พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร มีพระนามลำลองว่า พระองค์หญิงตุ๊^[1] เป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน กับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิตนฤมล ประสูติเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2464 มีพระโสทรเชษฐาและพระโสทรเชษฐภคินี 3 พระองค์ ได้แก่

• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามยุรฉัตร (7 มีนาคม พ.ศ. 2448 - 11 สิงหาคม พ.ศ. 2513)
• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิง (11 ตุลาคม พ.ศ. 2453 – 6 เมษายน พ.ศ. 2454)
• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปรมบุรฉัตร (12 สิงหาคม พ.ศ. 2458 - 24 กรกฎาคม 2524)

มีพระภคินีและพระอนุชาต่างมารดาอีก 8 องค์ คือ ท่านผู้หญิงฉัตรสุดา วงศ์ทองศรี, หม่อมเจ้ากาญจนฉัตร สุขสวัสดิ์, หม่อมเจ้าภัทรลดา ดิศกุล, หม่อมเจ้าสุรฉัตร ฉัตรชัย, ท่านหญิงเฟื่องฉัตร ดิศกุล, ท่านหญิงหิรัญฉัตร เอ็ดเวิร์ดส, หม่อมเจ้าทิพยฉัตร ฉัตรชัย และหม่อมเจ้าพิบูลฉัตร ฉัตรชัย

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตรเสกสมรสกับ นาวาโท หม่อมเจ้าอุทัยเฉลิมลาภ วุฒิชัย (พระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสิงหวิกรมเกรียงไกร กับหม่อมเจ้าพร้อมเพราพรรณ วุฒิชัย) มีพระโอรสธิดาสองคน ได้แก่

• หม่อมราชวงศ์เฉลิมฉัตร วุฒิชัย สมรสกับเอมอร วุฒิชัย ณ อยุธยา (สกุลเดิม บุษบงก์) มีบุตรธิดาสองคน ได้แก่
  • หม่อมหลวงอภิชิต วุฒิชัย
  • หม่อมหลวงอาทิตรา วุฒิชัย
• หม่อมราชวงศ์พร้อมฉัตร สวัสดิวัตน์ สมรสกับหม่อมราชวงศ์ชิษณุสรร สวัสดิวัตน์ มีธิดาสองคน ได้แก่
  • หม่อมหลวงศศิภา สวัสดิวัตน์
  • หม่อมหลวงจันทราภา สวัสดิวัตน์

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร เสด็จเข้ารักษาพระอาการประชวรที่โรงพยาบาลพระรามเก้า ตั้งแต่วันที่ 3 ธันวาคม พ.ศ. 2552 ก่อนสิ้นพระชนม์ด้วยภาวะติดเชื้อในกระแสพระโลหิตขั้นรุนแรงและพระวักกะ(ไต)วายเฉียบพลัน เมื่อช่วงเช้าของวันที่ 5 ธันวาคม ปีเดียวกัน สิริพระชันษา 88 ปี^[2]

ในการนี้พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร​ มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช​ บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานน้ำหลวงสรงพระศพ ณ ศาลาภาณุรังษี วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร โดยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า​ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ไปสรงพระศพ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร ในวันที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2552 และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระโกศราชวงศ์ ทรงรับพระศพไว้ในพระบรมราชานุเคราะห์โดยตลอด มีพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรม 7 คืน

โดยวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2552 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชายาฯ (ภายหลังคือท่านผู้หญิงศรีรัศมิ์ สุวะดี) เสด็จไปทรงสดับพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมพระศพ ณ ศาลาภาณุรังษี วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร ในวันต่อมา พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ เสด็จไปทรงสดับพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมพระศพ ณ ศาลาภาณุรังษี วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร

และวันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชายาฯ เสด็จไปทรงบำเพ็ญพระกุศล ประทานในการออกพระเมรุพระศพ ณ ศาลาภาณุรังษี วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร และวันที่ 7 พฤศจิกายน ปีเดียวกัน สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า​ กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ในการพระราชทานเพลิงพระศพ ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส การนี้พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ โดยเสด็จด้วย

