พระยามหาวงษ์

เจ้าหลวงมหาวงษ์ หรือ เจ้ามหาวงษ์ หรือ เจ้ามหาวงศวรราชานราธิบดี สถิตพิสัยในวรชัยนันทเทพบุรีนครราชธานี (พระนามที่ปรากฎในจารึกการซ่อมพระธาตุแช่แห้ง ด้านที่ 1 พ.ศ. 2389)^[5] ทรงเป็นราชโอรสองค์โตในเจ้าฟ้ามหาพรหม เจ้าฟ้าเมืองเทิง ประสูติแต่แม่เจ้านางเลิศอัครเทวี (ผู้เป็นพระธิดาในเจ้าไชยราชากับแม่เจ้านางเทพ) ส่วนแม่เจ้านางเทพ (ผู้เป็นพระธิดาในพระเจ้าหลวงติ๋นมหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 และปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ กับแม่เจ้าเมืองเชียงใหม่อัครเทวี) และทรงเป็นพระปนัดดา(เหลน)ในพระเจ้าหลวงติ๋นมหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 51 และปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ ทรงมีพระอนุชาและพระขนิษฐาร่วมเจ้ามารดา 8 พระองค์ ดังนี้

1. เจ้ามหาวงษ์ ภายหลังเป็นได้ พระเจ้ามหาวงษ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 61
2. เจ้าเมืองแก้ว
3. เจ้าน้อยพิมพิสาร
4. เจ้าวุฒนะ ภายหลังเป็นได้ เจ้าหลวงเมืองเทิง (เจ้าวุฒิ) และเป็นต้นตระกูลวงศ์วุฒิ และวุฒิพรหม
5. เจ้าสุริยช่อฟ้า ต้นตระกูลสุริยะฉาน
6. แม่เจ้าอุบลวรรณา
7. แม่เจ้าศรีวรรณา
8. แม่เจ้าจันทิมา

1. เจ้าพระเมืองมหาวงษ์
2. เจ้ามหาอุปราชามหาวงษ์
3. เจ้าพระยาน่านมหาวงษ์

พ.ศ. 2381 เจ้ามหาอุปราชามหาวงษ์ ท่านก็ได้ลงไปเข้าเฝ้า พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว กาลนั้น พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จิงมีพระมหากรุณาธิคุณ โปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตร แต่งตั้ง เจ้ามหาอุปราชามหาวงษ์ ให้เป็น เจ้าพระยาน่านมหาวงษ์ เจ้านครเมืองน่าน

 เจ้ามหาวงษ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 60 ทรงมีพระชายา 2 องค์ และพระโอรส/พระธิดา รวม 6 พระองค์ มีรายพระนามดังนี้

• พระชายาที่ 1 แม่เจ้ายอดทิพมโนราอรรคราชเทวี ประสูติพระโอรส/พระธิดา 4 องค์ ดังนี้
  1. เจ้าอินปั๋น ภายหลังได้เป็น เจ้าบุรีรัตน์ นครเมืองน่าน
  2. เจ้าคำเครื่อง ภายหลังได้เป็น พระยาวังขวา นครเมืองน่าน
  3. เจ้าหน่อเมือง
  4. เจ้านางอ้อม
• พระชายาที่ 2 แม่เจ้าแปงเฮือนราชเทวี ประสูติพระโอรส 2 องค์ ดังนี้
  1. เจ้าพิมพิสาร
  2. เจ้าตุ้ย ภายหลังได้เป็น พระยาไชยสารวงศา เจ้าเมืองเทิง

• ด้านศาสนา
  1. สร้างและบูรณปฏิสังขรณ์ศาสนสถาน ในนครน่าน
     ในปี พ.ศ. 2381 เจ้ามหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 61 ทรงโปรดให้สร้างและบูรณปฏิสังขรณ์วัดวาอารามต่างๆ ในเขตนครน่าน เช่น บูรณปฏิสังขรณ์พระวิหารและพระธาตุ วัดสถารส สร้างพระวิหาร วัดพระเกิด และบูรณปฏิสังขรณ์พระวิหารพระธาตุแช่แห้งน้อย เป็นต้น
  2. สร้างและบูรณปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุ ในวัดพระธาตุแช่แห้ง
     ในปี พ.ศ. 2389 เจ้ามหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 61 ทรงโปรดให้สร้างพระเจดีย์น้อย ประจำทิศบนฐานองค์พระธาตุแช่แห้ง พร้อมกันนั้นได้บูรณปฏิสังขรณ์ศาลาราย พระวิหารหลวง ลานพระธาตุ ซุ้มประตู และศาลานางป้อง นอกจากนี้ยังได้ทรงบูรณะยอดฉัตรขึ้นอีก 2 ใบ ดอกบัวเงิน 6 ดอก ดอกบัวคำ 6 ดอก สร้างกระดิ่งห้อย 10 ลูก สร้างพระพุทธรูป 3 องค์ แล้วทำบุญเฉลิมฉลอง
  3. สร้างและบูรณปฏิสังขรณ์ศาสนสถาน ในนครน่านเป็นคำรบที่ 2
     เจ้ามหาวงศ์ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 61 ทรงโปรดให้ดำเนินการก่อสร้างบูรณปฏิสังขรณ์วัดวาอารามต่างๆ เช่น พระธาตุดอนหนาม เมืองปัว พระธาตุวัดท่าล้อ นครน่าน พระวิหาร วัดช้างเผือก นครน่าน พระวิหารวัดปงสนุก เมืองสา เป็นต้น

1. ถนนมหาวงศ์

• รายพระนามเจ้าผู้ครองนครน่าน