จอดแล้วจร

ในเมืองปราก สาธารณรัฐเช็ก สถานที่จอดแล้วจรตั้งอยู่ใกล้กับสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินและสถานีรถไฟ (ในปี พ.ศ. 2554 มีที่จอดรถ 17 แห่งใกล้กับสถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน 12 แห่ง และสถานีรถไฟ 3 แห่ง)^[3] ซึ่งที่จอดรถเหล่านี้มีค่าบริการที่ต่ำมากสำหรับทั้งตัววันและตั๋วไปกลับ โดยค่าบริการที่จอดจะคิดรวมอยู่กับค่าโดยสารของรถไฟใต้ดินและรถไฟ^[4][5]

สำหรับการจอดแล้วจรนั้น ช่วยประหยัดระยะเวลาในการเดินทางด้วยรถยนต์ส่วนบุคคล ลดปัญหาสภาพการจราจรบนท้องถนน และช่วยประหยัดระยะเวลาในการเดินทางเนื่องจากการใช้ระบบขนส่งมวลชนด้วยระบบรางนั้นมีความรวดเร็ว รวมถึงลดปัญหามลพิษจากการเผาไหม้และเกิดเป็นไอเสียจากรถยนต์^[6] นอกจากนี้ยังช่วยลดความแออัดของสภาพการจราจรจากการที่รถยนต์ต้องวนหาสถานที่จอดรถในพื้นที่กลางเมืองใหญ่ที่หายากและมีราคาสูง

สิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับจอดแล้วจรของรถประจำทางเริ่มมีให้บริการในทศวรรษที่ 1960 ในสหราชอาณาจักร เมืองออกซฟอร์ดได้เริ่มโครงการดังกล่าวขึ้นเป็นครั้งแรก โดยเริ่มต้นทดลองโครงการโดยการทดลองเดินรถนอกเวลาจากโมเตลบนถนน A34 ในช่วงทศวรรษที่ 1960 และให้บริการเต็มรูปแบบในปี พ.ศ. 2516^[7] ในขณะที่ที่จอดรถเบทเทอร์ชอยส์ (Better Choice Parking) ได้ให้บริการจอดแล้วจรในท่าอากาศยานพร้อมกับบริการรถประจำทางรับส่งครั้งแรกในท่าอากาศยานลอนดอนแกตวิก ในปี พ.ศ. 2521^[8] ปัจจุบันเมืองออกซฟอร์ดให้บริการจอดแล้วจรจำนวน 5 แห่งทั่วเมือง^[9] ซึ่งในปี พ.ศ. 2558 เมืองออกซฟอร์ดมีโครงข่ายที่จอดแล้วจรที่ใหญ้ที่สุดในสหราชอาณาจักร สามารถรองรับรถยนต์เข้าใช้บริการได้ถึง 5,031 คัน^[10]

ปั่นแล้วจร (อังกฤษ: Bike and ride) หรือที่ถูกเรียกว่า B & R (B + R) เป็นช่องสำหรับจอดจักรยานใกล้กับสถานีขนส่งมวลชน ส่วนใหญ่จะอยู่ร่วมกับจุดจอดแล้วจร (P & R) โดยสามารถส่งเสริมระบบนี้ได้ผ่านทางค่าโดยสารและตั๋วร่วมกับระบบขนส่งสาธารณะ^[11]

ในสถานีรถไฟและท่าอากาศยานหลายแห่งมีพื้นที่ "จูบแล้วจร" (อังกฤษ: Kiss and Ride) หรือ "จูบแล้วบิน" (อังกฤษ: Kiss and Fly) สำหรับให้รถยนต์สามารถหยุดเพื่อรับส่งผู้โดยสารจำนวนไม่มาก โดยคำนี้ปรากฎขึ้นครั้งแรกในรายงานเมื่อวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2499 ในหนังสือพิมพ์ลอสแอนเจลิสไทมส์^[12] โดยหมายถึงการเดินทางไปส่งคู่สมรถหรือแฟนกันที่สถานี / สนามบินแล้วมีการจูบลากันก่อนที่อีกฝ่ายจะเดินทาง^[12][13]

สำหรับการใช้งานในแต่ละพื้นที่นั้น ด็อยท์เชอบานผู้ให้บริการรถไฟในประเทศเยอรมนีได้เปลี่ยนการใช้คำภาษาอังกฤษของคำว่า Kiss and Ride, Service Points และ Counters เป็นภาษาเยอรมัน^[14] ในประเทศอิตาลี สถานีรถไฟกลางโบโลญญา (Bologna Centrale railway station) แห่งใหม่ใช้สัญลักษณ์จูบแล้วจรในสถานี^[15] ในไต้หวัน สถานีรถไฟความเร็วสูงหลายแห่งมีป้ายบอกในพื้นที่นอกสถานีเป็นภาษาอังกฤษว่า "Kiss and Ride" โดยมีคำภาษาจีนกำกับไว้ด้านบน แปลว่า "เขตรับส่งชั่วคราว"^[16] ในประเทศโปแลนด์ จูบและจรกำลังได้รับความนิยม^[17] โดยเมืองที่มีพื้นที่ดังกล่าวได้แก่ วรอตสวัฟ (ตั้งแต่ตุลาคม 2554)^[18], กรากุฟ (ตั้งแต่ 15 พฤศจิกายน 2556)^[19], วอร์ซอ (ตั้งแต่ 2559)^[20] หรือตอรุญ (ตั้งแต่ 2559)^[21] ซึ่งในท้องถิ่นรู้จักกันในชื่อภาษาอังกฤษว่า "Kiss and ride" ซึ่งแม้จะไม่ได้มีการกำหนดป้ายมาตรฐานขึ้นมา แต่ป้ายแสดงพื้นนี้ทั้งหมดจะมีการใช้ตัวอักษร K+R^[17][22] กำกับอยู่ในนั้น ในประเทศเนเธอร์แลนด์ คำศัพท์ภาษาอังกฤษจำนวนมากถูกแปลไปเป็นภาษาดัตช์ รวมถึงคำว่าจูบแล้วจรด้วย

