piedmont platosu olarak bilinen bölgenin eteklerine kurulmuştur. Delaware nehri ve Christine nehri eyaletin önemli nehirlerindendir. Delaware'in en büyük şehirleri Wilmington, Newark ve başkent olan Dover'dir. Eyalet nüfusu 2020 verilerine göre 990 bin kişi civarındadır.
| Delaware | |
|---|---|
 Bayrak  Mühür | |
.svg) | |
| Ülke |  Amerika Birleşik Devletleri |
| Başkent | Dover |
| En büyük şehir | Wilmington |
| İdare | |
| • Vali | John Carney (D) |
| • Vali vekili | Bethany Hall-Long (D) |
| • Üst meclis | Delaware Senatosu |
| • Alt meclis | Delaware Temsilciler Meclisi |
| • Senatörler | Tom Carper (D) Chris Coons (D) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 5,130 km² |
| Rakım | 20 m |
| En yüksek nokta | 136 m (446 ft) |
| En alçak nokta | 0 m (0 ft) |
| Nüfus (1 Temmuz 2021) | |
| • Toplam | 1,003,384 |
| • Yoğunluk | 190/km² |
| Zaman dilimi | UTC-05.00 |
| • Yaz (YSU) | UTC-04.00 (EDT) |
| ISO 3166 kodu | US-DE |
Resmî site delaware.gov | |
Delaware eyaleti, 1787 yılında ABD anayasasını diğer eyaletlerden önce kabul ettiği için "Birinci Eyalet" olma özelliğine sahiptir. Ay'a giden Amerikalı astronotların uzay giysileri Delaware'de yapılmıştır. Naylon bu eyalette imal edilmiştir. Howard Pyle (yazar, çizer), Thomas Coleman du Pont (sanayici, hayırsever, politikacı), Judge Rheinhold (sinema oyuncusu), Valerie Bertinelli (sinema oyuncusu), Upton Sinclair (yazar, sosyal reformcu), Joe Biden (Amerika Birleşik Devletleri Başkanı) Delaware eyaletinin yetiştirmiş olduğu ünlü isimlerden bazılarıdır.
Ekonomi
Refah
| DE ilçesi | Mart 2010 | Mart 2011 |
|---|---|---|
| New Castle | 229,000 | 216,000 |
| Sussex | 323,000 | 296,000 |
| Kent | 186,000 | 178,000 |
2020'de Kiplinger tarafından yapılan araştırmaya göre, Delaware gelirde 2013'e göre yüzde 6,98 ve yüzde 0,7'lik bir oranla Amerika Birleşik Devletleri'nde kişi başına en çok milyoner sayısında on yedinci sıradaydı ancak sıralamada sekiz sıra aşağı indi. Delaware'de 2020 itibarıyla 25.937 milyoner vardı. 2020 itibarıyla tüm Delaware hanelerinin medyan geliri 64.805 dolardı.[4][5]
Tarım
Delaware'in tarımsal üretimi kümes hayvanları, fidanlık bitkileri, soya fasulyesi, süt ürünleri ve mısır'dan oluşur.
Endüstriler
2019 ekim itibarıyla, eyaletteki işsizlik oranı %3,7 idi.[6]
Eyaletin en büyük işverenleri:
- hükûmet (Delaware Eyaleti, New Castle İlçesi)
- eğitim (Delaware Üniversitesi, Delaware Technical Community College)
- bankacılık (Bank of America, M&T Bank, JPMorgan Chase, Citigroup, Deutsche Bank)
- kimya, ilaç, teknoloji (DuPont de Nemours Inc., AstraZeneca, Syngenta, Agilent Technologies)
- sağlık hizmeti (ChristianaCare (Christiana Hospital), Bayhealth Medical Center, Nemours Children's Hospital, Delaware)
- çiftçilik, özellikle Sussex ilçesinde tavuk yetiştiriciliği (Perdue Farms, Mountaire Farms, Allen Family Foods)
- perakende (Walmart, Walgreens, Acme Markets)