จักรพรรดิฮั่นหลิง
สมเด็จพระจักรพรรดิหลิงแห่งราชวงศ์ฮั่น หรือ ฮั่นหลิงตี้ หรือ ฮั่นเลนเต้ (ค.ศ. 156/157[1] – 13 พฤษภาคม ค.ศ. 189[2]) พระนามส่วนพระองค์ หลิว หง[3] เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิผู้มีอำนาจพระองค์ที่ 12 และพระองค์สุดท้ายของราชวงศ์ฮั่นตะวันออก เป็นพระโอรสของเล่าจั้ง เชื้อพระวงศ์ชั้นสูงแห่งราชวงศ์ฮั่น เชื้อสายราชนิกูลเล่า เจ้าเมืองตูตัง เมื่อสิ้นบุญ พระเจ้าฮวนเต้ (漢桓帝) ได้ขอพระองค์นั้นไปชุบเลี้ยงในพระบรมมหาราชวัง ทรงเป็นที่โปรดปรานของสมเด็จพระจักรพรรดิฮั่นฮวนเต้มาก จึงทรงแต่งตั้งเป็นพระรัชทายาท เนื่องจากพระองค์ไม่มีพระราชโอรส
หลิงตี้ (มาตรฐาน) เลนเต้ (ฮกเกี้ยน) 漢靈帝 | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
จักรพรรดิแห่งราชวงศ์ฮั่น | |||||||||||||
ครองราชย์ | 17 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 168– 13 พฤษภาคม ค.ศ. 189 | ||||||||||||
ก่อนหน้า | ฮั่นฮวนตี้ | ||||||||||||
ถัดไป | หฺวังจื่อเปี้ยน | ||||||||||||
เจี่ยตู๋ถิงโหว (解瀆亭侯) | |||||||||||||
ดำรงตำแหน่ง | ? – กุมภาพันธ์ ค.ศ. 168 | ||||||||||||
ก่อนหน้า | หลิว ฉาง | ||||||||||||
ประสูติ | ค.ศ. 156 | ||||||||||||
สวรรคต | 13 พฤษภาคม ค.ศ. 189 | (32–33 ปี)||||||||||||
พระมเหสี | จักรพรรดินีซ่ง โฮเฮา จักรพรรดินี Linghuai | ||||||||||||
พระราชบุตร | หองจูเปียน พระเจ้าเหี้ยนเต้ เจ้าหญิง Wannian | ||||||||||||
| |||||||||||||
ราชวงศ์ | ฮั่น | ||||||||||||
พระราชบิดา | หลิว ฉาง | ||||||||||||
พระราชมารดา | ต่งไท่โฮ่ว |
จักรพรรดิฮั่นหลิง | |||||||||
อักษรจีนตัวเต็ม | 漢靈帝 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
อักษรจีนตัวย่อ | 汉灵帝 | ||||||||
| |||||||||
หลิว หง | |||||||||
อักษรจีนตัวเต็ม | 劉宏 | ||||||||
อักษรจีนตัวย่อ | 刘宏 | ||||||||
|
เมื่อสมเด็จพระจักรพรรดิฮั่นฮวนเต้เสด็จสวรรคตใน พ.ศ. 711 พระองค์จึงได้เสด็จขึ้นครองราชย์ต่อจากพระเจ้าฮวนเต้ในปีเดียวกัน ขณะมีพระชนมายุ 12 พรรษา และได้แต่งตั้งพระราชมารดาของพระองค์ขึ้นเป็น พระพันปีหลวงตังไทเฮา เพราะฉะนั้นเองพระมารดาของพระเจ้าเลนเต้จึงเป็น สมเด็จพระพันปีหลวงไทเฮาเพียงพระองค์เดียวในประวัติศาสตร์จีนที่ไม่ได้เป็นพระมเหสีของฮ่องเต้พระองค์ใด และรัชสมัยของพระองค์นั่นก็เป็นอีกชนวนหนึ่งที่ก่อให้เกิดยุคสามก๊ก เนื่องจากหลังจากทรงครองราชสมบัติไป 10 กว่าปี ก็เริ่มตีตัวออกห่างจากราชการบ้านเมือง หลงมัวเมาในสุรานารี และคำป้อยอของขันที ขันทีก็ได้ใจรีดนาทาเร้นราษฎร ดังนั้นใน พ.ศ. 726 จึงมีกลุ่มชาวนาต่างจังหวัดตั้งกลุ่มกบฏโพกผ้าเหลือง (黃巾之亂) เริ่มยึดครองขยายอำนาจแผ่ไปแว่นแคว้นต่าง ๆ
ราชธานีได้ส่งสาส์นไปยังหัวเมืองน้อยใหญ่ให้ช่วยยกทัพมาปราบกบฏโพกผ้าเหลือง และปิดประกาศขอรับสมัครชายผู้ต้องการปกป้องชาติ ซึ่งทำให้ เล่าปี่ (劉備), กวนอู (關羽), เตียวหุย (張飛) ได้มาพบกัน และร่วมมือกัน และเป็นโอกาสให้ตั๋งโต๊ะ (董卓) ได้ขึ้นมาเรืองอำนาจกดขี่ชาวบ้าน ทางวังหลวงก็มีความแตกแยก เพราะมีพระราชโอรส 2 พระองค์ คือ หองจูเปียน พระราชโอรสในสมเด็จพระจักรพรรดิฮั่นเลนเต้กับสมเด็จพระจักรพรรดินีโฮเฮา กับหองจูเหียบ พระราชโอรสในสมเด็จพระจักรพรรดิฮั่นเลนเต้กับพระสนมอองบีหยิน แต่ก็ไม่ได้รับความสนพระทัยจากพระเจ้าเลนเต้มากนัก จนในที่สุด ก็เสด็จสวรรคตใน พ.ศ. 732
พระบรมวงศานุวงศ์
- พระราชบิดาบุญธรรม พระเจ้าฮั่นฮวนตี้
- พระราชมารดา พระพันปีหลวงตังไทเฮา
- พระมเหสี / พระสนม
- จักรพรรดินีซ่ง
- จักรพรรดินีเหอ
- พระสนมอองบีหยิน
- พระราชโอรส
- หองจูเปียน พระราชโอรสอันเกิดจากพระนางโฮเฮา ต่อมาขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าฮั่นเซ่าเต้
- หองจูเหียบ พระโอรสอันเกิดจากพระนางอองบีหยิน ต่อมาขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าฮั่นเหี้ยนเต้
หมายเหตุ
อ้างอิง
- ฟ่าน เย่ (คริสต์ศตวรรษที่ 5). ตำราประวัติศาสตร์ราชวงศ์ฮั่นยุคหลัง (โฮ่วฮั่นชู).
- ซือหม่า กวาง (ค.ศ. 1084). จือจื้อทงเจี้ยน.
ก่อนหน้า | จักรพรรดิฮั่นหลิง | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
จักรพรรดิฮั่นหฺวันตี้ | จักรพรรดิจีน (ค.ศ. 168–189) | หฺวังจื่อเปี้ยน (หองจูเปียน) |