จุดจอดแล้วจรในประเทศไทยจะเกี่ยวข้องกับโครงการรถไฟฟ้าที่เปิดให้บริการในพื้นที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล มีแบบทั้งคิดค่าบริการจอดรถเป็นรายชั่วโมง รายวัน รายเดือน และไม่คิดค่าบริการ ซึ่งดูแลโดยผู้ให้บริการขนส่งมวลชนเอง หรือดูแลโดยบริษัทเอกชนในพื้นที่ข้างเคียงสถานี^[23] โดยแยกตามความรับผิดชอบของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง มีดังต่อไปนี้

จัดเป็นพื้นที่อาคารสำหรับจอดรถในระบบปิด มีระบบรักษาความปลอดภัยและมีการคิดค่าบริการ โดยมีส่วนลดให้กับผู้ใช้บริการขนส่งมวลชนรถไฟฟ้า เพื่อจูงใจให้ใช้บริการระบบรถไฟฟ้า^[24] ประกอบไปด้วย

• รถไฟฟ้ามหานคร สายสีน้ำเงิน รองรับรถยนต์และรถจักรยานยนต์ได้ประมาณ 5,112 คัน^[25]
  • สถานีลาดพร้าว
  • สถานีรัชดาภิเษก
  • สถานีห้วยขวาง
  • สถานีศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย
  • สถานีพระราม 9
  • สถานีเพชรบุรี
  • สถานีสุขุมวิท
  • สถานีศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
  • สถานีสามย่าน
  • สถานีหลักสอง

• รถไฟฟ้ามหานคร สายสีม่วง รองรับรถยนต์และรถจักรยานยนต์ได้ประมาณ 5,339 คัน^[26]
  • สถานีคลองบางไผ่
  • สถานีสามแยกบางใหญ่
  • สถานีบางรักน้อยท่าอิฐ
  • สถานีแยกนนทบุรี 1
• รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท เฉพาะช่วงหมอชิต - สะพานใหม่ - คูคต ที่สถานีคูคตกับสถานีแยก คปอ. และช่วงแบริ่ง – สมุทรปราการ ที่สถานีเคหะฯ^[27]
  • สถานีคูคต
  • สถานีแยก คปอ.
  • สถานีเคหะฯ

• รถไฟฟ้ามหานคร สายสีเหลือง ที่สถานีศรีเอี่ยม เป็นอาคารสูง 7 ชั้น สามารถจอดรถได้ประมาณ 3,000 คัน^[28]

• รถไฟฟ้ามหานคร สายสีชมพู ที่สถานีมีนบุรี เป็นอาคารสูง 3 ชั้น สามารถจอดรถได้ประมาณ 3,000 คัน^[29] และสามารถเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม

จัดเป็นพื้นที่จอดรถแบบเปิดกลางแจ้ง ในบริเวณสถานีรถไฟฟ้า บางส่วนยังไม่เปิดให้บริการ

• รถไฟฟ้าชานเมือง สายธานีรัถยา
  • สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์
• รถไฟฟ้าชานเมือง สายนครวิถี
  • สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์
  • สถานีบางบำหรุ
  • สถานีตลิ่งชัน

ไม่มีการสร้างพื้นที่จอดและจรเป็นของตนเอง อาศัยพื้นที่จอดรถจากเอกชนบริเวณข้างเคียงสถานี ซึ่งคิดอัตราค่าบริการตามสถานที่นั้น ๆ กำหนด ทั้งในรูปแบบรายชั่วโมง รายวัน และรายเดือน^[23]

• รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท ช่วงหมอชิต - แบริ่ง
  • สถานีหมอชิต บริเวณลานจอดรถในพื้นที่ของกรมธนารักษ์
  • สถานีอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ บริเวณศูนย์การค้าเซ็นเตอร์วัน และ ศูนย์การค้าเซ็นจูรี่ เดอะมูฟวี่พลาซ่า
  • สถานีอโศก บริเวณศูนย์การค้าเทอร์มินอล 21 ลานจอดรถในซอยสุขุมวิท 23 (หลังตึกจัสมิน) และ อาคารอโศก เอ็กซเชนจ์ ทาวเวอร์
  • สถานีสำโรง บริเวณศูนย์การค้าอิมพีเรียลเวิลด์ สำโรง
• รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสีลม ช่วงสนามกีฬาแห่งชาติ - บางหว้า
  • สถานีศาลาแดง บริเวณศูนย์การค้าสีลมคอมเพล็กซ์ อาคารธนิยะ พลาซ่า และ อาคารลิเบอร์ตี้ สแควร์
  • สถานีสะพานตากสิน บริเวณใกล้วัดยานนาวา ในวัดยานนาวา และ โรบินสัน บางรัก

• รถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม ช่วงศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย - มีนบุรี
  • สถานีคลองบ้านม้า เป็นอาคารสูง 10 ชั้น สามารถจอดรถได้ประมาณ 1,200 คัน^[30]

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ จอดแล้วจร