Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi ('AKPM), Avrupa Konseyi'nin parlamenter koludur.
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi
| |
|---|---|
 Logo | |
| Tarih | |
| Kuruluş | 10 Ağustos 1949 |
| Başkanlık | |
Başkan | Teodoros Rusopulos |
Genel Sekreter | Despina Chatzivassiliou-Tsovilis |
| Sandalye | 306 |
| Toplantı yeri | |
 | |
| Palais de l'Europe, Strazburg, France | |
| Website | |
Meclis, Avrupa Konseyi üye devletlerinin ulusal parlamentolarından seçilen 306 üyeden oluşur ve genellikle yılda dört kez, bir hafta süren genel kurul toplantıları için Strasbourg'da toplanır.
Hükûmetleri temsil eden yürütme organı olan ve sürekli diyalog içinde olduğu Bakanlar Komitesi ile birlikte Avrupa Konseyi'nin iki yasal organından biridir. Bununla birlikte, genellikle örgütün "motoru" olarak kabul edilen, hükûmetleri insan hakları konularında sorumlu tutan, devletleri demokratik standartları korumaya zorlayan, yeni fikirler öneren ve reform için ivme yaratan Meclistir.
Meclisin ana hedefleri arasında şunlar yer almaktadır:
- yeni üye devletlere üyelik şartı olarak tüm infazların sona erdirilmesini zorunlu tutarak Avrupa'da ölüm cezasına son verilmesi;
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni mümkün kılmak ve bunun için bir plan sağlamak;
- Avrupa Konseyi üye devletlerinde insan hakları ihlallerini açığa çıkaran yüksek profilli raporlar hazırlamak;
- 1989'dan bu yana eski Sovyet ülkelerinin demokrasiyi benimsemelerine yardımcı olmak;
- birçok ilerici yeni ulusal yasaya ilham vermek ve bunları şekillendirmeye yardımcı olmak; ve
- üye devletlerin çatışmayı aşmasına veya bölücü siyasi veya sosyal konularda fikir birliğine varmasına yardımcı olmak.
Diller
Avrupa Konseyi'nin resmi dilleri İngilizce ve Fransızca'dır, ancak Meclis çalışma dilleri olarak Almanca ve İtalyanca'yı da kullanır.[1] Her milletvekilinin ayrı bir kulaklığı ve üzerinde dinlemek istedikleri dili seçebilecekleri bir masası vardır. Yabancı konuklar, Meclisin çalışma dillerinden farklı bir dilde hitap etmek istediklerinde, kendi tercümanlarını getirmelidirler.
Katılımcılar
Meclisin, her üye devletin parlamentoları tarafından atanan veya seçilen 306 asil ve 306 yedek [2] olmak üzere toplam 612 üyesi vardır. Delegasyonlar ulusal parlamentodaki dengeyi yansıtmalıdır, dolayısıyla hem iktidar partilerinin hem de muhalefetin üyelerini içermelidir. Her ülkenin nüfusu, temsilci sayısını ve oy sayısını belirler. Bu, her ülkenin bir oya sahip olduğu Avrupa Konseyi'nin yürütme organı olan Bakanlar Komitesi'nin tersidir. Kırgızistan, Ürdün, Fas ve Filistin parlamentoları tam üye olmasalar da Meclis ile "Demokrasi için Ortak" statüsüne sahiptir - bu, delegasyonlarının Meclis çalışmalarına oy hakkı olmadan katılmasına izin verir - ve ayrıca Kanada, İsrail ve Meksika parlamentolarından gözlemci delegeler de vardır.
Meclise katılım masrafları – esas olarak seyahat ve konaklama masrafları – ilgili delegasyonun ulusal parlamentosu tarafından karşılanır. Raportör olarak atanan az sayıdaki üye, Meclis çalışmalarını yürütürken masrafları Avrupa Konseyi tarafından karşılanmaktadır.
