Lalawigan ng Satun

Ang pangalang Satun ay isang Taylandes na bersiyon ng orihinal nitong pangalang Malay, Setul (santol, o ligaw na puno ng manggostan). Setoi ang pangalan ng lalawigan sa diyalektong Hilagang Malay.

Ang lalawigan ay nasa Tangway ng Malaya, sa baybayin ng Dagat Andaman. Nahihiwalay ito sa lalawigan ng Songkhla ng bulubundukin ng Nakhon Si Thammarat, at mula sa Malaysia ng kabundukan ng Sankalakhiri. Ang kabuuang lugar ng kagubatan ay 1,212 square kilometre (468 mi kuw) o 40.1 porsiyento ng sakop ng lalawigan.^[5]

Ang mga Pambansang Liwasang Pandagat ng Ko Tarutao at Ko Phetra ay bahagi ng lalawigan. Malapit sa hangganan ng Malaysia ang Pambansang Liwasan ng Thale Ban, isang malaking pook ng tubig-tabang na latian.

Noong 1897 ang Satun ay naging bahagi ng Monthon Syburi (ngayon ay Kedah), na noong 1909 ay hinati sa pagitan ng Imperyong Britaniko at ng Siam bilang bahagi ng Tratadong Anglo-Siames ng 1909. Habang ang karamihan sa Kedah ay ibinigay sa Britanya, ang Satun ay iginawad sa Siam dahil mayroon itong bahagyang malaking populasyon ng mga Taylandes. Ang Satun ay isinama noon sa Monthon Phuket. Ang sistemang monthon ay natapos noong 1933, at ang lalawigan ng Satun ay naging isang unang-nibel na subdibisyon ng Taylandiya. Hanggang 1916 Aag Satun ay isang maliit na estadong Malay na kilala bilang Kaharian ng Setul Mambang Segara, malapit na nauugnay sa Sultanato ng Kedah. Pagkatapos ng petsang iyon ito ay pinangangasiwaan ng isang gobernador na ipinadala mula sa Nakhon Si Thammarat.

Ang lalawigan ay dapat na naging lugar ng malalim na pantalang pandagat ng Pak Bara sa Distrito ng La-ngu.

Ang panlalawigang selyo ay nagpapakita ng Phra Samut Thewa (समुद्र देवा Samudra Deva, "Diyos ng karagatan") na nakaupo sa isang bato sa dagat, kasama ang paglubog ng araw sa likod. Si Phra Samut Thewa ay isang espiritu na nagbabantay sa dagat. Ang bato ay ang kanyang banal na sasakyan. Ang paglubog ng araw ay sumisimbolo sa Dagat Andaman, na nasa kanluran ng lalawigan.

Tulad ng Narathiwat, Yala, at Pattani, ang Satun ay isa sa apat na lalawigan ng Thailand na may mayoryang Muslim: 76.77 porsiyento ay Muslim at 23.02 porsiyento ay Budista. Karamihan sa mga Muslim ay etniko-Malay, bagaman 9.9 porsiyento lamang ng kasalukuyang populasyon ang nagsasalita ng Malay bilang kanilang sariling wika dahil sa resulta ng isang epektibong paglipat ng wika mula sa Malay tungo sa Taylandes sa mga populasyon nito. Ang karamihang wika sa lalawigan ng Satun ay Timog Taylandes^{[kailangan ng sanggunian]} habang ang diyalektong Malay na ginamit sa Satun ay naiiba sa Patani Malay at mas malapit sa diyalektong Kedah ng Malay.^{[kailangan ng sanggunian]}

Ayon sa tagapagsalita ng Tanggapang Panlalawigan ng Satun Provincial, ang kita ng turismo ng lalawigan ay tumaas mula dalawa hanggang 6.3 bilyong baht mula 2010 hanggang 2013, habang ang mga turista ay tumaas mula 690,000 hanggang 1.13 milyon.^[7]

Inanunsyo ng Kagawaran ng mga Paliparan noong Oktubre 2018 na magsasagawa sila ng pag-aaral sa paktibilidad ng isang paliparan sa lalawigan. Anim na milyong baht ang inilalaan para sa pag-aaral, na matatapos sa Setyembre 2019.^[8]

Ang Satun ay nahahati sa pitong distrito (amphoe). Ang mga ito ay nahahati pa sa 36 na mga subdistrito (tambon) at 277 mga nayon (muban).