พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล ประสูติเมื่อวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2493^[1] มีพระอิสริยยศแรกประสูติเป็น "หม่อมเจ้าเฉลิมศึก ยุคล" และมีพระนามลำลองว่า "พระองค์ชายกุ๊กไก่"^[2] เป็นพระโอรสในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลทิฆัมพร กับหม่อมทองแถม ประยูรโต เป็นพระนัดดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ และเป็นพระราชปนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีโสทรเชษฐภคินีร่วมพระมารดาสององค์ คือ ท่านหญิงศรีสว่างวงศ์ บุญจิตราดุลย์ และหม่อมเจ้าหญิงยังไม่มีพระนามที่สิ้นชีพิตักษัยเมื่อชันษา 1 วัน

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล สำเร็จการศึกษาที่โรงเรียนกรุงเทพคริสเตียนวิทยาลัย จากนั้นเสด็จไปศึกษาต่อต่างประเทศในปี พ.ศ. 2519 ทรงสำเร็จการศึกษาปริญญาวิทยาศาสตร์ชีวภาพจากมหาวิทยาลัยแมกควอรี ณ ประเทศออสเตรเลีย ทรงศึกษาเพิ่มเติมและฝึกอบรม และสำเร็จการศึกษาหลักสูตรต่าง ๆ ด้านการทหารด้านการป้องกัน คชรน. ที่โรงเรียนวิทยาศาสตร์ทหารบก และโรงเรียนรังสีวิทยาและนิวเคลียร์เคมีชีวภาพกองทัพบกสหรัฐ (CBRN)^[3]

ทรงอบรมหน่วยงานทั้งทางทหารและพลเรือนในต่างประเทศ เช่น องค์การห้ามอาวุธเคมี, คณะกรรมการติดตาม ตรวจสอบ และตรวจสอบแห่งสหประชาชาติ (UNMOVIC), สำนักงานกิจการลดอาวุธแห่งสหประชาชาติ (UNODA), องค์การวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งออสเตรเลีย (ANSTO) และทรงอบรมหน่วยงานทางทหาร เช่น

• หลักสูตรส่งทางอากาศ โรงเรียนสงครามพิเศษ ศูนย์สงครามพิเศษ
• หลักสูตรนายทหารบกอาวุโส วิทยาลัยเสนาธิการทหาร
• หลักสูตรปฎิบัติการต่อต้านก่อการร้าย ศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการก่อการร้ายสากล

เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2567 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ สถาปนาหม่อมเจ้าเฉลิมศึก ยุคล ขึ้นเป็น "พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล"^[4] นับเป็นเจ้านายชั้น "พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า" พระองค์แรกนับแต่การสิ้นพระชนม์ของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร เป็นพระองค์แรกในราชสกุลยุคล และเป็นพระองค์เจ้าตั้งพระองค์แรกในรัชกาลปัจจุบัน โดยได้มีพระราชพิธีจารึกพระสุพรรณบัฏ เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 4 กรกฎาคม 2567 ที่พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดารามในพระบรมมหาราชวัง ในการนี้โปรดเกล้าฯ ให้พลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ ประธานองคมนตรีเป็นผู้แทนพระองค์^[5]

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล ทรงเคยดำรงแหน่งรองเจ้ากรมวิทยาศาสตร์ทหารบก ผู้ชำนาญการกองทัพบก และเคยดำรงตำแหน่ง ผู้ทรงคุณวุฒิพิเศษกองทัพบก^[6] ปัจจุบันทรงเป็นที่ปรึกษากรมวิทยาศาสตร์ทหารบก และ ประธานคณะกรรมการ BWC ประเทศไทย ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ^[7] และยังทรงดำรงตำแหน่งสมาชิกของกลุ่มที่ปรึกษาด้านเทคนิคขององค์การอนามัยโลก^[8] และทรงเป็นกรรมการในคณะกรรมการประสานงานแห่งชาติเพื่อการปฏิบัติให้เป็นไปตามอนุสัญญาห้ามอาวุธชีวภาพ

ปัจจุบันทรงเป็นที่ปรึกษาองค์การอนามัยโลก ในกลุ่มที่ปรึกษาทางวิชาการด้านการประสานความร่วมมือระหว่างหน่วยงานด้านสาธารณสุขพลเรือนกับหน่วยงานด้านความมั่นคง (Health and Security Interface Technical Advisory Group, HIS-TAG)

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล ได้เสด็จแทนพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี อยู่บ่อยครั้ง^[9] เช่น

• เสด็จแทนพระองค์ ไปในการพระราชพิธีทรงบำเพ็ญพระราชกุศลอุปสมบทนาคหลวง^[10]
• การเชิญพระโกศพระศพสมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)^[11]

ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล ทรงเป็นหนึ่งในผู้ทูลเกล้าฯ ถวายน้ำอภิเษกแด่พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ระหว่างประทับเหนือพระที่นั่งอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์ โดยพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล ทรงเป็นผู้แทนประจำทิศทักษิณ^[12]

นอกจากนี้ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล ยังได้ถวายงานเสด็จปฏิบัติพระกรณียกิจแทนพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ อยู่บ่อยครั้ง เช่น