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร เป็นพระอนุวงศ์ชั้น พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ที่ดำรงพระชนม์ชีพอยู่เป็นพระองค์สุดท้ายในขณะนั้น หลังจากนั้นพระอิสริยยศนี้ได้เว้นว่างไป 15 ปี ก่อนที่พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวจะมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ สถาปนาหม่อมเจ้าเฉลิมศึก ยุคล ขึ้นเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคล เมื่อปี พ.ศ. 2567

• พ.ศ. 2490 - 2491 ครูสอนวิชาภาษาอังกฤษ โรงเรียนมาแตร์เดอี
• พ.ศ. 2496 - 2500 ผู้ตรวจพิสูจน์อักษร หนังสือพิมพ์แสตนดาร์ด
• พ.ศ. 2501 – 2502 โฆษกแผนกภาษาไทย สถานีวิทยุ บีบีซี กรุงลอนดอน (ครั้งที่ 1)
• พ.ศ. 2503 – 2504 เจ้าหน้าที่อ่านข่าวภาษาอังกฤษ ของกรมประชาสัมพันธ์ กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2504 - 2510 โฆษกแผนกภาษาไทย สถานีวิทยุ บีบีซี กรุงลอนดอน (ครั้งที่ 2)
• พ.ศ. 2511 - 2512 สำนักงานแถลงข่าวอังกฤษ สถานเอกอัครราชทูตอังกฤษประจำประเทศไทย
• พ.ศ. 2513 – 2525 รองกงสุลแผนกวีซ่า สถานเอกอัครราชทูตอังกฤษประจำประเทศไทย
• พ.ศ. 2526 - 2527 อาจารย์สอนภาษาอังกฤษ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• พ.ศ. 2528 - 2530 อาจารย์สอนพิเศษภาษาอังกฤษ สำหรับนักเรียนที่เตรียมศึกษาต่อต่างประเทศ

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร เป็นองค์ประธานขององค์การ และกรรมการที่ปรึกษามูลนิธิต่าง ๆ ซึ่งล้วนดำเนินงานเพื่อประโยชน์สุขแก่ส่วนรวม อันเป็นการพัฒนาสังคมดังนี้

1. องค์ประธานมูลนิธิสวนหลวง ร.9 ในพระบรมราชูปถัมภ์
2. องค์ประธานกรรมการอำนวยการมูลนิธิร่วมจิตต์น้อมเกล้าฯ เพื่อเยาวชน ในพระบรมราชินูปถัมภ์
3. องค์นายกมูลนิธิช่วยนักเรียนขาดแคลน ในพระบรมราชินูปถัมภ์
4. องค์ประธานกรรมการจัดทุน สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
5. องค์ประธานกิตติมศักดิ์มูลนิธิพระราชนิเวศน์มฤคทายวัน
6. องค์ประธานกิตติมศักดิ์มูลนิธิอนุสรณ์หม่อมงามจิตต์ บุรฉัตร ณ อยุธยา
7. องค์ประธานที่ปรึกษามูลนิธิศูนย์กลางประสานงานพัฒนาชนบท
8. องค์ประธานมูลนิธิคึกฤทธิ์ 80
9. องค์ประธานที่ปรึกษามูลนิธิเพชรภาษา
10. อดีตองค์ประธานซีไรท์อวอร์ด
11. องค์อุปถัมภ์ชมรมหัวใจไร้สาร และ ปปส.

• พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร (27 มิถุนายน พ.ศ. 2464 - 5 ธันวาคม พ.ศ. 2552)

• พ.ศ. 2539 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[3]
• พ.ศ. 2535 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)^[4]
• พ.ศ. 2530 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)^[5]
• พ.ศ. 2484 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)
• พ.ศ. 2484 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)^[6]
• พ.ศ. 2538 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)^[7]
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2514 – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)

• พ.ศ. 2536 ปริญญาบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาศิลปกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล
• พ.ศ. 2540 ปริญญาศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยสยาม
• พ.ศ. 2541 โล่รางวัล “มหิดลวรานุสรณ์”
• พ.ศ. 2542 ปริญญาศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สถาบันราชภัฏสวนสุนันทา