AKPM'nin bazı önemli eski üyeleri şunlardır:
- Birleşik Krallık Başbakanı Sir Winston Churchill, eski Almanya Şansölyesi Helmut Kohl, eski İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi, eski Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, eski Kıbrıs Cumhurbaşkanı Glafkos Klerides, eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Tarja Halonen, eski Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikhail gibi eski devlet veya hükûmet başkanları Saakashvili, eski Arnavutluk Cumhurbaşkanı Sali Berisha ve diğerleri.[3]
Parlamento delegasyonunun kompozisyonu
| Delegasyon | Sandalye | Katılım |
|---|---|---|
 Arnavutluk | 4 | 1995 |
 Andorra | 2 | 1994 |
 Ermenistan | 4 | 2001 |
 Avusturya | 6 | 1956 |
 Azerbaycan | 6 | 2001 |
 Belçika | 7 | 1949 |
 Bosna-Hersek | 5 | 2002 |
 Bulgaristan | 6 | 1992 |
 Hırvatistan | 5 | 1996 |
 Kıbrıs Cumhuriyeti | 3 | 1961–1964, 1984 |
 Çekya | 7 | 1991[a] |
 Danimarka | 5 | 1949 |
 Eston | 3 | 1993 |
 Finlandiya | 5 | 1989 |
 Fransa | 18 | 1949 |
 Gürcistan | 5 | 1999 |
 Almanya | 18 | 1951 |
 Yunanistan | 7 | 1949–1969, 1974[b] |
 Macaristan | 7 | 1990 |
 İzlanda | 3 | 1959 |
 İrlanda | 4 | 1949 |
 İtalya | 18 | 1949 |
 Letonya | 3 | 1995 |
 Lihtenştayn | 2 | 1978 |
 Litvanya | 4 | 1993 |
 Lüksemburg | 3 | 1949 |
 Kuzey Makedonya | 3 | 1995 |
 Malta | 3 | 1965 |
 Moldova | 5 | 1995 |
 Monako | 2 | 2004 |
 Karadağ | 3 | 2007[c] |
 Hollanda | 7 | 1949 |
 Norveç | 5 | 1949 |
 Polonya | 12 | 1991 |
 Portekiz | 7 | 1976 |
 Romanya | 10 | 1993 |
 San Marino | 2 | 1988 |
 Sırbistan | 7 | 2003 |
 Slovakya | 5 | 1993[d] |
 Slovenya | 3 | 1993 |
 İspanya | 12 | 1977 |
 İsveç | 6 | 1949 |
 İsviçre | 6 | 1963 |
 Türkiye | 18 | 1949 |
 Ukrayna | 12 | 1995 |
 Birleşik Krallık | 18 | 1949 |
Notlar
Belarus Ulusal Meclisi'nin özel konuk statüsü 13 Ocak 1997'de askıya alındı.
Rusya Federasyonu, 16 Mart 2022'de Avrupa Konseyi üyesi olmaktan çıktı.[4]
Azerbaycan'ın AKPM'deki yetkileri, AKPM'nin Azerbaycan parlamento heyetinin akreditasyonunu reddetmesinin ardından, 25 Ocak 2024'te askıya alındı, ancak Avrupa Konseyi üyeliği askıya alınmadı.[5]
Demokrasi Ortağı statüsüne sahip parlamentolar
Demokrasi Ortağı statüsüne sahip parlamentolar, Avrupa Konseyi'nin belirli temel değerlerine yönelik çalışma taahhüdünde bulunur ve ilerlemelerinin ara sıra değerlendirilmesini kabul eder. Buna karşılık, Meclis ve komitelerinin çalışmalarına katılmak üzere heyetler gönderebilirler, ancak oy hakkı yoktur.
