จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
วงศ์ลิงลม[1] (อังกฤษ: Lorisid; อินโดนีเซีย: Kukang) เป็นวงศ์ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ในอันดับไพรเมตวงศ์หนึ่ง ใช้ชื่อวงศ์ว่า Lorisidae (หรือ Loridae) สมาชิกในวงศ์นี้ที่เป็นที่รู้จักกันดี ประกอบไปด้วย ลิงลม หรือ นางอาย, ลิงลมเรียว, พอตโต, อังวานติโบ
ลักษณะ
ลักษณะของสัตว์ในวงศ์นี้ ถือเป็นไพรเมตขนาดเล็ก ลำตัวขนาดเท่าแมวบ้านหรือเล็กกว่า[1] สีขนโดยปกติจะเป็นสีเทาหรือสีน้ำตาล สีเข้มที่ด้านข้างและด้านบนลำตัว มีดวงตากลมโตขนาดใหญ่ ใช้ประโยชน์ในการหากินในเวลากลางคืน ใบหน้ากลมแบน ใบหูมีขนาดเล็กและมักจะซ่อนอยู่ในขน นิ้วหัวแม่มือและนิ้วต่าง ๆ สั้น นิ้วเท้าที่สองของขาหลังมีกรงเล็บที่เหมาะสำหรับการทำความสะอาดขน หางสั้นหรือจะหายไปอย่างสมบูรณ์ เมื่อโตเต็มที่มีความยาวประมาณ 17-40 เซนติเมตร และมีน้ำหนักระหว่าง 0.3-2 กิโลกรัม ขึ้นอยู่กับชนิด มีฟันที่เขียนเป็นสูตรได้ คล้ายคลึงกับลีเมอร์: ![{\displaystyle {\tfrac {2.1.3.3}{2.1.3.3}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a72f7e6bd85b2c2955100971c1fa1a4ac8b5cd69)
วงจรชีวิต
มีระยะเวลาการตั้งท้องนานสี่ถึงหกเดือนและให้ลูกเต็มที่สองตัว ลูกอ่อนจะเกาะอยู่กับหน้าท้องของแม่หรือรอในรังขณะที่แม่ไปหาอาหาร ใช้เวลาประมาณ 3-9 เดือนขึ้นอยู่กับชนิด หย่านมและโตเต็มวัยภายใน 10-18 เดือน มีอายุยืนได้ถึง 20 ปี
พฤติกรรม
เป็นสัตว์ที่ทรงตัวได้ดีบนต้นไม้ เป็นสัตว์ที่หากินในเวลากลางคืน ปกติจะเคลื่อนไหวเชื่องช้า แต่จะเคลื่อนไหวได้เร็วมากในเวลากลางคืนเมื่อจะจับอาหาร ปกติเป็นสัตว์กินเนื้อเป็นหลัก โดยจับสัตว์เล็ก ๆ กินเป็นอาหารได้หลากหลาย ทั้งแมงและแมลงต่าง ๆ, นก, ไข่นกและลูกนก หรือแม้กระทั่งค้างคาว อาจมีกินยอดใบอ่อนของพืชหรือผลไม้ต่าง ๆ เป็นอาหารรองลงไปได้ด้วย โดยปกติเป็นสัตว์ที่หากินและอาศัยอยู่ตามลำพัง
พบกระจายพันธุ์ในป่าดิบ หรือป่าเสื่อมโทรมของทวีปแอฟริกาตอนกลาง และในภูมิภาคเอเชียใต้จนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในทวีปเอเชีย ในลิงลม หรือนางอาย ซึ่งพบในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ยังมีน้ำลายที่มีพิษร้ายแรงอีกต่างหาก โดยถือว่าเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพียงจำพวกเดียวที่มีพิษ โดยพิษนี้มีลักษณะคล้ายน้ำมันที่ผลิตออกมาจากข้อศอก ลิงลมจะผสมน้ำมันนี้กับน้ำลายตัวเองเพื่อใช้ในการกัด ปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์ยังไม่ทราบถึงสาเหตุที่แท้จริงของการพิษนี้ ซึ่งเป็นไปได้ทั้งใช้เพื่อการป้องกันตัว, แย่งชิงคู่และอาณาเขต, ล่าอาหาร รวมถึงมีไว้เพื่อกำจัดปรสิตสิ่งรบกวนตามร่างกายอีกด้วย [2]
การจำแนก
ปัจจุบันแบ่งออกได้เป็น 5 สกุล 11 ชนิด [4] (พบในประเทศไทย 2 ชนิด[1])
- อันดับ Primates
- อันดับย่อย Strepsirrhini: ไพรเมตที่ไม่ใช่ทาร์เซียร์
- อันดับฐาน Lemuriformes
- วงศ์ใหญ่ Lemuroidea
- วงศ์ใหญ่ Lorisoidea
- วงศ์ Lorisidae
- วงศ์ย่อย Perodicticinae
- สกุล Arctocebus
- อังวานติโบคาลาบาร์, Arctocebus calabarensis
- อังวานติโบสีทอง, Arctocebus aureus
- สกุล Perodicticus
- พอตโต, Perodicticus potto
- สกุล Pseudopotto
- พอตโตแปลง, Pseudopotto martini
- วงศ์ย่อย Lorinae
- สกุล Loris
- ลิงลมเรียวแดง, Loris tardigradus
- ลิงลมเรียวเทา, Loris lydekkerianus
- สกุล Nycticebus
- Nycticebus bancanus
- ลิงลมเหนือ, ลิงลมเบงกอล, Nycticebus bengalensis
- Nycticebus borneanus
- ลิงลมใต้, Nycticebus coucang
- ลิงลมชวา, Nycticebus javanicus
- Nycticebus kayan
- †? Nycticebus linglom
- ลิงลมบอร์เนียว, Nycticebus menagensis
- ลิงลมแคระ, Nycticebus pygmaeus
- วงศ์ Galagidae: กาลาโก
- อันดับย่อย Haplorrhini: ทาร์เซียร์, ลิง และเอป
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น