สแต็ก (กีฬา)
สแต็ค (อังกฤษ: sport stacking, cup stacking, speed stacking, flash cup, cheetah cup, stack titan) คือกีฬาประเภทบุคคลหรือทีมชนิดหนึ่ง เกี่ยวข้องกับการเรียงแก้วหรือถ้วยพลาสติกที่ออกแบบมาพิเศษ ตามรูปแบบลำดับเฉพาะ โดยใช้เวลาให้น้อยที่สุด ซึ่งปัจจุบันกีฬาสแต็คได้เปิดกว้างและจัดการแก้ปัญหาเรื่องการผูกขาดทางธุรกิจอุปกรณ์กีฬา โดยการนำขององค์กรจัดตั้งเพื่อกำกับดูแลอย่างเป็นธรรมที่มีชื่อว่า สหพันธ์กีฬาสแต็คนานาชาติ (International Sport Stacking Federation)
สแต็กเรียงซ้อนแบบ 1–10–1 | |
สมาพันธ์สูงสุด | International Sport Stacking Federation (ISSF) สหพันธ์กีฬาสแต็คนานาชาติ |
---|---|
ชื่ออื่น | กีฬาสแต็ค |
เล่นครั้งแรก | 1981, โอเชียนไซด์ รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐ[1] |
ผู้เล่นที่ขึ้นทะเบียน | https://issf.online/ISSF-international/mobile/ |
ลักษณะเฉพาะ | |
การปะทะ | ไม่ |
ผู้เล่นในทีม | เดี่ยว, คู่, ทีม 4-5 คน |
แข่งรวมชายหญิง | ใช่ แข่งแยกกัน |
หมวดหมู่ | ในร่ม กลางแจ้ง |
อุปกรณ์ | แก้ว, แผ่นรอง, ตัวจับเวลา |
จัดแข่งขัน | |
ประเทศ ภูมิภาค | ทั่วโลก |
โอลิมปิก | AAU Junior Olympic Games |
ซึ่งแต่เดิมมี สมาคมกีฬาสแต็คโลก (World Sport Stacking Association: WSSA)[3] เป็นผู้เริ่มต้น แต่มีเงื่อนไขการผูกขาดของยี่ห้ออุปกรณ์กีฬา จึงได้มีองค์กรที่กำกับดูแลกีฬาสแต็ค 2 องค์กรหลักที่ได้รับการยอมรับจากหลายประเทศในปัจจุบัน
ผู้เข้าร่วมการแข่งขันสแต็คจะต้องเรียงซ้อนแก้วพลาสติกในลำดับที่กำหนดมาแล้ว ตัดสินแพ้ชนะโดยการจับเวลา ลำดับนั้นมักจะเป็นการเรียงซ้อนในรูปแบบพีระมิดแบบสามใบ หกใบ หรือสิบใบ กีฬานี้ทำให้เกิดประชาคมขนาดใหญ่ในยูทูบ ซึ่งผู้เล่นสแต็กจะอัปโหลดวิดีโอในเวลาที่ทำได้เร็วที่สุดของตนแบ่งปันให้ผู้อื่น
ประวัติ
กีฬานี้เดิมเป็นกิจกรรมชนิดหนึ่งในสมาคมเพื่อเด็กหญิงและเด็กชายแห่งอเมริกา (Boys & Girls Clubs of America) ในแคลิฟอร์เนียใต้ และได้รับความสนใจระดับชาติเมื่อ พ.ศ. 2533 ในรายการโทรทัศน์ เดอะทูไนต์โชว์สตาร์ริงจอห์นนี คาร์สัน (The Tonight Show starring Johnny Carson) [4] กีฬานี้คิดค้นโดยเวย์น กอดิเนต (Wayne Godinet) [5] ผู้ซึ่งแนะนำรูปแบบแรกสุดของการจัดเรียงและเรียกขานกีฬานี้ว่า "คารังโกคัปสแต็ก" (Karango Cup Stack) ในเวลาไม่นานกอดิเนตก็ได้รวมกลุ่มผู้เล่นในชื่อกลุ่มคัปสแต็ก หลังจากนั้น บ็อบ ฟอกซ์ (Bob Fox) ครูพละศึกษาได้นำกิจกรรมนี้มาพัฒนาให้เป็นกีฬาโดยกำหนดกฎกติกา และก่อตั้งสมาคมกีฬาสแต็กโลกขึ้นมาเพื่อดูแล เขายังก่อตั้งบริษัทสปีดสแต็กส์ (Speed Stacks) ร่วมกับหุ้นส่วน แลร์รี โกเออส์ (Larry Goers) เพื่อผลิตผลิตภัณฑ์กรรมสิทธิ์ที่เกี่ยวกับกีฬาสแต็ก รวมทั้งระบบจับเวลาที่จดสิทธิบัตรแล้วเรียกว่า สแต็กแมต (StackMat) ซึ่งนำไปใช้ในการแข่งขันปั่นลูกบาศก์ (speedcubing) ด้วย
การแข่งขันครั้งแรก ๆ ของกิจกรรมนี้จัดขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2541 ที่โอเชียนไซด์ รัฐแคลิฟอร์เนีย และเดนเวอร์ รัฐโคโลราโด ปัจจุบันสมาคมกีฬาสแต็กโลกเป็นผู้จัดการการแข่งขันระดับโลกทั้งหมด ซึ่งครั้งแรกแนะนำโดยบ็อบ ฟอกซ์ [6] เมื่อ พ.ศ. 2547 สมาคมเปลี่ยนชื่อกีฬานี้จาก cup stacking เป็น sport stacking ซึ่งอธิบายถึงความพยายามกำหนดให้เป็น "กีฬาแข่งขันชนิดหนึ่ง"
สมาคมกีฬาสแต็คประเทศไทย เป็นผู้เดียวที่ได้รับสิทธิในการจัดการแข่งขันกีฬาสแต็กในประเทศไทย ก่อตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2551 สมาคมนี้เป็นผู้จัดหาคัดเลือกตัวแทนของประเทศไทยเพื่อไปแข่งขันในระดับโลกต่อไปและเป็นกีฬาที่หลายประเทศชื่นชอบมาก
รูปแบบการแข่งขันทางการ
รูปแบบการแข่งขันกีฬาสแต็ก
- แบบทั่วไป : 3-3-3, 3-6-3 และ Cycle
- แบบพิเศษ : เล่นคู่และเล่นเป็นทีม
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
- สมาคมกีฬาสแต็คประเทศไทย เก็บถาวร 2016-10-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- สมาคมกีฬาสแต็กโลก