Çapraz tonoz

Çapraz tonoz, haçvari tonoz, geçme tonoz veya haç tonoz, iki beşik tonozun dik olarak kesişmesiyle oluşan tonoz türü.^[1] Bu tür tonozlarda itme kesişim hattına odaklandığından, tonozun yalnızca dört köşeden desteklenmesi yeterlidir.

İlk olarak Roma İmparatorluğu döneminde kullanılan çapraz tonozlar, Roma dönemi sonrasında bir müddet pek kullanılmadı. Karolenj mimarisi ve Romanesk mimarinin beraberinde getirdiği daha kaliteli taş işçiliğiyle beraber tekrar rağbet görmeye başladı. Avrupa mimarisinde Gotik mimariyle beraber yerini daha esnek olan kaburgalı tonoza bıraktı.