อำเภอหนองมะโมง
หนองมะโมง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดชัยนาท เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอวัดสิงห์ ตั้งเป็นกิ่งอำเภอขึ้นในปี พ.ศ. 2539[1] ยกฐานะขึ้นเป็นอำเภอในปี พ.ศ. 2550[2] เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพการบริหารงานของหน่วยบริหารราชการส่วนภูมิภาค และถือเป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา 5 ธันวาคม พ.ศ. 2550
อำเภอหนองมะโมง | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Nong Mamong |
| คำขวัญ: เห็ดโคนของแท้ ถิ่นแย้เก่าก่อน หินอ่อนงามตา ผ้าทอพื้นเมือง ลื่อเลื่องไม้กวาด ประวัติศาสตร์ด็อกเตอร์ป๋วย | |
 แผนที่จังหวัดชัยนาท เน้นอำเภอหนองมะโมง | |
| พิกัด: 15°16′36″N 99°52′0″E / 15.27667°N 99.86667°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | ชัยนาท |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 291.0 ตร.กม. (112.4 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2566) | |
| • ทั้งหมด | 19,302 คน |
| • ความหนาแน่น | 66.33 คน/ตร.กม. (171.8 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 17120 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 1807 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอหนองมะโมง หมู่ที่ 1 ตำบลหนองมะโมง อำเภอหนองมะโมง จังหวัดชัยนาท 17120 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอหนองมะโมงมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหนองฉางและอำเภอหนองขาหย่าง (จังหวัดอุทัยธานี)
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอวัดสิงห์
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอหันคาและอำเภอเนินขาม
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบ้านไร่ (จังหวัดอุทัยธานี)
ประวัติ
"หนองมะโมง" เดิมเป็นหมู่บ้านของตำบลกุดจอก อำเภอวัดสิงห์ ชนเผ่าที่เป็นบรรพบุรุษของอำเภอหนองมะโมง โดยส่วนใหญ่สืบเชื้อสายมาจากชาวลาวที่เรียกตัวเองว่า “ลาวครั่ง” ได้อพยพย้ายถิ่นมาจากบ้านเก่าเขากระจิว จังหวัดสุพรรณบุรี เข้ามาตั้งถิ่นฐานบ้านเรือนอยู่บริเวณบ้านกุดจอก ในราวปี พ.ศ. 2427 เมื่อมีประชากรมากขึ้นจึงได้มีการขยายพื้นทีทํากินและกระจายตั้งบ้านเรือนไปยังพื้นทีใกล้เคียง ชื่อ “หนองมะโมง” เกิดจากการตั้งชือตามสภาพภูมิประเทศของหมู่บ้านซึ่งได้มาตั้งบ้านเรือนและทํามาหากินบริเวณรอบหนองน้ำที มีต้นมะโมงขึ้นอยู่ จึงเรียกชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านหนองมะโมง” และแยกออกเป็นตำบล โดยแบ่งหมู่บ้านบางส่วนของตำบลตำบลกุดจอกตั้งเป็นตำบลหนองมะโมง ในปี พ.ศ. 2473[3] ในปี พ.ศ. 2483 กระทรวงมหาดไทยได้ยุบรวมพื้นที่ตำบลเนื่องจากมีตำบลมากเกินไปจึงยุบตำบลหนองมะโมงเข้ากับตำบลกุดจอก ก่อนที่ในปี พ.ศ. 2490 ได้แบ่งหมู่บ้านบางส่วนของตำบลตำบลกุดจอกตั้งเป็นตำบลหนองมะโมงอีกครั้ง[4] ในปี พ.ศ. 2522 ได้ตั้งตำบลวังตะเคียน โดยแยกบางหมู่บ้านออกจากการปกครองตำบลหนองมะโมง[5] และในปี พ.ศ. 2526 มีการแยกบางหมู่บ้านออกจากการปกครองตำบลกุดจอกตั้งเป็นตำบลสะพานหิน[6]
ต่อมาทางกระทรวงมหาดไทยได้ประกาศท้องที่ฝั่งทิศตะวันตกของอำเภอวัดสิงห์ทั้ง 4 ตำบล คือ ตำบลกุดจอก ตำบลวังตะเคียน ตำบลหนองมะโมง ตำบลสะพานหิน ตั้งขึ้นเป็น กิ่งอำเภอหนองมะโมง ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ. 2539 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 15 กรกฎาคม ปีเดียวกัน[1] และในวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 ได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอหนองมะโมง โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอหนองมะโมงแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 4 ตำบล 41 หมู่บ้าน ได้แก่
| ลำดับ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[7] |
|---|---|---|---|---|
| 1. | หนองมะโมง | Nong Mamong | 12 | 5,104 |
| 2. | วังตะเคียน | Wang Takhian | 13 | 6,650 |
| 3. | สะพานหิน | Saphan Hin | 10 | 5,132 |
| 4. | กุดจอก | Kut Chok | 6 | 2,466 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอหนองมะโมงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลวังตะเคียน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังตะเคียนทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลหนองมะโมง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองมะโมงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลสะพานหิน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสะพานหินทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลกุดจอก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดจอกทั้งตำบล