ปลาโจก

ปลาโจก (อังกฤษ: Soldier river barb) เป็นสกุลของปลาน้ำจืดจำพวกหนึ่ง ในวงศ์ปลาตะเพียน (Cyprinidae) ใช้ชื่อสกุลว่า Cyclocheilichthys (/ไซ-โคล-ไคล-อิค-ธีส/; เฉพาะชนิด C. apogon, C. armatus และ C. raspasson ใช้ชื่อสกุลว่า Anematichthys)

ปลาโจก
Cyclocheilichthys apogon จากอำเภอซัมบัซ จังหวัดกาลีมันตันตะวันตก ประเทศอินโดนีเซีย
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต
อาณาจักร:	สัตว์
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น:	ปลาที่มีก้านครีบ
อันดับ:	อันดับปลาตะเพียน
วงศ์:	วงศ์ปลาตะเพียน
สกุล:	ปลาโจก Bleeker, 1879
ชนิดต้นแบบ
Systomus apogon Valenciennes, 1842
ชนิด
ดูเนื้อหา

โดยคำว่า Cyclocheilichthys มาจากภาษากรีกโบราณคำว่า κύκλος (kýklos) หมายถึง "วงกลม", χείλος (cheílos) หมายถึง "ริมฝีปาก" และ ἰχθύς (ikhthús) หมายถึง "ปลา" ซึ่งมีความหมายถึง ริมฝีปากของปลาในสกุลนี้^[1] มีชื่อสามัญเรียกในภาษาไทยรวม ๆ กันว่า "โจก" หรือ "ตะโกก" หรือ "ไส้ตัน" ในชนิดที่มีขนาดเล็ก เป็นต้น^[2]

มีรูปร่างโดยรวม คือ มีรูปร่างเหมือนปลาในวงศ์นี้ทั่วไป ส่วนหัวแหลม ลำตัวยาวเรียว แบนข้างเล็กน้อย บางชนิดมีหนวด 2 คู่ บางชนิดมีหนวด 1 คู่ หรือไม่มีหนวดเลย บริเวณแก้มและจะงอยปากมีตุ่มประสาทเล็ก ๆ เรียงกันเป็นแถว เกล็ดตามแนวเส้นข้างลำตัวมีไม่เกิน 50 แถว มีลักษณะเด่นคือ ครีบหลังมีก้านครีบตอนหน้าแข็งยาวคล้ายเงี่ยงเห็นได้ชัดเจน และมีขอบจักเป็นฟันเลื่อย มีก้านครีบแขนง 8 ครีบ พื้นลำตัวโดยมากด้านหลังและครีบสีเทาอมฟ้า ส่วนอื่นสีเงิน แต่ก็มีบางชนิดที่เป็นสีอื่น เช่น สีแดง และมีลวดลายตามลำตัว ขนาดลำตัวแตกต่างกันไปตามชนิด มีตั้งแต่ 15 เซนติเมตร จนถึง 2 ฟุต

ปลาโจกจัดเป็นปลาที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ โดยเฉพาะในประเทศไทย ในชนิด C. enoplus หรือ ปลาตะโกก ที่มีการเพาะเลี้ยงกันในเชิงพาณิชย์ ^[3]