นกแขวก

นกแขวก
สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ  (IUCN 3.1)[1]
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Aves
อันดับ:	Pelecaniformes
วงศ์:	Ardeidae
สกุล:	Nycticorax
สปีชีส์:	N.  nycticorax
ชื่อทวินาม
Nycticorax nycticorax (Linnaeus, 1758)
แผนที่การกระจายพันธุ์   ถิ่นที่ขยายพันธุ์   ถิ่นที่พบได้ตลอดทั้งปี   ถิ่นที่พบในช่วงฤดูหนาว

นกแขวก (อังกฤษ: Black-crowned night heron, Night heron; ชื่อวิทยาศาสตร์: Nycticorax nycticorax) เป็นนกชนิดหนึ่ง จำพวกนกยาง จัดเป็นนกยางหรือนกกระยางชนิดที่ปรับตัวให้หากินในเวลากลางคืนได้ ซึ่งต่างจากนกยางทั่วไปที่หากินในเวลากลางวัน โดยได้ชื่อมาจากเสียงร้องที่ดัง "แคว้ก" ที่มักจะร้องดังขณะบินผ่านยามค่ำคืน ในขณะที่ชื่อวิทยาศาสตร์ Nycticorax หมายถึง "นกเรเวนกลางคืน" มาจากภาษากรีกโบราณคำว่า νυκτός (nuktos) หมายถึง "กลางคืน" และ κόραξ (korax) หมายถึง "นกเรเวน" อันหมายถึง พฤติกรรมที่หากินในเวลากลางคืนรวมถึงการส่งเสียงร้องที่เหมือนนกกาหรือนกเรเวน^[2]

เป็นนกที่มีแหล่งอาศัยอยู่ใกล้แหล่งน้ำเกือบทุกประเภท โดยเฉพาะแหล่งน้ำขนาดใหญ่เช่น บึงที่มีไม้ยืนต้นขึ้นรก ๆ หรือแม้แต่ตามสวนสาธารณะในเมืองใหญ่ มักเกาะอยู่กับกิ่งไม้หรือตอไม้นิ่ง ๆ เพื่อรอจับเหยื่อ ซึ่งได้แก่ สัตว์น้ำรวมถึงสัตว์เลื้อยคลานและสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกเล็ก ๆ แม้จะหากินในเวลากลางคืนเป็นหลักและไม่ค่อยบินไกลในเวลากลางวัน แต่พฤติกรรมการหากินในเวลากลางวันก็เป็นเรื่องปกติ

พบกระจายพันธุ์อยู่ทั่วทุกภูมิภาคของโลก พบได้ทั้งในเขตอบอุ่นและเขตร้อน ยกเว้นทวีปออสเตรเลีย นกแขวกทางตอนใต้ของทวีปอเมริกามีกระหม่อมและหลังสีเทาอ่อนกว่าที่อื่น นอกจากนี้บริเวณส่วนหัวและอกก็เป็นสีน้ำตาลอมเทา ประชากรทางตอนเหนือจะอพยพบินสู่ทางใต้ในช่วงฤดูหนาว

ทำรังวางไข่บนต้นไม้ มีพฤติกรรมอาศัยอยู่รวมกันเป็นอาณานิคมปะปนกับนกน้ำประเภทอื่น ๆ โดยเฉลี่ยในตัวเมียจะมีเส้นขนยาวคล้ายเปียที่ท้ายทอยสั้นกว่าตัวผู้ และมีขนาดตัวเล็กกว่า ม่านตาจะค่อย ๆ เปลี่ยนจากสีเหลืองเป็นสีแดงก่ำเมื่ออายุได้ 3 ปีขึ้นไป ในวัยที่ยังไม่โตเต็มที่มีลำตัวเต็มไปด้วยลวดลายสีน้ำตาลกลมกลืนกับสภาพแวดล้อม มีแต้มสีขาวตามขนปีก ซึ่งลวดลายเหล่านี้จะหายไปและแทนที่ด้วยกระหม่อมและหลังสีเทาเข้ม ตัดกับลำตัวสีเทาอ่อนจนเกือบขาวเมื่อมีอายุมากขึ้น^[3]