Altınözü

Hatay'ın bir ilçesi

Altınözü, Hatay'ın güneydoğusunda yer alan, Suriye ile sınırı olan ilçelerindendir. Bağlı 48 mahallesi vardır.

Altınözü
Hatay ili siyasi haritası
Hatay ili siyasi haritası
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlHatay
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamCem Gümrükçü[1]
 • Belediye başkanıRıfat Sarı (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam392 km²
Rakım27 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam61,106
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu31750
İl alan kodu0326
İl plaka kodu31

Toprağı tarıma elverişli olup, en yoğunu zeytincilik olmak üzere, tütün, buğday, arpa, biber ve çeşitli sebze meyveler yetiştirilir. Hatay'da zeytin tarımının en yoğun olduğu ilçedir. İlçede, sulamada kullanılan yapay bir gölet olan Yarseli Barajı vardır.

Bunun yanında Türkiye ve Suriye ortaklığı ile Asi Nehri üzerinde yapımı devam eden Dostluk Barajı'nın tamamlanması ile kış aylarındaki taşkınların önlenmesi ve 10 bin hektar alanın sulanması sağlanabilecek. Ayrıca baraj sulamanın yanında balıkçılık, rekreasyon ve su sporlarının yapılabileceği şekilde tasarlanacak. Ayrıca ilçede daha önce bulunan Altınözü Karbeyaz (Yiğityolu) sınır kapısı, yaklaşık 1970 Yılına kadar aktif olarak faaliyet gösterdi. Türkiye ile Suriye arasında yaşanan bir takım gerginliklerden dolayı kapı kapatıldı ve açılması için girişimde bulunulmadı.

Tarih ve coğrafya

1945 yılında Fatikli Mahallesi'nde kurulan ilçe teşkilatı, 1950 yılında Yenişehir Mahallesi'ndeki yerine taşınmıştır. Kuseyr Yaylası'nın aşağı ve orta kesimini içine alan ve Hatay'ın güney bölümüne düşen 392 km² bir alanı kapsamaktadır.

Kuzeyi Antakya, batısı Yayladağı, güneyi ve doğusu Suriye ile çevrilidir. Sınır uzunluğu 50 km'dir. Altınözü ilçesi, Hatay ilinin güneydoğusunda yer almış olup güneyden kuzeye doğru uzanan bir plato durumundadır. Yayladağı İlçesinden başlayan bu durum Amik Ovası'nda son bulur. İlçenin güneybatısında Yayladağı, doğusunda Suriye Dağları ile Asi Nehri, batı ve kuzey batısında Habibi Neccar Dağı, kuzeyi ise Amik Ovası ile çevrilidir. Kozkalesi'nden çıkan Kuseyr Çayı, Altınözü'nden geçerek Antakya merkez köylerinden Bohşin (Madenboyu) Köyü yakınında Asi Nehri ile birleşir. İklim olarak Akdeniz iklimi ile karasal iklim arasında bir geçiş arz eder. İlçede ana ekonomik etkinlik tarım ve hayvancılıktır. Altınözü'nün toprakları hemen hemen her türlü tarıma elverişlidir. Altınözü adını, bu yörede yapılan kazı çalışmalarında çok miktarda altın bulunduğu için, özellikle Bizans dönemine ait kalıntılar içinde bulunan altınların etkisi olduğu söylenir. İlçenin kırmızı biberi dünyada ün salmıştır.[kaynak belirtilmeli] Hatay ilinde zeytinciliğin en yoğun olduğu yer Altınözü'dür, ayrıca dünyanın en erken zeytin hasadı Altınözü'nde yapılmaktadır. Türkiye'nin en çok traktörüne sahip ilçesi Altınözüdür.[kaynak belirtilmeli] İlçede zeytinciliğin yanında buğday, arpa, tütün, biber, domates basta olmak üzere patlıcan, salatalık, kabak, fasulye, börülce v.s. bitkilerin üretimi yapılmaktadır. İlçe arazilerinde her türlü meyvecilik üretimi az da olsa yapılmaktadır.

Altınözü adının Osmanlılar zamanında verildiği, o devirde Fatikli mahallesinde düzenlenen tapu kayıtlarından Altınözü isminin geçmesinden anlaşılmaktadır. Altınözü, Müslüman Araplarca alınmasından sonra kale tipi şato anlamına gelen Kasr denilmeye başlanmış ve zamanla bu kelime bozularak, halk arasında Kuseyr denilmeye başlanmıştır. Haçlı seferleri sırasında Frankların eline geçmiş ve durum 150 yıl devam etmiştir. Ancak Memluk Sultanı Baybars daha sonraları Kuseyr (Altınözü) mıntıkasını ele geçirmiş ve bu bölgede 1515 yılına kadar hakimiyetini sürdürmüştür.

Osmanlı Sultanı Yavuz Sultan Selim 1515 ve 1517 yılları Mısır seferi sırasında Kuseyr mıntıkasını Osmanlı'lara bağlamış ve buralarda fazla altın olduğu için Altınözü adı verilmiştir. II. Abdulhamit'in toprak reformu sırasında Altınözü Halep Vilayetine bağlanmıştır. 1918 ve 1921 yılları I. Dünya Savaşı sonrasında Altınözü'nde bir çete kurulmuş, bu çete Türkiye-Fransa arasında imzalanan 1921 Ankara anlaşmasına kadar Fransızları 3 yıl süreyle Altınözü'ne sokmamıştır. Ancak Ankara antlaşmasından sonra Altınözü'ne giren Fransızlar ta ki Hatay'ın Türkiye'ye katılışı olan 23 Temmuz 1939'a kadar çetelerle uğraşmıştır. Hatay'ın Türkiye'ye ilhakı ile bu durum son bulmuştur. Hatay il ilan edildikten sonra Altınözü de ilçe olarak 1945 yılında Hatay'a bağlanarak 9 ilçeden biri olmuştur.

Nüfus

YılToplamŞehirKır
1945[4]29.3912.82226.569
1950[5]32.9882.63630.352
1955[6]31.2052.87128.334
1960[7]33.9993.22330.776
1965[8]32.8353.31229.523
1970[9]44.3404.64239.698
1975[10]45.5775.15840.419
1980[11]43.4184.69238.726
1985[12]53.3045.79247.512
1990[13]58.2886.51851.770
2000[14]59.1675.35253.815
2007[15]61.3238.17153.152
2008[16]63.1177.42855.689
2009[17]62.2567.45854.798
2010[18]60.5917.19953.392
2011[19]60.1987.37952.819
2012[20]59.1697.39951.770
2013[21]61.88261.882veri yok
2014[22]61.34161.341veri yok
2015[23]60.74360.743veri yok
2016[23]60.55460.554veri yok
2017[23]60.60360.603veri yok
2018[23]61.10661.106veri yok
2019[23]60.74560.745veri yok
2020[23]60.58960.589veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Kardeş şehirler

Kapaklı, Tekirdağ (2023)[24]

Kaynakça

Dış bağlantılar