Вилояти Бадахшон (Афғонистон)

Вилояти Бадахшон (дарӣ: ولایت بدخشان) — яке аз вилоятҳои Ҷумҳурии Исломии Афғонистон аст.

Бадахшон
بدخشان
38° с. ш. 71° в. д.HGЯO
Кишвар Афғонистон
Шомили28 ноҳия
Маркази маъмурӣФайзобод
Таърих ва ҷуғрофиё
Масоҳат
  • 44 059 км²
Баландӣ
3 669 м
Вақти минтақавӣUTC+04:30[d]
Аҳолӣ
Аҳолӣ
Шиносаҳои ададӣ
Рамзи ISO 3166-2AF-BDS
Бадахшон дар харита
 Парвандаҳо дар Викианбор

Бадахшон дар шеърҳои шоирон ба кайфияти лаъли худ маъруф будааст. Бадахшон дар шимолу шарқи Афғонистон воқеъ аст. Ин вилоят дар соли 1895 миёни ду импиротурии Русия ва Бритония ба ду бахш тақсим гардид. Як бахши ин вилоят бо номи Бадахшон ба Русия таъаллуқ гирифт, ки баъдан Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон дар Иттиҳоди Шӯравӣ (ИҶШС) бо марказияти шаҳри Хоруғ шуд ва бахши дувум бо марказияти шаҳри Файзобод ба Афғонистон паӣваст. Русия ва Бритония рӯди Панҷро чун марзи табиъӣ пазируфта ва бо сутунҳои марзӣ нишонагузорӣ карданд.

Маркази вилояти Бадахшон шаҳри Файзобод аст, ки 315 км шимолу шарқтар аз шаҳри Кобул, пойтахти Афғонистон, дар канори рӯди Кӯкча ҷой гирифта аст ва 50 ҳазор нафар аҳолӣ дорад.

Ҷойгоҳ

Дар шимолу шарқи Афғонистон ҷоӣ дорад.

Ин вилоят аз шимолу ғарб — бо вилояти ХатлониТоҷикистон, аз шимолу шарқ — бо ВМ Кӯҳистони Бадахшони Тоҷикистон, аз шарқ — бо Чин, аз ҷануб — бо Покистон, дар ғарб — бо вилояти Тахор, дар ҷанубу ғарб бо вилоятҳои Нуристон ва Панҷшер ҳамсарҳад аст.

Шаҳри Фаӣзобод.
Чарогоҳоӣ Шеваи Шиғнон,
Дариёчаи шева Шиғнон.
Намое аз Хоҳон, Рӯди Панҷ ва Муҳаллаи Анҷироби Шӯрообод.

Номдорон

  • Бурҳонуддин Раббонӣ — раҳбари Ҳизби ҷамъияти исломии Афғонистон ва раисҷумҳури пешини Афғонистон
  • Тоҳир Бадахшӣ — фаъоли сиёсӣ ва раҳбари созмони инқилоби заҳматкашони Афғонистон (СОЗО)
  • Латиф Пидром — шоъир, раиси ҳизби Кунгреи миллии Афғонистон ва узви Маҷлиси намояндагони Афғонистон
  • Фавзия Куфӣ — фаъоли ҳуқуқи занон, раиси Мавҷи таҳаввули Афғонистон ва узви Маҷлиси намояндагони Афғонистон
  • Устод Аҳмад Лоҳурӣ — меъмори аршади Тоҷмаҳал

Мардум

Аксарияти бошандагони ин вилоятро тоҷикон ташкил дода ва ба забони дарӣ ва забонҳои бадахшонӣ сухан мегӯянд.

Аҳолӣ — 1 054 087 нафар (соли 2021).

Таърих

Ҳукумат

Иқтисодиёт

Омӯзишу парвариш

Беҳдошту беҳзистӣ

Бахшбандии идории вилояти Бадахшон

Вилояти Бадахшон 28 вулусволӣ ё ноҳия дорад:


Вилояти Бадахшон
Вулусволиҳои вилояти Бадахшон
Ном#НақшаМарказМардумПаҳноварӣШумораи рустоҳо ва гурӯҳои қавмӣ
1Аргу683,9991,032 km2145 русто. 60 % узбак ва 40 % тоҷик.
2Арғанҷхоҳ6Таговак12,000
3Баҳорак7Баҳорак33,012328 km251 русто. 60 % Тоҷик, 35 % узбак ва 5 % паштун.
4Вардуҷ7Чокарон6,609929 km245 русто. 90 % тоҷик ва 10 % узбак.
5Вахон13Хандуд11,65710,953 km2110 русто. тоҷик, қирғиз.
6Дароим6Шаҳри сафо72,000570 km2101 русто. 80 % тоҷик, 15 % узбек ва 5 % ҳазора.
7Ёвон4Ёвон27,000
8Зебок12Зебок26,4301,521 km262 русто. 99 % тоҷик ва 1 % дигар қавмҳо.
9Ишкошим8Ишкошим12,5661,123 km243 русто.
10Кишм9Машҳад71,262264 km2100 русто. 60 % тоҷик, 37 % узбак, 10 % балуч, 1 % ҳазора ва 1 % баёт.
11Курону Мунҷон11Курон ва Мунҷон8,0841,588 km242 русто. 100 % тоҷик.
12Кӯфоб2Қалъаи Кӯф16,000
13Кӯҳистон4Паси пул12,000
14Дарвози Поён1Ҷомарчи Боло12,000
15Дарвози Боло1Нусай31,1954,589 km216 русто. тоҷик.
16Роғистон4Зиракӣ37,000
17Тагоб9Қалъаи даҳана22,000
18Тишкон9Дашти занбӯр26,850812 km257 русто. 70 % тоҷик, 20 % ҳазора ва 10 % узбак.
19Файзобод6Файзобод96,826514 km2175 русто. 97 % тоҷик ва 3 % дигар қавмҳо.
20Хош10Шаҳрон15,436264 km221 русто. 70 % тоҷик, 20 % узбак ва 10 % муғул ва балуч.
21Хоҳон2Хоҳон27,00080 km246 русто. тоҷик.
22Ҷурм10Ҷурм51,7141286 km275 русто. 95 % тоҷик ва 5 % узбак.
23Шаҳри бузург5Шаҳри бузург80,000956 km274 русто.100 % тоҷик.
24Шикай1Ҷорф27,0001,700 km238 русто. 100 % тоҷик.
25Шуғнон3Башор27,7503528 km228 русто. тоҷик ва қизилбош.
26Шуҳадо7Сари майдон26,4301,521 km262 русто. 99 % тоҷиқ ва 1 % дигар қавмҳо.
27Ямгон7Дашти ғармӣ30,0001,779 km239 русто. 100 % тоҷик.
28Яфтали Поин6Ноланд60,000605 km293 русто. 60 % тоҷик ва 40 % узбак.

Пайнавиштҳо



Вилоятҳои Афғонистон

БағлонБадахшонБалхБодғисБомиёнВардакҒазнӣҒӯрДойкундӣЗобулКобулКописоҚундузКунарҚандаҳорЛағмонЛӯгарНангарҳорНимрӯзНуристонПактикоПактиёПанҷшерПарвонСамангонСарипулТахорУрӯзгонФароҳФориёбХустҲелмандҲиротҶӯзҷон