• เสด็จแทนพระองค์ไปทรงเป็นประธานในพิธีปฏิญาณตน และสวนสนามของยุวกาชาด ในงานวันคล้ายวันสถาปนายุวกาชาดไทย ประจำปี พ.ศ. 2563
• เสด็จแทนพระองค์ไปทรงเยี่ยมและประทานสิ่งของแก่ข้าราชการทหาร ตำรวจที่เจ็บป่วยจากการปฏิบัติราชการสนาม เพื่อเป็นขวัญและกำลังใจ^[13][14]
• เสด็จแทนพระองค์ไปทรงเป็นประธานงานเลี้ยงพระกระยาหารค่ำเฉลิมฉลองครบรอบ 150 ปี มิตรภาพระหว่างราชอาณาจักรไทยและราชอาณาจักรเบลเยียม ณ โรงแรม ดิ แอทธินี แบงค็อก โอกาสนี้ทรงรับเจ้าหญิงเลอาแห่งเบลเยียม ที่เสด็จมาทรงเป็นเกียรติในงานครั้งนี้ด้วย โอกาสนี้ หม่อมเจ้ามงคลเฉลิม ยุคล และหม่อมเจ้านวพรรษ์ ยุคล โดยเสด็จในการนี้ด้วย
• เป็นผู้แทนพระองค์ เป็นประธานมอบโล่ประกาศเกียรติคุณ อาสาสมัครดีเด่นและองค์การที่มีกิจกรรมทางสังคมดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2563 ในงานวันสังคมสงเคราะห์แห่งชาติและวันอาสาสมัครไทย ประจำปี พ.ศ. 2563 โดยมีนางพัชรี อาระยะกุล ปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ และนายสุทธิ จันทรวงษ์ อธิบดีกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ เฝ้ารับเสด็จ ณ โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น

ในด้านสาธารณกุศล พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล ทรงเป็นประธานในการระดมทุนเพื่อจดทะเบียนจัดตั้ง "มูลนิธิสถาบันการศึกษาในรัชกาลที่ 6 และสมเด็จเจ้าฟ้าเพชรัตนราชสุดาฯ" และทรงดำรงตำแหน่งองค์ประธานกรรมการมูลนิธิฯ^[15]

พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล
รับใช้	ไทย
แผนก/สังกัด	กองทัพบกไทย
ชั้นยศ	พลเอก
หน่วย	กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคลทรงมีความเชี่ยวชาญด้านอาวุธนิวเคลียร์ อาวุธเคมี และอาวุธชีวภาพ ดำรงแหน่งรองเจ้ากรมวิทยาศาสตร์ทหารบก ผู้ชำนาญการกองทัพบก และเคยดำรงตำแหน่ง ผู้ทรงคุณวุฒิพิเศษกองทัพบก หลังจากเกษียณอายุราชการแล้วปัจจุบันทรงเป็นที่ปรึกษากรมวิทยาศาสตร์ทหารบก และประธานคณะกรรมการ BWC ประเทศไทย ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ และยังทรงดำรงตำแหน่งสมาชิกของกลุ่มที่ปรึกษาด้านเทคนิคขององค์การอนามัยโลก และทรงเป็นกรรมการในคณะกรรมการประสานงานแห่งชาติเพื่อการปฏิบัติให้เป็นไปตามอนุสัญญาห้ามอาวุธเคมี และทรงงานเกี่ยวกับการป้องกัน คชรน. โดยทรงร่วมเป็นกรรมการและผู้ทรงคุณวุฒิ และวิทยากรผู้เชี่ยวชาญ ผู้บรรยายอบรม ทั้งในประเทศและต่างประเทศ เช่น

• เป็นผู้แทนประเทศไทยเข้าร่วมการประชุมสนธิสัญญาพหุภาคีเกี่ยวกับการลดอาวุธอานุภาพทำลายล้างสูง (WMD) ในกรุงเจนีวา และกรุงเฮก ประเทศเนเธอแลนด์^[16]
• ในปี พ.ศ. 2534 และปีพ.ศ. 2545-2546 เป็นผู้ตรวจสอบอาวุธเคมีในอิรักสำหรับสำนักงานคณะกรรมการพิเศษแห่งสหประชาชาติ และคณะกรรมการติดตาม และตรวจสอบของสหประชาชาติ
• ทำงานเป็นผู้ฝึกอบรมผู้ตรวจสอบอาวุธเคมีของสหประชาชาติในอิรัก
• ประธานคณะกรรมการอนุสัญญาว่าด้วยการห้ามพัฒนา ผลิต และสะสมอาวุธชีวภาพและสารพิษ และว่าด้วยการทำลายอาวุธดังกล่าว (BWC)
• ประธานของคณะทำงานของ NSC เรื่องภัยคุกคามทางชีวภาพและทางเคมี
• ในปี พ.ศ. 2562 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศทหารชั้นนายพลเป็นกรณีพิเศษ เป็น พลเอก
• ในปี พ.ศ. 2563 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมแต่งตั้งเป็นนายทหารพิเศษ ประจำกรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภ รักษาพระองค์ กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์^[17][18]

• 24 ตุลาคม พ.ศ. 2493 – 16 มิถุนายน พ.ศ. 2567  : หม่อมเจ้าเฉลิมศึก ยุคล
• 16 มิถุนายน พ.ศ. 2567 – ปัจจุบัน : พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล^[4]

พลเอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล ทรงได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งไทยและสากล ดังนี้

• พ.ศ. 2567 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[19]
• พ.ศ. 2555 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)^[20]
• พ.ศ. 2551 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[21]
• พ.ศ. 2548 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 7 เหรียญเงินดิเรกคุณาภรณ์ (ร.ง.ภ.)^[22]
• พ.ศ. 2537 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)^[23]
• พ.ศ. 2567 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 10 ชั้นที่ ๒ (ว.ป.ร.๒)^[19]
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2543 – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 2 (เหรียญเงิน)

•  สหประชาชาติ :
  • พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เหรียญหน่วยบริการพิเศษแห่งสหประชาชาติ^[24]

• เฉลิมศึก ยุคล