การรีดเอาทรัพย์
การรีดเอาทรัพย์ (อังกฤษ: blackmail) เป็นความผิดอาญาประกอบด้วยการข่มขู่ว่าจะเปิดเผยต่อบุคคลที่สามหรือสาธารณชนซึ่งข้อความจริงอันเป็นสาระสำคัญหรือข้อความอันเป็นเท็จเกี่ยวเนื่องกับบุคคล ครอบครัวของบุคคล หรือสมาคมของบุคคลนั้น เว้นแต่บุคคลนั้นจะยอมตามข้อเรียกร้อง[1][2] ความผิดนี้อาจเรียกว่าเป็นการข่มขืนใจ (coercion) โดยมีการข่มขู่ว่าจะทำร้ายร่างกาย จะดำเนินคดี หรือเพื่อบังคับให้ส่งเงินทรัพย์สินมาให้[1][3][4][5][6][7][8] ทั้งนี้ เป็นชื่อฐานความผิดตามกฎหมายของแคว้นอังกฤษและเวลส์กับแคว้นไอร์แลนด์เหนือของสหราชอาณาจักร ประเทศญี่ปุ่น ประเทศไทย ประเทศเยอรมนี รัฐวิกตอเรียของประเทศออสเตรเลีย และสหรัฐอเมริกา กับทั้งใช้เรียกความผิดอื่น ๆ ทำนองเดียวเพื่อความสะดวกปาก แต่ไม่ได้เป็นศัพท์กฎหมายในกฎหมายอังกฤษจนกระทั่งปี 2511
ชื่อความผิดนี้ในภาษาอังกฤษมีที่มาจากชาวอังกฤษซึ่งอาศัยอยู่ตามตะเข็บชายแดนประเทศสกอตแลนด์และมักให้ทรัพย์สินเงินทองแก่หัวหน้าเผ่าชาวสกอต เพื่อแลกกับการคุ้มครองพวกตนจากเหล่าโจรปล้นชิงวิ่งราว[3][4]
การรีดเอาทรัพย์อาจนับว่าเป็นการกรรโชก (extortion) รูปแบบหนึ่ง[1] แม้โดยปรกติแล้ว คำ "รีดเอาทรัพย์" กับ "กรรโชก" เป็นไวพจน์ของกันและกัน แต่ในทางกฎหมาย การกรรโชกมุ่งหมายถึงการเอาไปซึ่งทรัพย์สินของบุคคลอื่นโดยข่มขู่ว่าจะทำอันตราย[9] อนึ่ง การรีดเอาทรัพย์นั้นยังหมายถึง การข่มขู่บุคคลอื่นมิให้ประกอบอาชีพตามกฎหมาย การเขียนหนังสือว่าร้าย การเขียนหนังสือชี้ชวนให้ละเมิดอาญาบ้านเมือง ตลอดจนการข่มขู่เพื่อเรียกให้ชำระหนี้สินค้าง[4] บางรัฐในสหรัฐอเมริกากำหนดองค์ประกอบความผิดฐานรีดเอาทรัพย์ว่าต้องเป็นการข่มขู่โดยทำเป็นหนังสือ เพื่อแยกความผิดฐานนี้กับฐานอื่น ๆ[4]
ศัพทมูล
คำ "blackmail" ในภาษาอังกฤษนั้น เดิมเป็นคำหนึ่งในบรรดาคำทั้งหลายที่ใช้เรียก "ส่วย" (tribute) หรือที่ปัจจุบันมักเรียกว่า "ค่าคุ้มครอง" (protection racket) ซึ่งชาวอังกฤษและสกอตที่อยู่อาศัยตามแนวชายแดนต้องจ่ายให้แก่อันธพาลตามชายแดน (Border Reivers) เพื่อแลกกับการคุ้มครองให้พ้นจากการถูกเกะกะระรานและก่อกวนรังแกต่าง ๆ คำ "mail" นั้นมาจากคำในภาษาอังกฤษมัชฌิมยุคว่า "male" หมายความว่า ส่วย หรือค่าเช่า ซึ่งอาจจ่ายเป็นทรัพย์สิ่งของหรือแรงงานก็ได้ ส่วยเช่นนี้จึงเรียกว่า "ส่วยมืด" (reditus nigri ซึ่งแปลเป็นภาษาอังกฤษว่า black mail) ตรงกันข้ามกับส่วยที่จ่ายเป็นเงิน (silver) หรือเงินตรา (money) เรียก "ส่วยขาว" (reditus albi หรือ blanche firmes ซึ่งแปลเป็นภาษาอังกฤษว่า white rent)[10]
อนึ่ง ชาลส์ แม็กเคย์ (Charles Mckay) เสนอว่า คำ "blackmail" อาจมาจากคำประสมในภาษาแกลิกแบบสกอตระหว่าง "blathaich" (คุ้มครอง) กับ "mal" (ส่วย) หมายความว่า ค่าคุ้มครอง ซึ่งเป็นธรรมเนียมในที่ราบสูงและชายแดนของสกอตแลนด์[11]