| Delegasyon | Sandalye | Nüfus | Üye başına nüfus | Demokrasi Ortağı statüsü verilen yıl |
|---|---|---|---|---|
 Ürdün | 3 | 10.954.200 | 3651400 | 2016 [6] |
 Kırgızistan | 3 | 6.586.600 | 1097766 | 2014 [7] |
 Fas | 6 | 36.261.700 | 6043616 | 2011 |
 Filistin | 3 | 5.227.193 [8] | 1742397 | 2011 [9] |
Gözlemci statüsündeki parlamentolar
| Delegasyon | Sandalye | Nüfus | Üye başına nüfus | Gözlemci statüsü verilen yıl |
|---|---|---|---|---|
 Kanada | 6 | 35.151.728 [10] | 5858621 | 1996 [11] |
 İsrail | 3 | 9.350.580 [12] | 3116860 | 1957 [13] |
 Meksika | 6 | 126.014.024 [14] | 21002337 | 1999 |
Diğer delegasyonlar
Kosova Meclisi, Meclis ve komitelerinin çalışmalarına katılmak üzere bir delegasyon belirlemeye davet edildi, ancak oy hakkı yoktur. Meclisin çalışmaları kapsamında Kosova ve kurumlarına yapılan tüm atıflar, Kosova'nın statüsüne halel getirmez.
| Delegasyon | Sandalye | Nüfus | Üye başına nüfus | Davet yılı |
|---|---|---|---|---|
 Kosova | 3 [15] | 1.806.279 [16] | 602.093 | 2016 [17] |
Davetli temsilciler
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin iki temsilcisi meclis görüşmelerine katılmak üzere davet edilmiştir.
| Katılımcılar | Sandalye | Nüfus | Üye başına nüfus | Davet yılı |
|---|---|---|---|---|
 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | 2 | 382.836 [18] | 191.418 | 2004 [19][20][21][22] |
Siyasi gruba göre kompozisyon
Meclis'te altı siyasi grup vardır.[23]
| Grup | Başkan | Koltuklar |
|---|---|---|
| Sosyalistler, Demokratlar ve Yeşiller Grubu (SOC) | Frank Schwabe (Almanya) | 152 / 612 |
| Avrupa Halk Partisi (EPP/CD) | Davor Ivo Stier (Hırvatistan) | 142 / 612 |
| Avrupa Muhafazakârlar Grubu ve Demokratik İttifak (EC/DA) | Ian Liddell-Grainger (Birleşik Krallık) | 103 / 612 |
| Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı (ALDE) | Iulian Bulai (Romanya) | 92 / 612 |
| Birleşik Avrupa Solu Grubu (UEL) | Andrej Hunko (Almanya) | 35 / 612 |
| Herhangi bir gruba ait olmayan üyeler | 58 / 612 |
Başkanlar
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanları:
| Dönem | İsim | Ülke | Siyasi üyelik |
|---|---|---|---|
| 1949 | Édouard Herriot (geçici) |  Fransa | Radikal Party |
| 1949–1951 | Paul-Henri Spaak |  Belçika | Sosyalist Parti |
| 1952–1954 | François de Menthon | Fransa | Cumhuriyetçi Halk Hareketi |
| 1954–1956 | Guy Mollet | Fransa | Sosyalist Parti |
| 1956–1959 | Fernand Dehousse | Belçika | Sosyalist Parti |
| 1959 | John Edwards |  Birleşik Krallık | İşçi Partisi |
| 1960–1963 | Per Federspiel |  Denmark | Venstre |
| 1963–1966 | Pierre Pflimlin | Fransa | Cumhuriyetçi Halk Hareketi |
| 1966–1969 | Geoffrey de Freitas | Birleşik Krallık | İşçi Partisi |
| 1969–1972 | Olivier Reverdin | İsviçre | Liberal Parti |
| 1972–1975 | Giuseppe Vedovato |  İtalya | Hristiyan Demokrasi |
| 1975–1978 | Karl Czernetz |  Avusturya | Avusturya Sosyal Demokrat Partisi |
| 1978–1981 | Hans de Koster |  Hollanda | Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi |
| 1981–1982 | José María de Areilza |  İspanya | Demokratik Merkez Birliği |
| 1983–1986 | Karl Ahrens |  Almanya | Almanya Sosyal Demokrat Partisi |
