จาง ชุนหฺวา

จาง ชุนหฺวาเป็นชาวอำเภอผิงเกา (平臯縣 ผิงเกาเซี่ยน) เมืองโห้ลาย (河內郡 เหอเน่ย์จฺวิ้น) ซึ่งปัจจุบันคืออำเภอเวิน มณฑลเหอหนาน จาง ชุนหฺวาเกิดช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก บิดาชื่อจาง วาง (张汪) รับราชการในตำแหน่งนายอำเภอของอำเภอซู่อี้ (粟邑縣 ซู่อี้เซี่ยน) ในรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊ก มารดาของจาง ชุนหฺวามีชื่อสกุลเดิมว่า "ชาน" (山) เป็นหลานสาวของชาน เทา (山濤) ผู้เป็นหนึ่งในเจ็ดปราชญ์แห่งป่าไผ่ จาง ชุนหฺวาในวัยเด็กมีชื่อเสียงในด้านความประพฤติอันดีงามและสติปัญญาที่ดีเลิศ^[4]

จาง ชุนหฺวาสมรสกับสุมาอี้ และให้กำเนิดบุตรชายสามคน ได้แก่ สุมาสู สุมาเจียว และซือหม่า ก้าน (司馬幹) จาง ชุนหฺวายังให้กำเนิดบุตรสาวหนึ่งคนที่ไม่มีการบันทึกชื่อตัวเอาไว้ในประวัติศาสตร์ แต่รู้จักกันในนามเจ้าหญิงหนานหยาง (南陽公主 หนานหยางกงจู่) ในสมัยราชวงศ์จิ้น^[5] เจ้าหญิงหนานหยางเป็นภรรยาของสฺวิน อี้ (荀霬) หลานชายของซุนฮก^[b]

ช่วงเวลาหนึ่งก่อน ค.ศ. 208^[c] ขุนศึกโจโฉต้องการเรียกตัวสุมาอี้ให้มารับราชการในราชสำนัก สุมาอี้อ้างว่าตนเป็นอัมพาตและนอนซมอยู่บ้าน วันหนึ่งสุมาอี้นำตำราออกมาผึ่งแดดที่ด้านนอก จู่ ๆ เกิดฝนตกหนัก สุมาอี้จึงรีบวิ่งไปเก็บตำรา หญิงรับใช้คนหนึ่งเห็นเหตุการณ์ จาง ชุนหฺวากังวลว่าหญิงรับใช้คนนั้นจะปล่อยข่าวรั่วไหลว่าสุมาอี้สบายดีและจะทำให้ตระกูลสุมาเจอกับปัญหา จาง ชุนหฺวาจึงสังหารหญิงรับใช้เพื่อปิดปาก จากนั้นจึงเตรียมอาหารให้ตระกูลสุมาด้วยตนเอง สุมาอี้ประทับใจการกระทำของจาง ชุนหฺวาอย่างมาก^[8]

ในช่วงบั้นปลาย สุมาอี้ชื่นชอบไป่ฟูเหริน (柏夫人; มารดาของซือหม่า หลุน) ที่เป็นอนุภรรยา และเริ่มเหินห่างกับจาง ชุนหฺวา ครั้งหนึ่งสุมาอี้ล้มป่วย จาง ชุนหฺวาไปเยี่ยมไข้ สุมาอี้พูดกับจาง ชุนหฺวาว่า "สัตว์เฒ่าน่ารังเกียจ เหตุใดจึงมารบกวนข้า" จาง ชุนฺหวาโกรธมากและพยายามอดอาหารจะให้ตาย เหล่าบุตรชายของจาง ชุนหฺวาก็กระทำเช่นเดียวกัน สุมาอี้ตกใจมากจึงรีบขอโทษภรรยาและขอคืนดี ภายหลังสุมาอี้บอกคนผู้หนึ่งเป็นการลับว่า "สัตว์เฒ่านั่นจะเป็นอย่างไรก็ช่าง ข้าก็แค่เป็นห่วงลูก ๆ เท่านั้น"^[9]

จาง ชุนหฺวาเสียชีวิตในช่วงระหว่างวันที่ 22 พฤษภาคม ถึง 19 มิถุนายน ค.ศ. 247 ด้วยวัย 59 ปี (ตามการนับอายุแบบเอเชียตะวันออก)^[a] ศพถูกฝังที่สุสานเกา-ยฺเหวียน (高原陵 เกา-ยฺเหวียนหลิง; ปัจจุบันอยู่ในบริเวณเขตเหยี่ยนชือ นครลั่วหยาง มณฑลเหอหนาน) โจฮองจักรพรรดิวุยก๊กพระราชทานสมัญญานามให้เป็น "กว่างผิงเซี่ยนจฺวิน" (廣平縣君) ใน ค.ศ. 264 ในรัชสมัยจักรพรรดิโจฮวน จาง ชุนหฺวาได้รับสมัญญานามเป็น "เซฺวียนมู่เฟย์" (宣穆妃) ในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 266 สุมาเอี๋ยนผู้เป็นหลานชายของสุมาอี้บังคับให้จักรพรรดิโจฮวนสละราชสมบัติให้ตน และสถาปนาราชวงศ์จิ้นขึ้นมาแทนที่รัฐวุยก๊ก สุมาเอี๋ยนขึ้นเป็นจักรพรรดิและพระราชทานสมัญญานามจาง ชุนหฺวาผู้เป็นพระอัยกีให้เป็น "จักรพรรดินีเซฺวียนมู่" (宣穆皇后 เซฺวียนมู่หฺวางโฮ่ว)^[10]

จาง ชุนหฺวาเปิดตัวครั้งแรกในฐานะตัวละครที่เลือกเล่นได้ในภาคที่ 8 ของซีรีส์วิดีโอเกมไดนาสตีวอริเออร์ของโคเอ และยังปรากฏตัวในซีรีส์การ์ตูนฮ่องกงหงสาจอมราชันย์โดยเฉิน โหม่ว^[d] หลิว เทารับบทแสดงเป็นจาง ชุนหฺวาในซีรีส์โทรทัศน์จีนในปี พ.ศ. 2560 เรื่องสุมาอี้ นักปราชญ์ยอดขุนพล

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

• ฝาน เสฺวียนหลิง (648). พงศาวดารราชวงศ์จิ้น (จิ้นชู).
• de Crespigny, Rafe (2007). A biographical dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23–220 AD). Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-15605-0.