2019 Finlandiya parlamento seçimleri

Finlandiya'da 14 Nisan 2019'da parlamento seçimleri yapıldı. İlk kez hiçbir parti oyların yüzde 20'sinden fazlasını elde edemedi. 2015 seçimlerinde birinci parti olan Merkez Parti, 18 sandalye kaybederek 1917'deki seçimden sonraki en düşük oy oranını elde etti ve dördüncü sıraya geriledi. Sosyal Demokrat Parti ise bir önceki seçime göre altı sandalye daha kazanarak az bir oy farkla birinci parti ünvanını eline aldı, bu 1999'dan sonra parti adına bir ilkti. Aynı zamanda bu seçimde bir önceki seçime göre Yeşiller 5 sandalye ve Sol İttifak ise 4 sandalye daha fazla kazandı.

2019 Finlandiya parlamento seçimleri
Finlandiya
← 201514 Nisan 20192023 →

Parlamento'daki 200 sandalyenin tamamı
Çoğunluk için 101 sandalye gerekli
Katılım72.84%
 Birinci partiİkinci partiÜçüncü parti
 
LiderAntti RinneJussi Halla-ahoPetteri Orpo[1]
Parti Sosyal Demokrat Finler Ulusal Koalisyon
Liderlik tarihi9 May 201410 Haziran 201711 Haziran 2016
Liderin bölgesiUusimaaHelsinkiGüneybatı Finlandiya
Son seçim34 sandalye, 16.5%38 sandalye, 17.7%37 sandalye, 18.2%
Sandalye403938
Değişimartış 6artış 1artış 1
Aldığı oy546,471538,805523,957
Oran17.73%17.48%17.00%
Değişimartış 1.23azalış 0.22azalış 1.20

 Dördüncü partiBeşinci partiAltıncı parti
 
LiderJuha SipiläPekka HaavistoLi Andersson[2]
Parti Merkez Yeşiller Sol İttifak
Liderlik tarihi9 Haziran 20123 Kasım 20186 Haziran 2016
Liderin bölgesiOuluHelsinkiGüneybatı Finlandiya
Son seçim49 sandalye, 21.1%15 sandalye, 8.5%12 sandalye, 7.1%
Sandalye312016
Değişimazalış 18artış 5artış 4
Aldığı oy423,920354,194251,808
Oran13.76%11.49%8.17%
Değişimazalış 7.34artış 2.99ppartış 1.07

 Yedinci partiSekizinci partiDokuzuncu parti
 
LiderAnna-Maja Henriksson[3]Sari Essayah[4]Harry Harkimo
Parti İsveç Halk Partisi Hristiyan DemokratlarLiike Nyt
Liderlik tarihi12 Haziran 201629 Ağustos 201521 April 2018
Liderin bölgesiVaasaSavonyaUusimaa
Son seçim9 sandalye, 4.9%5 sandalye, 3.5%
Sandalye951
DeğişimSabit 0Sabit 0Yeni
Aldığı oy139,640120,14469,427
Oran4.53%3.90%2.25%
Değişimazalış 0.37artış 0.40Yeni

Seçim bölgelerine göre seçim sonuçları

Önceki Başbakan

Juha Sipilä
Merkez

Seçilen Başbakan

Antti Rinne
Sosyal Demokrat

Finler ve Ulusal Koalisyon birer sandalye daha kazanırken, Finler bir önceki parlamentoda yer alan 21 milletvekilinin Mavi Reform'u kurmak için ayrılmasıyla kaybettiği sandalyeleride bu seçimle tekrar geri almış oldu. İsveç Halk Partisi ve Hristiyan Demokratlar sandalye sayılarını aynen korudu. Åland Koalisyonu'da sandalye sayısını korurken, on iki ay önce Liike Nyt'ı kuran eski bir Ulusal Koalisyon milletvekili Harry Harkimo kendi seçim bölgesinde aday olarak kazandı ve böylece partisinin ilk milletvekili oldu.

Sosyal Demokrat Parti lideri Antti Rinne, Merkez Parti, Yeşil Birliği, Sol İttifak ve İsveç Halk Partisi ile bir koalisyon hükümeti kurdu. Merkez Parti'nin yıkıcı yenilgisi sebebiyle açıklama yapan, Juha Sipilä, partinin Eylül 2019'daki kongresine kadar genel başkan olarak kalıcağını söyledi.

Seçim öncesi

Görevdeki hükûmet, Merkez Parti, Gerçek Finler ve Ulusal Koalisyon Partisi'nden oluşan üç partili bir merkez sağ koalisyon hükûmetiydi. 28 Mayıs 2015'te parlamento, 128'ye karşı 62 oyla Juha Sipilä'yı başbakan olarak seçti.

