เผ่าดาน

เมื่อยาโคบไปอยู่กับลาบัน ลุงของตน ลาบันให้ยาโคบทำงาน 7 ปี เพื่อแลกกับนางราเชล บุตรสาวคนเล็กของตน แต่เมื่อครบ 7 ปีตามกำหนด ลาบันกลับให้ยาโคบแต่งงานกับนางเลอาห์ บุตรีคนโต ด้วยเหตุผลที่ว่าเป็นธรรมเนียมที่คนพี่จะต้องแต่งก่อนคนน้อง ยาโคบจึงต้องทำงานอีก 7 ปีเพื่อให้ได้นางราเชล เมื่ออยู่กินกันนั้น ยาโคบรักนางราเชล และชังนางเลอาห์ พระเจ้าจึงทรงเบิกครรภ์ของนางให้มีบุตรชายแก่ยาโคบ ถึง 4 คนติดต่อกัน ต่อมาเมื่อนางราเชลเห็นว่าตนไม่มีบุตร และพี่สาวมีบุตรชายถึง 4 คน จึงได้ยกนางบิลฮาห์ สาวใช้ของตนให้เป็นภรรยาน้อยของยาโคบ เพื่อนางจะได้มีบุตรชายโดยผ่านทางสาวใช้นั่นเอง

เหตุที่ได้ชื่อว่า ดาน เนื่องด้วยเมื่อนางบิลฮาห์ตั้งครรภ์และมีบุตรชายให้แก่ยาโคบ นางราเชล ผู้เป็นนายหญิงจึงกล่าวว่า "พระเจ้าผู้ทรงตัดสินเรื่องข้าพเจ้า ได้ทรงสดับฟังเสียงข้าพเจ้าทูล จึงประทานบุตรชายแก่ข้าพเจ้า"^[1] ดาน จึงมาจากคำภาษาฮีบรู ที่แปลว่า เขาพิพากษาแล้ว^[2]

ก่อนยาโคบจะสิ้นใจ ท่านได้เรียกบรรดาบุตรของท่านมา เพื่อบอกเหตุอันจะเกิดภายหน้าแก่บุตรของท่าน คำพยากรณ์ของยาโคบที่มีต่อดาน มีดังนี้

"...ส่วนดานจะเป็นทนายของประชาชนของตน เป็นเผ่าหนึ่งในอิสราเอล ดานจะเป็นงูอยู่กลางถนน เป็นงูพิษที่อยู่ในหนทางที่กัดส้นเท้ามาให้คนขี่ตกหงายลง..."^[3]

ก่อนโมเสสจะสิ้นชีวิต พระเจ้าได้ทรงเรียกท่านขึ้นไปยังภูเขาอาบาริม แผ่นดินโมอับ ตรงข้ามเมืองเยรีโค นั้น ที่นั่น โมเสสได้กล่าวอวยพระแก่ชนเผ่าต่าง ๆ ของอิสราเอล โดยบทอวยพรแก่เผ่าดาน เป็นดังนี้

"...ดานเป็นลูกสิงห์ ที่กระโดดมาจากเมืองบาชาน..."^[4]

เมื่ออิสราเอลได้ขับไล่ชนเผ่าต่าง ๆ และยึดครองแผ่นดินคานาอันแล้วนั้น เผ่ารูเบน และเผ่ากาดได้ขอโมเสสเพื่อยึดครองพื้นที่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำจอร์แดน จึงไม่มีส่วนในแผ่นดินคานาอัน^[5] เผ่ายูดาห์ ได้รับเกียรติ เนื่องจากประมุขเผ่า ได้แก่ คาเลบ ได้เป็นหนึ่งในสองของผู้สอดแนมที่ได้ถวายพระเกียรติพระเจ้าต่อแผ่นดินคานาอัน จึงได้รับสิทธิการเลือกดินแดนในคานาอันก่อนเผ่าอื่น ๆ^[6]

เผ่าเลวี ไม่มีส่วนแบ่งในแผ่นดินคานาอัน เนื่องจากเป็นกลุ่มคนที่พระเจ้าทรงเลือกให้ปรนนิบัติงานในสถานนมัสการแก่อิสราเอล ส่วนพงศ์พันธุ์โยเซฟ ได้แก่ เผ่าเอฟราอิม และเผ่ามนัสเสห์นั้น ได้รับสิทธิแห่งบุตรหัวปี ดังนั้น จึงคงเหลือเพียง 7 เผ่าที่ยังไม่ได้รับจัดสรรแผ่นดิน โยชูวา ผู้นำอิสราเอลในขณะนั้น จึงได้นำแผนที่คานาอันส่วนทีเหลือมาแบ่งเป็น 7 ส่วน และได้ทำฉลากสำหรับทั้ง 7 เผ่า ตามที่พระเจ้าทรงบัญชาผ่านโมเสสไว้

ในครั้งนั้น เผ่าดาน จับได้ฉลากที่ 7 และได้ยึดครองเมืองเหล่านั้น และตั้งชื่อเมืองเหล่านั้นเสียใหม่ว่า ดาน ตามชื่อดาน บรรพบุรุษของเขา ^[7]

• พระธรรมปฐมกาล
• พระธรรมกันดารวิถี
• พระธรรมโยชูวา
• ยาโคบ
• โมเสส