ราชวงศ์แลงคัสเตอร์
ราชวงศ์แลงคัสเตอร์ (อังกฤษ: House of Lancaster) เป็นสาขาหนึ่งของราชวงศ์แพลนแทเจเนตของอังกฤษ ราชวงศ์แลงคัสเตอร์เป็นฝ่ายหนึ่งในสงครามดอกกุหลาบ ซึ่งเป็นสงครามกลางเมืองในการแย่งราชบัลลังก์อังกฤษ และมีผลกระทบกระเทือนต่อราชอาณาจักรอังกฤษและราชอาณาจักรเวลส์ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 15 ชื่อของราชวงศ์ตั้งตามชื่อจอห์นแห่งกอนต์ ดยุกที่ 1 แห่งแลงคัสเตอร์ พระราชโอรสของ พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 ผู้มีตำแหน่งเป็นดยุคแห่งแลงคัสเตอร์ สัญลักษณ์ของราชวงศ์แลงคัสเตอร์คือ ดอกกุหลาบแดงแห่งแลงคัสเตอร์
ศัตรูของราชวงศ์แลงคัสเตอร์คือราชวงศ์ยอร์ก ความเป็นคู่แข่งระหว่างแลงคัสเตอร์กับยอร์ก ซึ่งกลายมาเป็นมลฑลสืบต่อกันมาจนถึงทุกวันนี้ แต่อย่างไม่เป็นทางการ เช่น การแข่งกีฬาประจำปีระหว่างมหาวิทยาลัยแลงคัสเตอร์ และมหาวิทยาลัยยอร์ก ที่เรียกว่า “การแข่งขันกีฬาดอกกุหลาบ” (Roses Tournament)
ราชวงศ์แลงคัสเตอร์มาสิ้นสุดลงในยุทธการที่ทิวก์สบรี (Battle of Tewkesbury) ในปี ค.ศ. 1471 ราชวงศ์ทิวดอร์ ผู้ปกครองอังกฤษตั้งแต่ปี ค.ศ. 1485 ถึง ปี ค.ศ. 1603 สืบสายมาจากราชวงศ์แลงคัสเตอร์ทางเลดี้ มาร์กาเรต โบฟอร์ท (Lady Margaret Beaufort) เหลนของจอห์นแห่งกอนต์ ผู้แต่งงานกับเอ็ดมันด์ ทิวดอร์ ดยุกแห่งริชมอนด์ (Edmund Tudor, Earl of Richmond) เลดี้ มาร์กาเรต โบฟอร์ทเป็นพระมารดาของสมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 7 แห่งอังกฤษ พระเจ้าเฮนรีที่ 7 ทรงยุติการแย่งราชบัลลังก์ระหว่างราชวงศ์แลงคัสเตอร์กับราชวงศ์ยอร์กโดยการเสกสมรสกับ เอลิซาเบธ แห่งยอร์ก พระราชธิดาของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 4 และตั้งราชวงศ์ใหม่ที่เรียกว่า “ราชวงศ์ทิวดอร์”
กษัตริย์ราชวงศ์แลงคัสเตอร์ ของอังกฤษ:
- สมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 4 แห่งอังกฤษ, ครองราชย์ ค.ศ. 1399 - ค.ศ. 1413
- สมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 5 แห่งอังกฤษ[2], ครองราชย์ ค.ศ. 1413 - ค.ศ. 1422
- สมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 6 แห่งอังกฤษ[3], ครองราชย์ ค.ศ. 1422 - ค.ศ. 1461 และ ค.ศ. 1470 - ค.ศ. 1471
ที่มา
ราชวงศ์แลงคัสเตอร์สืบเชื้อสายมาจากจอห์นแห่งกอนต์ พระราชโอรสองค์ที่สามในพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 แห่งอังกฤษ และพระราชินีฟีลีปา กอนต์มิได้รับมรดกจำนวนมากเท่าใด แต่ไปสร้างความมั่งคั่งโดยการแต่งงานกับบลานช์แห่งแลงคัสเตอร์ ผู้ที่เป็นเจ้าของที่ดินจำนวนมากจากอาณาจักรดยุกแห่งเลสเตอร์ และอาณาจักรดยุกแห่งแลงคัสเตอร์ ทำให้กอนท์กลายเป็นเจ้าของที่ดินที่มั่งคั่งที่สุดรองจากพระเจ้าแผ่นดิน กอนท์ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ให้เป็น “ดยุกแห่งเลสเตอร์” โดยพระนัดดาพระเจ้าริชาร์ดที่ 2 และมีอิทธิพลในทางการเมืองในระหว่างที่มีชีวิตอยู่เป็นอันมาก แต่หลังจากเสียชีวิต ที่ดินต่าง ๆ ที่เป็นเจ้าของก็ถูกยึดคืนหมด
เฮนรี โบลลิงโบรค ลูกชายที่ไปลี้ภัยของกอนต์ก็ยกทัพกลับมาพยายามอ้างดินแดนคืนในปีเดียวกัน และกลายเป็นผู้นำในการเป็นปฏิปักษ์ต่อพระเจ้าริชาร์ดที่เห็นว่าเฮนรีควรจะเป็นผู้นำประเทศ ในที่สุดพระเจ้าริชาร์ดก็ทรงถูกปลดจากการเป็นกษัตริย์และสิ้นพระชนม์ในระหว่างการถูกจำขัง เฮนรี โบลลิงโบรคก็ได้รับการประกาศให้เป็น “สมเด็จพระเจ้าเฮนรีที่ 4 แห่งอังกฤษ” ซึ่งเป็นการข้ามสายการสืบราชบัลลังก์ของไลโอเนลแห่งแอนต์เวิร์ป ดยุกที่ 1 แห่งแคลเรนซ์ พระราชโอรสองค์ที่สองของพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 3 ผู้ควรจะมีสิทธิก่อนโบลลิงโบรค และผู้ต่อมากลายเป็นผู้นำราชวงศ์ยอร์กที่กลายมาเป็นคู่อริ
พระราชโอรสของพระเจ้าเฮนรีที่ 4 ครองราชบัลลังก์ต่อมาจากพระองค์เป็นพระเจ้าเฮนรีที่ 5 และต่อมาพระนัดดาเป็นพระเจ้าเฮนรีที่ 6