2017 hükümet krizi

Kampanya

2019 parlamento seçimleri için Helsinki'de asılan posterler

Oulu'daki çocuklara yönelik cinsel istismar skandalından sonra, göçmen karşıtı Gerçek Finler'e verilen destek 2018'in sonunda %8,5'ten %9'a, seçimle birlikte %17,5'e yükseldi.

Sosyal Demokratlar, ülkenin refah seviyesini yükseltmek ve finanse edebilmek için vergilerin artırılmasını önerdiler.[5]

Seçim, özellikle "Finlandiya'da politikacılara yönelik saldırıların nadir olduğu"[6] düşünüldüğünde, "kampanya sürecinde olağandışı bir saldırganlık düzeyi"[7] gördü.

Kamuoyu yoklamaları

Seçim sistemi

Eduskunta'nın 200 üyesi, D'Hondt yöntemine göre ayrılan sandalyelerle 13 çok üyeli seçim bölgesinde orantılı temsil yolu kullanılarak seçilir. Seçilen temsilci sayısı, seçimlerden altı ay önce belirlenen resmi nüfusla orantılı olmalıdır. Åland'ın tek üyeli seçim bölgesi ve kendi parti sistemi vardır.[8]

Seçim bölgesiSandalye
01 Helsinki22
02 Uusimaa36
03 Güneybatı Finlandiya17
04 Satakunta8
05 Åland1
06 Kanta-Häme14
07 Pirkanmaa19
08 Güneydoğu Finlandiya17
09 Savonya15
10 Vaasa16
11 Orta Finlandiya10
12 Oulu18
13 Laponya7

Sonuçlar

PartiOy%Sandalye+/–
Sosyal Demokrat Parti546.47117.7340+6
Gerçek Finler538.80517.4839+1
Ulusal Koalisyon Partisi523.95717.0038+1
Merkez Parti423.92013.7631–18
Yeşil Birliği354.19411.4920+5
Sol İttifak251.8088.1716+4
İsveç Halk Partisi139.6404.5390
Hristiyan Demokratlar120.1443.9050
Liike Nyt69.4272.251Yeni
Mavi Reform29.9430.970Yeni
Korsan Partisi19.0320.6200
Åland İçin (CL–M–SÅF)11.6400.3810
Yedi Yıldız Hareketi11.3660.370Yeni
Vatandaş Partisi7.6450.250Yeni
Feminist Parti6.6620.220Yeni
Liberal Parti – Seçme Özgürlüğü5.0140.160Yeni
Komünist Partisi4.3050.1400
Hayvan Adalet Partisi3.3780.110Yeni
Bağımsızlık Partisi2.4440.0800
Önce Finler2.3660.080Yeni
Komünist İşçi Partisi – Barış ve Sosyalizm İçin1.2400.0400
Aito suomalainen yhteislista5890.020Yeni
Reform Listesi5250.020Yeni
Alternatif Åland(ÅD)3580.010-
Rehtiliike yhteislista3440.010Yeni
Yhteislista Jaana ja Leo870.000Yeni
Bağımsızlar6.6120.2100
Toplam3.081.916100.002000
Geçerli oy3.081.91699.42
Geçersiz/boş oy17.8440.58
Toplam oy3.099.760100.00
Kayıtlı seçmen/katılım4.510.04068.73
Kaynak: Vaalit

Hükümet oluşumu

Seçim tartışmaları sırasında Sosyal Demokratlar, Ulusal Koalisyon Partisi, Yeşil Birliği, Sol İttifak ve İsveç Halk Partisi, Gerçek Finler'in dahil olmadığı bir koalisyona katılmakla ilgilendiklerini belirttiler.[9] Beş parti tarafından reddedilmesine rağmen, Gerçek Finler'in genel başkanı Jussi Halla-aho, koalisyon kurarken tüm partilerin sorumluluk göstermesi gerektiğini söyledi.

İki hafta sonra, hükûmeti yönetmesi beklenen SDP başkanı Antti Rinne, koalisyon ortağı olması mümkün olan her partiye temel gelir, toplu pazarlık, iklim değişikliği veya sağlık reformu gibi çeşitli konulardaki düşüncelerini değerlendirilmek için bir anket gönderdi.[10] Cevaplara ve tüm partilerle yapılan görüşmelere dayanarak, Merkez Parti, Yeşiller, Sol İttifak ve İsveç Halk Partisi ile bir hükûmet kurmak için müzakare masasına oturucağını belirtti. Müzakereler başarılı oldu ve Rinne Kabinesi 6 Haziran'da resmen göreve başladı.[11]

Kaynakça