ఉస్మానాబాద్

ఉస్మానాబాద్ జిల్లా మహారాష్ట్ర రాష్ట్రం దక్షిణభాగంలో ఉంది. దక్కన్ పీఠభూమిలో భాగమైన ఈ జిల్లా సముద్రమట్టానికి 600 మీటర్ల ఎత్తున ఉంది. మంజీరా , తెర్నా నదులు జిల్లాగుండా కొంతభాగం ప్రవహిస్తున్నాయి. జిల్లా మరాఠ్వాడా ప్రాంతానికి తూర్పున 17.35 నుండి 18.40 డిగ్రీల ఉత్తర రేఖాంశాలు , 75.16 నుండి 76.40 డిగ్రీల తూర్పు అక్షాంశాల మధ్య విస్తరించి ఉంది.

వర్షాకాలం జూన్ మధ్యనుండి ప్రారంభమై సెప్టెంబరు నెల చివరివరకు కొనసాగుతుంది. అక్టోబరు , నవంబరు నెలల్లో వాతావరణం తేమగాను, నవంబరు మధ్యనుండి జనవరి వరకు చల్లగా, పొడిగా ఉంటుంది. ఫిబ్రవరి నుండి జూన్ వరకు పొడిగా ఉండి, ఉష్ణోగ్రత పెరుగుతూపోతుంది. వేసవిలో ఉస్మానాబాద్ జిల్లాలో మరాఠ్వాడా ప్రాంతంలోని ఇతర జిల్లాలతో పోల్చితే ఉష్ణోగ్రత తక్కువగా ఉంటుంది. సాలీనా సగటు వర్షపాతం 730 మిమీలు.

ఉస్మానాబాద్ జిల్లాలో ఎనిమిది తాలూకాలు ఉన్నాయి. అవి

• ఉస్మానాబాద్
• తుల్జాపూర్
• ఒమర్గా
• లోహారా
• కల్లంబ్
• భూమ్
• పరందా
• వాషీ

పరందా చారిత్రక స్థలము. ఇక్కడి పరందా కోట ప్రసిద్ధి చెందినది. మంజీరా నది ఒడ్డున ఉన్న కల్లంబ్ జిల్లాలో ప్రముఖ వ్యాపారకేంద్రము. కల్లంబ్ నుండి 20 కిలోమీటర్ల దూరములో ఉన్న యెర్మలలో యేదేశ్వరి దేవి ఆలయం ఉంది.

తుల్జాపూరు ప్రముఖ తాలూకా కేంద్రం. ఇది షోలాపూర్ నుండి 30 కి.మీలు, ఉస్మానాబాద్ నుండి 25 కి.మీలు , హైదరాబాదు రహదారిపై ఉన్న నల్‌దుర్గ నుండి 40 కి.మీల దూరములో ఉంది. తుల్జాపూర్ తుల్జా భవానీ మందిరం వల్ల ప్రసిద్ధికెక్కింది. తుల్జాభవానీ ఛత్రపతి శివాజీకి ఖడ్గాన్ని ఇచ్చిందని చెబుతారు. శివాజీ కొడుకు శంభాజీ ఈ ఆలయాన్ని పునర్ణిర్మించాడు.

ఒమెర్గా ఉస్మానాబాద్ జిల్లాలో అత్యంత జనసాంద్రత కలిగిన తాలూకా.