กลุ่มภาษาสลาฟ
กลุ่มภาษาสลาฟ (อังกฤษ: Slavic languages) หรือ กลุ่มภาษาสลาวอนิก (Slavonic languages) เป็นสาขาหนึ่งของกลุ่มภาษาบอลต์-สลาฟ ซึ่งเป็นสาขาหนึ่งของตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน กลุ่มภาษาสลาฟเป็นภาษาแม่ของชาวสลาฟ ซึ่งส่วนใหญ่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในยุโรปตะวันออกและคาบสมุทรบอลข่าน
| กลุ่มภาษาสลาฟ | |
|---|---|
| กลุ่มภาษาสลาวอนิก | |
| กลุ่มเชื้อชาติ: | ชาวสลาฟ |
| ภูมิภาค: | ทั่วยุโรปกลางและตะวันออก, เอเชียกลาง และรัสเซีย |
| การจําแนก ทางภาษาศาสตร์: | อินโด-ยูโรเปียน
|
| ภาษาดั้งเดิม: | สลาฟดั้งเดิม |
| กลุ่มย่อย: |
|
| ISO 639-2 / 5: | sla |
| เครือข่ายการวิจัยลิงกัวสเฟียร์: | 53= (phylozone) |
| กลอตโตลอก: | slav1255[1] |
 แผนที่ของยุโรปที่มีภาษาสลาฟเป็นภาษาประจำชาติ (สีเขียว) ประเทศที่มีกลุ่มภาษาสลาฟตะวันตกเป็นภาษาประจำชาติ ประเทศที่มีกลุ่มภาษาสลาฟตะวันออกเป็นภาษาประจำชาติ ประเทศที่มีกลุ่มภาษาสลาฟใต้เป็นภาษาประจำชาติ | |
สาขา
กลุ่มภาษาสลาฟแบ่งได้เป็น 3 สาขา ดังต่อไปนี้
- กลุ่มภาษาสลาฟตะวันออก ซึ่งได้แก่ ภาษารัสเซีย ภาษายูเครน ภาษาเบลารุส และภาษารูซึน
- กลุ่มภาษาสลาฟตะวันตก ซึ่งได้แก่ ภาษาโปแลนด์ ภาษาเช็ก ภาษาสโลวัก และภาษาย่อยอื่น ๆ รามถึงภาษาของชนกลุ่มน้อยในประเทศเยอรมนี
- กลุ่มภาษาสลาฟใต้ ซึ่งได้แก่ ภาษาเซอร์เบีย ภาษาสโลวีเนีย ภาษาโครเอเชีย ภาษาบอสเนีย ภาษาบัลแกเรีย และภาษามาซิโดเนีย
ลักษณะร่วมกัน
- กลุ่มภาษาสลาฟมีเสียงพยัญชนะจำนวนมากที่มีลักษณะลิ้นส่วนหน้าสู่เพดานแข็งควบคู่กับเสียงพยัญชนะที่มีลักษณะปกติ
- กลุ่มภาษาสลาฟมีเสียงพยัญชนะควบที่ซับซ้อนกว่าภาษาไทยมาก เช่น คำว่า žblnknutie ในภาษาสโลวัก ซึ่งมีเสียงพยัญชนะถึงหกเสียงที่เป็นเสียงพยัญชนะต้นในพยางค์แรก
ตัวอย่างคำร่วมเชื้อสาย
| สลาฟดั้งเดิม | รัสเซีย | โปแลนด์ | เช็ก | สโลวัก | บัลแกเรีย | ภาษาโครเอเชีย | เซอร์เบีย | เบลารุส | สโลวีเนีย | โครเอเชีย | บอสเนีย | ยูเครน | มาซิโดเนีย |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| *ogъnь (ไฟ) | огонь | ogień | oheň | oheň | огън | oganj | огањ | агонь | ogenj | oganj | oganj | вогонь | оган |
| *ryba (ปลา) | рыба | ryba | ryba | ryba | риба | riba | риба | рыба | riba | riba | riba | риба | риба |
| *gnězdo รังนก) | гнездо | gniazdo | hnízdo | hniezdo | гнездо | gnijezdo | гнездо | гняздо | gnezdo | gnijezdo | gnijezdo | гнiздо | гнездо |
| *oko (ดวงตา) | глаз (око) | oko | oko | oko | око | oko | око | вока | oko | oko | oko | око | око |
อิทธิพลต่อภาษาอื่น
ภาษาเกือบทั้งหมดของประเทศอดีตสหภาพโซเวียต ภาษาของชนกลุ่มน้อยในรัสเซีย รวมทั้งภาษาของประเทศเพื่อนบ้านของรัสเซียต่างก็ได้รับอิทธิพลจากภาษารัสเซีย โดยเฉพาะในด้านคำศัพท์ ภาษาโรมาเนีย ภาษาแอลเบเนีย และภาษาฮังการี ซึ่งประเทศของภาษาเหล่านี้ต่างก็รายล้อมไปด้วยประเทศที่มีกลุ่มภาษาสลาฟเป็นภาษาประจำชาติอยู่รายล้อม ก็ได้รับอิทธิพลทางภาษาไปด้วยเช่นกัน โดยแต่ละภาษาจะมีคำยืมจากกลุ่มภาษาสลาฟอยู่อย่างน้อย 20% ของจำนวนคำทั้งหมด ภาษาโรมาเนียเองก็ยังได้รับอิทธิพลของกลุ่มภาษาสลาฟในด้านอื่น ๆ ทั้ง สัทศาสตร์ วากยสัมพันธ์ และไวยากรณ์
กลุ่มภาษาเจอร์แมนิกจะได้รับอิทธิพลจากกลุ่มภาษาสลาฟน้อยกว่า ทั้ง ๆ ที่มีเขตแดนติดต่อกัน เพราะว่าชาวสลาฟมักจะอพยพลงไปทางใต้มากกว่า แทนที่จะไปทางตะวันตก มีแนวโน้มที่จะลดอิทธิพลของกลุ่มภาษาสลาฟในกลุ่มภาษาเจอร์แมนิกด้วยเหตุผลทางการเมือง มีเพียงภาษายิดดิชเพียงภาษาเดียวเท่านั้น ที่พอจะมีอิทธิพลของกลุ่มภาษาสลาฟที่เห็นได้ชัด แต่ก็ยังพบอิทธิพลดังกล่าวอยู่ในภาษาอื่น ๆ ด้วย เช่น คำว่า Grenze (ชายแดน) ในภาษาเยอรมัน มาจากคำว่า *granica ซึ่งเป็นคำร่วมเชื้อสายของกลุ่มภาษาสลาฟ คำว่า quark (เนยแข็งชนิดหนึ่ง) ในภาษาอังกฤษ ซึ่งยืมมาจากคำว่า Quark ในภาษาเยอรมัน ก็มาจากคำว่า tvarog ในภาษาสวีเดนยังมีคำว่า torg (ตลาด) tolk (ล่าม) และ pråm (เรือบรรทุก) ซึ่งมาจากคำว่า tъrgъ[2] tlŭkŭ[3] และ pramŭ[4] ในกลุ่มภาษาสลาฟตามลำดับ
คำว่า pistol และ robot ซึ่งเป็นคำในภาษาเช็ก ก็เป็นคำที่มีใช้ในหลาย ๆ ภาษา