| 1986–1989 | Louis Jung | Fransa | Avrupa Halk Partisi Grubu |
| 1989–1992 | Anders Björck |  İsveç | Avrupa Demokratik Grubu |
| 1992 | Geoffrey Finsberg | Birleşik Krallık | Avrupa Demokratik Grubu |
| 1992–1995 | Miguel Ángel Martínez Martínez | İspanya | Sosyalist Grup |
| 1996–1999 | Leni Fischer | Almanya | Avrupa Halk Partisi Grubu |
| 1999–2002 | Russell Johnston | Birleşik Krallık | Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı |
| 2002–2004 | Peter Schieder | Avusturya | Sosyalist Grup |
| 2005–2008 | René van der Linden | Hollanda | Avrupa Halk Partisi Grubu |
| 2008–2010 | Lluís Maria de Puig | İspanya | Sosyalist Grup |
| 2010–2012 | Mevlüt Çavuşoğlu |  Türkiye | Avrupa Demokratik Grubu |
| 2012–2014 | Jean-Claude Mignon | Fransa | Avrupa Halk Partisi Grubu |
| 2014–2016 | Anne Brasseur |  Lüksemburg | Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı |
| 2016–2017 | Pedro Agramunt | İspanya | Avrupa Halk Partisi Grubu |
| 2017–2018 | Stella Kyriakides |  Kıbrıs Cumhuriyeti | Avrupa Halk Partisi Grubu |
| 2018 | Michele Nicoletti | İtalya | Sosyalistler, Demokratlar ve Yeşiller Grubu |
| 2018–2020 | Liliane Maury Pasquier | İsviçre | Sosyalistler, Demokratlar ve Yeşiller Grubu |
| 2020–2022 | Rik Daems | Belçika | Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı |
| 2022–günümüz | Tiny Kox | Hollanda | Birleşik Avrupa Sol Grubu |
Başkan Yardımcıları
| Dönem | İsim | Ülke | Siyasi bağlantı |
|---|---|---|---|
| 2020-günümüz | |||
| Nicole Gries-Trisse | Fransa | La République En Marche! | |
| Andreas Nick | Almanya | Almanya Hıristiyan Demokrat Birliği | |
| Akif Çağatay Kılıç | Türkiye | Adalet ve Kalkınma Partisi | |
| Roger Gale | Birleşik Krallık | Muhafazakar Parti | |
| Alvise Maniero | İtalya | Beş Yıldız Hareketi | |
| Antonio Gutierrez | İspanya | İspanyol Sosyalist İşçi Partisi | |
| Oleksandr Merezhko |  Ukrayna | Halkın Hizmetkarı | |
| Snježana Novaković Bursac |  Bosna-Hersek | Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı | |
| Cema Grozdanova |  Bulgaristan | Bulgaristan'ın Avrupa Kalkınması için Vatandaşlar | |
| Tomislav Tolušić |  Hırvatistan | Hırvat Demokratik Birliği | |
| Miroslava Němcová |  Çek Cumhuriyeti | Demokratik Yurttaşlık Partisi | |
| Lars Aslan Rasmussen | Danimarka | Sosyal Demokratlar | |
| Kimmo Kiljunen |  Finlandiya | Finlandiya Sosyal Demokrat Partisi | |
| Iraklı Kobakhidze |  Gürcistan | Gürcü Rüyası | |
| Inese Lībiņa-Egnere |  Letonya | Yeni Birlik | |
| Susanne Eberle-Strub |  Lihtenştayn | İlerici Yurttaş Partisi | |
| Laima Liucija Andrikienė |  Litvanya | Vatan Birliği | |
| Gusty Graas | Lüksemburg | Demokrat Parti |
Genel Sekreter
Ocak 2021'de Meclis, Despina Chatzivassiliou-Tsovilis'i Meclis Genel Sekreteri olarak seçti ve Mart 2021'den itibaren beş yıllık bir dönem için görev yaptı.
Strasbourg merkezli 80 kişilik çok uluslu bir sekreterliğin başında bulunuyor ve 1949'da Meclisin kurulmasından bu yana bu göreve gelen ilk kadın ve aynı zamanda Yunan uyruklu ilk kişidir.
Ayrıca bakınız
- Avrupa Kültür Sözleşmesi
- Avrupa İnsan Hakları Ödülü
- Václav Havel İnsan Hakları Ödülü