కారంచేడు ఘటన
కారంచేడు ఘటన 1985 జూలై 17 న కారంచేడు, ప్రకాశం జిల్లాలో జరిగిన ఉదంతం. ఈ ఘటనలో కమ్మకులం వారు మాదిగ కులం వారిపై దాడిచేసి 6 గురిని చంపారు, ముగ్గురు మహిళలపై అఘాయిత్యానికి పాల్పడ్డారు.[1] తాగునీరు విషయమై మొదలయిన ఈ గొడవ చాలా మంది జీవితాలను బలి తీసుకొంది.
చరిత్ర, ఘటన
కారంచేడు గ్రామం ప్రకాశం జిల్లాలోని చీరాలకు 7 కిమీల దూరంలో ఉంది. 16 వార్డులున్న గ్రామ పంచాయితీతో ఆ గ్రామ వ్యవస్థ పెద్దది. కమ్మ కులస్తులు 8 వార్డులలో నివసించే వారు. మిగితా ఎనిమిది వార్డుల్లో బీసీ, ఎస్‍సీ, ఎస్‍టీ కులాల వారు ఉండే వారు. దళితులు 16వ వార్డులో ఉండేవారు. ఈ ఘటన జరిగిన రోజుల్లో సమసమాజ సిద్ధాంతాలు ఇంకా ఆ గ్రామానికి పాకలేదు. అగ్ర కులాల వారు నిమ్న కులాలను తక్కువ చేసి చూడటం సర్వ సాధారణం.పోటినా సీను, రాయనీడు ప్రసాద్‌లు తమ గేదెలను మాడిగపల్లెలోని తాగునీటి ట్యాంకుకు తీసుకువెళ్లారు. వారు గేదెలను బకెట్లలో బియ్యం కడగడం ద్వారా తినిపించారు. వారు ట్యాంక్‌లోని మురికి బకెట్లను కడుగుతుండగా, కట్టి చంద్రయ్య అనే దళిత కుర్రాడు దీనికి అభ్యంతరం చెప్పాడు. అతని ధైర్యం సీను, ప్రసాద్‌లకు కోపం తెప్పించింది. మున్నంగి సువార్త అనే మడిగా మహిళ నీరు సేకరించడానికి ట్యాంకు వద్దకు వచ్చినప్పుడు వారు చంద్రయ్యను కొట్టబోతున్నారు. ఆమె దాడి నుండి బాలుడిని రక్షించడానికి ప్రయత్నించింది. సీను, ప్రసాద్ ఆమెపై వేటగాళ్లను విసిరారు. ఆమె తన పాత్రను ఎత్తి వేటగాళ్ళను దూరం చేసింది. ఎన్నికల ఘర్షణ తరువాత మాదిగలతో తాజా గొడవకు దురద పడుతున్న భూస్వాములకు సువర్త ఓడను ఎత్తడం భూస్వాములకు సాకుగా మారింది. వారు అల్పమైన సందర్భాన్ని మాడిగాస్‌పై దారుణమైన దాడికి ఉపయోగించారు. దుడ్డు మోషే, దుడు రమేష్, తెల్లా యెహోషువా, తెల్లా మోషే, తెల్లా ముత్తయ్య, దుడు అబ్రహం గొడ్డలితో నరికి చంపబడ్డారు. భూస్వాముల దాడితో ఎనిమిది మంది దళితులు మరణించారు.
ఊచకోత తరువాత, పీపుల్స్ వార్ గ్రూపుకు చెందిన మావోయిస్టులు, వెంకటేశ్వరరావు తండ్రి దగ్గుబాటి చెంచు రామయ్యను చంపారు. రామయ్య హత్య గ్రామంలోని ఉన్నత కులాలకు తగిన సమాధానం అని నక్సలైట్లు పేర్కొన్నారు. కత్తి పద్మారావు నేతృత్వంలోని దళిత మహాసభ (డిఎంఎస్) పతాకంపై దళితుల తీవ్ర ఆగ్రహాలు, ఈ కేసులో నిందితులుగా ఉన్న 150 మంది పేర్లతో సహా ప్రభుత్వం వారి డిమాండ్లన్నింటినీ అంగీకరించేలా చేసింది.
బాధితుల కోసం ప్రభుత్వం ప్రత్యేక ప్యాకేజీని ప్రకటించాల్సి వచ్చింది. వ్యవసాయ భూమి, పరిశ్రమలు, రుణాలు ఇవ్వడంతో పాటు బాధితుల కుటుంబ సభ్యులందరికీ ప్రభుత్వం ఉద్యోగాలు కల్పించింది. దళితుల కోపంతో కూడిన కోపాన్ని చల్లబరచడానికి ప్రత్యేక విజయనగర్ కాలనీని నిర్మించారు. నష్టాన్ని నియంత్రించడానికి ఎన్టీఆర్ ప్రభుత్వం చాలా చేసినప్పటికీ, చివరికి అది 1989 ఎన్నికలలో అధికారాన్ని కోల్పోయింది.
ప్రసిద్ధ కవి, రచయిత, సామాజిక, రాజకీయ కార్యకర్త, సీనియర్ మానవ హక్కుల న్యాయవాది - బొజ్జా తారకం ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర హైకోర్టులో దళితుల సమస్యల కోసం పోరాడుతున్న నిబద్ధత గల న్యాయవాది,1984 లో కారంచేడులో దళితులపై దాడులను నిరసిస్తూ హైకోర్టుకు రాజీనామా చేశారు.